2,018 bln euro na zieloną transformację. Przewodnik dla polskich przedsiębiorstw

© Summit Art Creations

Ekspercki przewodnik „Publiczne i komercyjne źródła finansowania zielonej transformacji przedsiębiorstw” przygotowały wspólnie firma doradcza CRIDO oraz działająca na rzecz rozwoju przemysłowego i usługowego zaplecza energetyki wiatrowej fundacja Wind Industry Hub.

Premiera przewodnika⁽¹⁾ miała miejsce na konferencji obu podmiotów 25 kwietnia br. W przedstawionym komunikacie organizacje przypominają o kontekście publikacji, którym jest transformacja energetyczna. Jak czytamy, tylko do 2040 r. aktualizowana obecnie Polityka Energetyczna Polski zakłada związane z transformacją łączne wydatki na poziomie 1,6 bln zł (z czego ok. 900 mld zł ma trafić do sektora paliwowo-energetycznego, a ok. 745 mld zł do takich sektorów jak przemysł, usługi, rolnictwo czy transport, a także do gospodarstw domowych). - Transformacja energetyczna stanowi jedno z najważniejszych wyzwań, które stoją obecnie przed Unią Europejską i jej państwami członkowskimi. W naszym przewodniku przedstawiamy plan UE na zieloną transformację, jego istotę, założenia i konsekwencje dla biznesu – skomentowała Magdalena Zawadzka z zespołu Dotacji i Ulg Podatkowych w CRIDO. Przewodnik szkicuje punkt wyjścia w postaci unijnej polityki klimatycznej, skonkretyzowanej w postaci Europejskiego Zielonego Ładu i takich dokumentów jak akt ws. przemysłu neutralnego emisyjnie (ang. Net Zero Industry Act), który kładzie podwaliny pod europejską produkcję technologii umożliwiających dojście do neutralności klimatycznej. Całość inwestycji w unijną transformację ma wynosić 2,018 bln euro⁽²⁾.

Czytaj też: Ponad 100 mld euro na zieloną transformację w latach 2021-2027. Jak działa polityka spójności

Wsparcie na poziomie unijnym

Publikacja omawia programy oraz instrumenty wsparcia w dążeniu do takich celów jak rozwój odnawialnych źródeł energii, gospodarki o obiegu zamkniętym i zrównoważonej mobilności czy poprawa efektywności energetycznej. Omówione mechanizmy pomocowe występują zarówno na szczeblu unijnym, gdzie zarządzają nimi bezpośrednio agencje Komisji Europejskiej, jak i na krajowym oraz regionalnym. Na poziomie UE przedsiębiorcy mogą więc skorzystać z ukierunkowanego na modernizację i budowę transeuropejskiej sieci energetycznej i transportowej Instrumentu „Łącząc Europę” (ang. Connecting Europe Facility, CEF), finansującego ochronę środowiska i adaptację do zmian klimatu Programu LIFE, wspierających rozwój nowych technologii Funduszu Innowacyjnego i Horyzontu Europa, a także z Instrumentu pożyczkowego Europejskiego Banku Inwestycyjnego (EBI).

Wsparcie na poziomie krajowym i regionalnym

W programach wsparcia rozdysponowanych na poziomie krajowym podręcznik wymienia Program Fundusze Europejskie na rzecz Nowoczesnej Gospodarki (FENG), Program Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat i Środowisko (FEnIKS) czy Program Fundusze Europejskie dla Polski Wschodniej. Oferują one pomoc m.in. w „zazielenianiu” przedsiębiorstw poprzez takie środki jak kredyt ekologiczny czy zielony fundusz gwarancyjny oraz przeznaczają dotacje i pożyczki na rzecz efektywności energetycznej, gospodarki o obiegu zamkniętym czy zrównoważoną mobilność. Firmy mogą sięgać także po wsparcie z krajowych programów Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) oraz po środki z Krajowego Planu Odbudowy, w którym Komponent B w całości koncentruje się na zielonej energii oraz adaptacji do zmiany klimatu. Rozwój OZE, efektywności energetycznej i magazynowania energii wspiera również Fundusz Modernizacyjny NFOŚiGW, a produkcji urządzeń potrzebnych do przejścia na gospodarkę zeroemisyjną – tzw. Program zeroemisyjny. Do inwestycji w cele związane ze sprawiedliwą transformacją służy natomiast Program InvestEU.

Omawiając poziom regionalny, autorzy podręcznika nawiązują do Regionalnych Programów Operacyjnych oraz Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji. Wybrane przykłady konkretnych instrumentów dofinansowania zostały przypisane do trzech grup - instrumentów wspierających rozwój OZE (w tym fotowoltaiki, energetyki wiatrowej, wodoru, biogazu i biometanu oraz magazynów energii), dekarbonizację przemysłu (m.in. poprzez wzmacnianie cyrkularności oraz technologię pochłaniania i składowania CO₂) oraz rozwój tzw. przemysłu net zero (m.in. produkcję baterii, paneli słonecznych, turbin wiatrowych i elektrolizerów, a także produkcji lub odzysku potrzebnych do tego surowców krytycznych). Wymienione źródła finansowania komercyjnego dotyczą m.in. rynkowych pożyczek NFOŚiGW i funduszy wojewódzkich, związanego z oszczędzaniem energii finansowania typu ESCO czy uwzględniających cele ESG instrumentów zrównoważonego finansowania Sustainability Linked Loan (SLL) i Green Loan (GL).

Czytaj też: Temat Miesiąca: Środowiskowe aspekty ESG 2023

Szymon Majewski
Dziennikarz

Więcej treści dotyczących samorządów w zakładce Teraz Samorząd.