© Piotr Szpakowski
W Rządowym Centrum Legislacji (RCL) opublikowano projekt rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie Programu ochrony wód morskich. Projektowane rozporządzenie zastąpi dotychczas obowiązujące rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 grudnia 2017 r. w sprawie przyjęcia krajowego programu ochrony wód morskich (KPOWM), który utraci moc.
Jak czytamy w uzasadnieniu projektu, obowiązek przyjęcia planu wynika z przepisów dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/56/WE z dnia 17 czerwca 2008 r. ustanawiającej ramy działań Wspólnoty w dziedzinie polityki środowiska morskiego (RDSM).
- Aktualizacja Programu ochrony wód morskich została opracowana w oparciu o uprzednio przygotowane w cyklu planistycznym RDSM dokumenty planistyczne, w których kluczową kwestię stanowiła wstępna ocena środowiska wód morskich oraz określone w oparciu o tę ocenę zaktualizowane cele środowiskowe, do których osiągnięcia lub utrzymania kraje członkowskie są zobowiązane – podkreśla projektodawca.
Jak dodano, osiągnięcie dobrego stanu środowiska wód morskich będzie możliwe dzięki opracowaniu i wdrożeniu strategii morskiej, na którą składają się następujące elementy: opracowanie wstępnej oceny stanu środowiska wód morskich; opracowanie zestawu właściwości typowych dla dobrego stanu środowiska wód morskich; opracowanie zestawu celów środowiskowych dla wód morskich i związanych z nimi wskaźników; opracowanie i wdrożenie programu monitoringu wód morskich; opracowanie i wdrożenie programu ochrony wód morskich.
Wraz z projektem rozporządzenia w RCL opublikowano aktualizację Programu ochrony wód morskich (aPOWM), analizę kosztów i korzyści wdrożenia Planu czy podsumowanie istniejących działań.
59 działań dot. ochrony wód morskich
W ramach aPOWM zaproponowano 59 działań, na które składa się 36 działań nowych oraz 23 działania kontynuowane, określone w poprzednim Krajowym programie ochrony wód morskich.
- Działania kontynuowane w ramach aPOWM poddano weryfikacji i niezbędnej modyfikacji. Większość z działań proponowanych w aPOWM (nowych i kontynuowanych) to działania nietechniczne np. organizacyjne, zmiany w dokumentach prawnych – wskazano w uzasadnieniu.
Wyjaśniono przy tym, że „działania nietechniczne nie wiążą się z bezpośrednią ingerencją w środowisko, ale mogą określać ramy dla realizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko w przyszłości”.
- Wszystkie te działania mają na celu utrzymanie bądź osiągnięcie dobrego stanu środowiska morskiego, także poprzez poprawę stanu jednolitych części wód na lądzie. Działania w większości w sposób bezpośredni nie dotyczą ingerencji w środowisko, a jedynie w ich wyniku, w przyszłości, mogą być wdrożone działania techniczne, których zakres i ewentualne oddziaływania na środowisko trudno przewidzieć na obecnym etapie. Niemniej, na ile to było możliwe zaprognozowano również oddziaływania przyszłych działań technicznych, które prawdopodobnie mogą być rezultatem wdrożenia postulatów (np. proponowanych zmian prawnych czy zaleceń) zawartych w działaniach aPOWM – wskazano.
Eutrofizacja i awarie skutkujące wyciekiem substancji niebezpiecznych
W aPOWM wskazano m.in. działania dedykowane ograniczeniu eutrofizacji (11 nowych działań oraz 7 działań kontynuowanych (po modyfikacjach) z KPOWM) czy 6 działań mających na celu zapobieganie awariom i przeciwdziałanie skutkom awarii związanych z uwolnieniami substancji niebezpiecznych do morza.
Działania w zakresie ograniczenia eutrofizacji obejmują m.in. zwiększenie wymogów w zakresie usuwania fosforu ze ścieków, wprowadzeniu opłat za wprowadzanie biogenów do wód ze ściekami czy urealnienie tzw. opłat podwyższonych za przekraczanie dopuszczalnych poziomów biogenów w odprowadzanych ściekach. - Szacuje się, że łącznie działania te pozwolą ograniczyć ładunki azotu i fosforu trafiające z Polski do Morza Bałtyckiego o ponad 60 000 ton azotu i ponad 5000 ton fosforu, tj. odpowiednio o 29% i 54% w stosunku do ilości odprowadzonych w 2018 r. Realizacja całości działań przewidziana jest do 2036 r. – wczytamy w aPOWM.
Czytaj też: Bałtyk kontra eutrofizacja. Przyszłość morskiego ekosystemu leży w rękach rolników
Wśród działań związanych z zapobieganiem awariom i przeciwdziałaniem ich skutkom wskazano natomiast zbadanie skali i likwidację zagrożeń wynikających z zalegania broni chemicznej, konwencjonalnej i wraków na dnie morza czy modernizację bazy paliw i smarów w Gdyni.
Z pełną treścią aPOWM można zapoznać się tutaj.
Joanna SpillerDziennikarz, inżynier środowiska
