© peter_313
Nadchodzą zmiany w Prawie ochrony środowiska. Resort proponuje rozwiązania takie jak wprowadzenie obowiązkowych planów adaptacji do zmiany klimatu w miastach o liczbie mieszkańców równej lub większej niż 20 tys. osób, uwzględnianie kwestii adaptacyjnych w polityce województw oraz usprawnienie programów antysmogowych.
Wspomniane wyżej przepisy wymieniono w projekcie ustawy o zmianie ustawy Prawo ochrony środowiska oraz niektórych innych ustaw, który 8 kwietnia br. pojawił się w Wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów. Organem odpowiedzialnym za przedłożenie projektu jest Ministerstwo Klimatu i Środowiska (MKIŚ), opracowali go natomiast wiceministrowie Krzysztof Bolesta i Urszula Zielińska. – Projekt, wprowadzając zmiany w poszczególnych ustawach, ma na celu wsparcie przedsięwzięć środowiskowych prowadzonych zarówno na szczeblu centralnym, jak i samorządowym, w szczególności mając na uwadze działania dotyczące adaptacji do zmian klimatu, poprawy jakości powietrza oraz usprawnienia systemu zarządzania emisjami. Ustawa wpisuje się w realizację priorytetów ogłoszonych przez Prezesa Rady Ministrów do realizacji przez Rząd RP w obecnej kadencji – czytamy w informacji o przyczynach i potrzebie planowanych rozwiązań.
Czytaj też: Zielińska: transformacja to nie wygaszanie, ale szansa na rozwój
Adaptacja i ochrona przed nadmierną zabudową
Narzędzia wymienione w projekcie ustawy mają stanowić odpowiedź na takie problemy jak niewielka liczba miast z opracowanymi planami adaptacji do zmian klimatu(1), niedostateczne zainteresowanie tematem przez samorządy wojewódzkie, nieuwzględnianie go w praktyce planowania przestrzennego czy brak regulacji chroniących tereny zielone przed nadmierną zabudową. Autorzy projektu deklarują również wolę usprawnienia dalszego wdrażania programów priorytetowych Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) takich jak Czyste Powietrze, Ciepłe Mieszkanie i Stop Smog. Chcą także zapobiec „nieadekwatności” terminów przygotowania i przyjęcia uchwał sejmików województw w sprawie aktualizacji programów ochrony powietrza oraz „nieadekwatności” terminów zadań Krajowego Ośrodka Bilansowania i Zarządzania Emisjami (KOBiZE). Kolejną kwestią naprzeciw której ma wyjść projektowana ustawa jest potrzeba wskazania rodzajów oraz minimalnych wymagań jakościowych dla stałych paliw biomasowych, czyli brykietu i peletu drzewnego.
Miasta i województwa
Projekt ustawy zakłada zobowiązanie miast z liczbą mieszkańców równą lub przekraczającą 20 tys. osób do opracowania miejskich planów adaptacji do zmian klimatu (MPA). Wnioski i rekomendacje z opracowanych planów będą musiały być uwzględniane przy sporządzaniu i aktualizacji strategii rozwoju gminy, planów ogólnych oraz miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. - Ogólnym efektem wprowadzanych zmian będzie zmniejszenie wrażliwości oraz wzrost odporności miast, a także uniknięcie niekorzystnych skutków zmian klimatu, w tym możliwych strat – przekonują autorzy, pisząc dalej o wzroście powierzchni obszarów zielonych i rozwoju błękitno-zielonej infrastruktury oraz rozwiązań opartych na przyrodzie, a także o zapobieganiu suszy i powodziom. Samorządy wojewódzkie będą zobowiązane do „tworzenia warunków dla prowadzenia działań na rzecz ochrony klimatu oraz wdrażania działań adaptacyjnych do zmian klimatu”. Aby umożliwić przeprowadzanie ocen oddziaływania na środowisko w obszarze dotyczącym analiz klimatycznych, nowa ustawa doprecyzuje przepisy ustawy z 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko.
Czytaj też: Jak tworzyć rozwiązania oparte na naturze? Rekomendacje EEA
Zgodnie z projektem komponenty klimatyczno-środowiskowe mają być uwzględniane w strategiach rozwoju gmin, województwa i kraju, a w ramach realizacji kamienia milowego KPO(2) Fundusz Rozwoju Regionalnego rozszerzy swoje interwencje na inwestycje w zieloną transformacją miast. Projekt ma wprowadzić również zmiany w ustawie z 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, zapewniając udział powierzchni biologicznie czynnej na co najmniej 95% terenów zieleni oraz jej ekstensywną pielęgnację i wegetację naturalną. Zmiany w ustawie o ochronie przyrody będą dotyczyć też zasad funkcjonowania Państwowej Rady Ochrony Przyrody.
Wymagania dla biomasy
Projektowana ustawa ma ułatwić budowę zbiorników bezodpływowych na wody roztopowe i opadowe, od zbiorników o pojemności do 5 m3 nie wymagając zgłoszenia ani decyzji o pozwoleniu na budowę, a od zbiorników o pojemności od 5 do 15 m3 – nie wymagając decyzji o pozwoleniu na budowę. Program „Czyste Powietrze” zostanie wzmocniony poprzez doprecyzowanie obecnych regulacji, w tym doprecyzowanie sposobu ustalania wysokości przeciętnego miesięcznego dochodu z gospodarstwa rolnego. Poprawa jakości powietrza ma odbyć się również dzięki wydłużeniu terminu opracowania przez województwa aktualizacji programów ochrony powietrza z trzech do czterech lat, co w zamierzeniu pozwoli m.in. na realną ocenę efektywności podejmowanych działań. Program „Stop Smog” będzie usprawniony przez dostosowanie go do „obecnych realiów ekonomicznych” i „urealnienie wydatków”, które gminy ponoszą na wymianę źródeł ciepła i termomodernizację. Racjonalizacja ustawowych zadań KOBiZE oprze się m.in. na wydłużeniu prac nad przygotowywaniem dokumentów i raportów. Zmiany przepisów ustawy z 25 sierpnia 2006 r. o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw pozwolą wydać rozporządzenie określające minimalne wymagania jakościowe dla stałych paliw biomasowych; brykietu i peletu drzewnego wykorzystywanego w gospodarstwach domowych oraz instalacjach spalania o mocy cieplnej poniżej 1 MW.
- Rozważano środki interwencji alternatywne do uchwalenia ustawy, finalnie – po przeprowadzeniu szerokich konsultacji roboczych – forma ustawy okazała się formą najbardziej efektywną w odniesieniu do projektowanych zmian – realizującą istotę planowanych rozwiązań – dowiadujemy się z Wykazu prac legislacyjnych i programowych. Planowany termin przyjęcia projektu przez rząd to trzeci kwartał 2024 r.
Szymon MajewskiDziennikarz
