- „Wieczne chemikalia”, czyli substancje wywołujące m. in. nowotwory i choroby tarczycy, są coraz częściej wykrywane w wodach - ostrzega Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy. W komentarzu dla PAP zwrócił uwagę na zmiany w klasyfikacji jakości wód podziemnych, powierzchniowych i pitnych w ostatnich latach, wskazując, że podczas badań większy nacisk kładziony jest na wykrywanie syntetycznych zanieczyszczeń antropogenicznych, takich jak farmaceutyki, związki per- i polyfluoroalkilowe (PFAS). PFAS to powszechnie stosowane substancje chemiczne, które kumulują się w organizmie człowieka oraz w środowisku. Są określane mianem „wiecznych chemikaliów” (...).
Instytut zaznaczył, że farmaceutyki, związki per- i polyfluoroalkilowe są coraz częściej wykrywane w wodach. - Uwzględnienie nowych związków w ocenie wód może odmienić aktualny pogląd o stanie wód - stwierdził PIG -PIB. Eksperci PIG wskazali, że w Polsce woda pitna dystrybuowana wodociągami według danych GUS w ok. 73 proc. pochodzi z wód podziemnych. Udokumentowane dla kraju zasoby dyspozycyjne wód podziemnych, wynoszą ok. 34 mln m3/dobę.
Instytut poinformował, że ocenę stanu wód podziemnych przeprowadza się na podstawie wyników monitoringu stanu chemicznego i jest to wykonywane cyklicznie, co 3 lub 6 lat. - Ostatnia ocena stanu wód podziemnych wykonana została w roku 2023 i wykazała, że stan wód podziemnych jest dobry na obszarze 95 proc. powierzchni kraju. Tylko na terytorium 5 proc. powierzchni kraju jakość wód jest antropogenicznie zmieniona i jej wykorzystanie na cele komunalne może być ograniczone - wskazał.
PIG-PIB zastrzegł jednak, że nie zawsze woda podziemna niezmieniona antropogenicznie jest zdatna do picia w sposób bezpośredni. Wyjaśnił, że często woda podziemna jest naturalnie wzbogacona w związki mineralne, np. żelazo, mangan, jon amonowy, związki organiczne, które w sposób naturalny występują w stężeniach przewyższających normy wód pitnych. - Taka woda, choć czysta i dobrej jakości, musi być specjalnie uzdatniana przed wtłoczeniem do sieci wodociągowej - zaznaczył Instytut. Jakość wody jest w dużej mierze oceną opartą na ograniczonej liście wskaźników indykatywnych. Dobór wskaźników jest kluczowy w ocenie jakości wód.
Czytaj też: Ubytki wód gruntowych na świecie przyspieszają
Eksperci Instytutu zwrócili uwagę na to, że wody podziemne stanowią największy zasób dostępnych wód słodkich na Ziemi. Łącznie zasoby wodne na Ziemi szacuje się na ok. 1 386 mld km sześc., z czego 97 proc. jest zgromadzone w oceanach i morzach (wody słone). Z pozostałych 3 proc. zasobów wodnych naszej planety 68,3 proc. jest uwięzione w lodowcach i pokrywie lodowej, 31,4 proc. stanowią wody podziemne, zaś wody powierzchniowe 0,3 proc.
Zgodnie z ustawą „Prawo geologiczne i górnicze” PIG-PIB wypełnia zadania państwowej służby geologicznej. Zadania służby określa m.in. ustawa „Prawo wodne”. Nadzór nad instytutem pełni Minister Klimatu i Środowiska. Jednym z filarów działalności PIG - PIB jest środowisko. Obejmuje on działania wspierające zrównoważony rozwój. Prowadzone przez Instytut w tym zakresie badania dotyczą ocenę stanu środowiska, rozpoznawania i monitorowania zagrożeń geologicznych i antropogenicznych, wspierania adaptacji do zmian klimatu, a także zapewniania bezpieczeństwa realizacji inwestycji strategicznych.
Źródło: