Rynkowe praktyki w zrównoważonych finansach. Unijna platforma udostępnia kompendium

© Thomas

„Jak unijna taksonomia i ramy zrównoważonego finansowania pomagają podmiotom finansowym i niefinansowym w przejściu na zerowy poziom emisji netto” – tak brzmi podtytuł dokumentu udostępnionego przez Platformę na rzecz Zrównoważonego Finansowania (ang. EU Platform on Sustainable Finance). Treść zbiera informacje o danych, pokazuje pierwsze praktyki w dziedzinie zielonych obligacji czy ubezpieczeń, ale nie pomija przy tym działań administracji.

Prywatne fundusze na transformację

Do 2030 r., jak „ostrożnie szacuje” Platforma, dla osiągnięcia celów Europejskiego Zielonego Ładu oraz programu RepowerEU - potrzebne są inwestycje w wysokości ponad 620 mld EUR rocznie, a celów Net Zero Industry Act – inwestycje w wysokości 92 mld EUR. - Osiągnięcie tych założeń wymaga dostosowania różnych źródeł finansowych - publicznych, prywatnych, krajowych i wielostronnych - w celu sfinansowania transformacji modeli biznesowych w całej gospodarce UE, przy czym sektor prywatny wniesie większość funduszy – czytamy w mediach społecznościowych instytucji.

Z treści dokumentu wynika, że wzięto pod uwagę siedem grup interesariuszy: korporacje, instytucje kredytowe, inwestorów, ubezpieczycieli, audytorów i konsultantów, małe i średnie przedsiębiorstwa oraz sektor publiczny. Platforma podkreśla, że unijna taksonomia i inne narzędzia zrównoważonego finansowania (np. Europejski Standard Zielonych Obligacji) są wykorzystywane do ustalania strategii transformacji, strukturyzowania transakcji finansowych i raportowania wysiłków na rzecz zrównoważonego rozwoju. Dane i liczby mają stanowić „pierwszy dowód” na skuteczność unijnych wytycznych w tym obszarze.

MŚP na drodze do transformacji

Odsyłając do kompendium⁽¹⁾, przywołamy tu kilka informacji dotyczących Małych i Średnich Przedsiębiorstw. MŚP odpowiadają za ok. połowę unijnego PKB, ale też mają istotny ślad środowiskowy, odpowiadając za nawet 60-70 % zanieczyszczeń i odpadów przemysłowych w UE⁽²⁾. Z kompendium wynika, że liczba MŚP zaangażowanych w sektory objęte zieloną Taksonomią jest dwukrotnie większa od tych, których działalność do niej się nie kwalifikuje. Wyzwaniem jest pozyskanie finansowania. Choć dostęp do zrównoważonego finansowania m.in. za programów rządowych jest prosty, to dotarcie do prywatnych źródeł finansowania pozostaje ograniczona z powodu „różnych wyzwań zarówno po stronie podaży, jak i popytu”.

Diagnoza wskazuje, że dostęp do „zrównoważonych i zielonych kredytów” w bankach jest dla MŚP ograniczony. - Wśród banków, z którymi przeprowadzono wywiady na potrzeby badania, jedna czwarta nie oferuje zrównoważonych kredytów dla MŚP poniżej określonej wielkości kredytu – czytamy w analizie. Kolejną przyczyną ma być brak świadomości po stronie MŚP o istnieniu takich możliwości finansowania. Przyczyną może być też fakt, że nikt nie wie z pewnością, czym taki instrument miałby być. - Brak dobrej, (…) zharmonizowanej i wspólnej definicji zielonej lub zrównoważonej pożyczki (…) zwiększa wyzwania dla banków w zakresie tworzenia takich produktów i monitorowania postępów – czytamy. Równocześnie jednak finansowanie zielonych inwestycji przez banki dominuje w źródłach dla MŚP. Podkreślono, że przedsiębiorstwa z tego sektora już korzystają na programach pożyczkowych. Te najczęściej powiązane są ze wskaźnikami efektywności środowiskowej, jak efektywność energetyczna, oszczędność zasobów czy redukcja ilości wytwarzanych odpadów.

Z kompendium wynika, że KE pracuje nad głębszą analizą tego tematu. Z wstępnych informacji KE wynika, że w ciągu ostatnich dwóch lat 9-10% MŚP (z 4 tys. badanych) otrzymało od banku pożyczkę ekologiczną lub związaną ze zrównoważonym rozwojem. Jedna czwarta małych i średnich przedsiębiorstw nienotowanych na giełdzie uzyskała dostęp do zrównoważonych pożyczek, podczas gdy tylko 4,4% mikroprzedsiębiorstw je rzeczywiście pobrało.

Marta Wierzbowska-Kujda
Redaktor naczelna, sozolog