Sprzątnijmy odpady z grobów. Segregacja i ponowne użycie w Dzień Wszystkich Świętych

© bnorbert3

Coroczne wizyty na grobach w Dzień Wszystkich Świętych kiedy wspominamy tych, którzy już odeszli, pozostawiają za sobą materialny ślad. Widzimy go w ogromnej ilości powstających odpadów, które zalegają na cmentarzach oraz w ich sąsiedztwie, szkodząc środowisku. Na każdy grób przypada od 3 do 9 kg odpadów, przy około 13 tysiącach cmentarzy w naszym kraju.

Każdego roku, w okolicach 1 listopada znicze, wieńce czy doniczki z kwiatami są sprzedawane i kupowane na masową skalę. Jak pisaliśmy dwa lata temu, według szacunków prezesa Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Producentów Zniczy i Świec, Stefana Walędziaka, w Polsce rocznie produkuje się ok. 300 mln zniczy z czego ok. 180 mln (60%) trafia na rynek krajowy. Zwracając uwagę na problem zaśmiecenia cmentarzy, Stowarzyszenie „Polski Recykling” informuje, że całość wydatków w związku z Dniem Wszystkich Świętych sięga miliardów złotych. W efekcie na naszych metropoliach pojawia się ok. 100-120 tys. ton odpadów rocznie, najczęściej trafiających do wspólnego kontenera, którego zawartość z reguły nie jest później segregowana. Surowce z różnych frakcji lądują w jednym miejscu i mimo technicznych możliwości, nie są ponownie zagospodarowane. Stowarzyszenie przytacza liczby, które obrazują skalę problemu. Szkło i plastik PET, z którego wykonane są znicze, wieńce czy wkłady do zniczy generują szacunkowo nawet 70 tys. ton odpadów. W przypadku sztucznych kwiatów i kapturków do zniczy liczba ta może wynosić ok. 30-50 tys. ton.

Segregacja jak wszędzie

Prezes Stowarzyszenia „Polski Recykling”, Szymon Dziak-Czekan, przypomina, że, wbrew temu z czym mamy do czynienia, na cmentarzach obowiązują takie same zasady segregacji odpadów jak w każdym innym miejscu. Zagwarantowanie odpowiednich warunków jest zadaniem samorządów. – Takie odpady kwalifikowane są jako komunalne, więc to gminy i samorządy lokalne odpowiedzialne są za zapewnienie odwiedzającym możliwości segregacji zużytych zniczy czy wieńców – mówi Dziak-Czekan i dodaje, że w działania powinny włączyć się kolejne podmioty, także na polu informacyjno-edukacyjnym. – Warto, aby podmioty mające wpływ na sposób zbiórki i zagospodarowania odpadów: samorządy lokalne, administracja cmentarzy, związki wyznaniowe, uświadamiały odwiedzających cmentarze na temat zasad i korzyści płynących z segregowania – wskazuje prezes Stowarzyszenia. Jednym z rozwiązań, które mogą nie tylko sprzyjać segregacji i recyklingowi surowców, ale i zmniejszyć ilość powstających odpadów, są zniczodzielnie, czyli regały lub stojaki, na których można pozostawić zużyte, ale możliwe do ponownego wykorzystania znicze. Jak przed Dniem Wszystkich Świętych poinformował Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, zniczodzielnie znajdują się w kilkudziesięciu miejscach w Polsce – m.in. w Warszawie, Łomiankach, Płocku, Częstochowie, Poznaniu i Świdniku⁽¹⁾.

Kupujmy mniej

Ponowne użycie tych samych przedmiotów albo stosowanie mniej obciążających dla środowiska alternatyw to metody, które mogą skutecznie zmniejszyć skalę obserwowanego na początku listopada zjawiska. Prezeska Polskiego Stowarzyszenia Zero Waste, Joanna Kądziołka, wskazuje na możliwość wykorzystywania zniczy z poprzednich lat, czy wieńców wykonanych z suszonych roślin zamiast plastiku. – To tylko nieliczne przykłady sposobów, dzięki którym możemy zmniejszyć wykorzystanie pierwotnych surowców, takich jak tworzywa sztuczne w czasie świąt zadusznych – mówi Kądziołka. Przedstawicielka trzeciego sektora zwraca uwagę na potencjał tkwiący w zmianie przyzwyczajeń konsumpcyjnych. Jako goście cmentarzy, mamy wpływ na to, co się na nich znajduje. – (…) Warto jednak zastanowić się, czy na pewno potrzebujemy co roku kupować kilkanaście nowych zniczy i bogatych wieńców. Bardziej symboliczne podejście do świąt będzie skutkowało zarówno mniejszą ilością odpadów, ale także, w dobie wysokich cen, pozwoli nam oszczędzić – zachęca prezeska Polskiego Stowarzyszenia Zero Waste.

Szymon Majewski
Dziennikarz