© siamensis
- Polityka proekologiczna prowadzona przez władze Małopolski przynosi pierwsze efekty - ocenia wicemarszałek Małopolski Wojciech Kozak. - Przed nami nadal dużo pracy. Ważnym momentem będzie wejście w życie uchwały antysmogowej dla Krakowa, która zacznie obowiązywać od 1 września 2019 roku. Liczymy, że do tego czasu radykalnie wzrośnie liczba zlikwidowanych starych pieców węglowych - dodał.
Liderem w walce z niską emisją jest Kraków, gdzie w minionym roku zlikwidowano najwięcej pieców węglowych i przeprowadzono termoizolację największej liczby budynków. Żadnych inwestycji nie zrealizowały natomiast 24 gminy spośród 90 zobowiązanych do tego w programie ochrony powietrza.
Głównie nowe OZE i likwidacja kotłów
Inwestycje z zakresu ochrony powietrza obejmowały w Małopolsce: stosowanie odnawialnego źródła energii (5260) likwidację kotłów na paliwo stałe (4446 sztuk), termomodernizację budynków (667) oraz modernizację sieci ciepłowniczej (30).
Najpopularniejszymi instalacjami zastępującymi piece węglowe są kotły gazowe - w 2015 roku stanowiły one 66 proc. wymienianych urządzeń. Alternatywą było podłączenie do sieci ciepłowniczej (20 proc. przeprowadzonych inwestycji) lub montaż niskoemisyjnych kotłów na paliwa stałe (11 proc.). Zaledwie 3 proc. mieszkańców, którzy likwidowali stare piece, wybrało ogrzewanie elektryczne.
Najwięcej starych pieców węglowych zlikwidowano, w Krakowie (2918), Suchej Beskidzkiej (476), Nowy Sączu (200) i Tarnowie (136).
W sumie spośród 90 gmin, gdzie zgodnie z programem ochrony powietrza dla Małopolski, powinny być likwidowane stare urządzenia grzewcze na paliwa stałe, działania takie podjęto tylko w 37. Tymczasem jak założono w programie do 2023 r. wymiana powinna objąć 155 tys. pieców, w latach 2013-15 znikło nieco ponad 10 tys.
99 proc. inwestycji w OZE to kolektory słoneczne
Według raportu znacznie wzrosło zainteresowanie odnawialnymi źródłami energii. W 2015 r. zostały one wykorzystane w 5260 obiektach (w 2014 r. było to 4041 budynków, a w 2013 - 407). Najwięcej inwestycji w OZE przeprowadzono w gminach: Kamienica (699 obiektów), Wieliczka (439 obiektów), Mszana Dolna (380 obiektów), Niepołomice (321 obiektów), Myślenice (319 obiektów) oraz Skawina (315 obiektów). W 99 proc. przypadków postawiono na panele słoneczne, a realizacja inwestycji odbywała się głównie dzięki środkom z Funduszy Szwajcarskich.
Termoizolacja dotyczyła 239 budynków publicznych i 428 mieszkalnych. Większość z tych inwestycji - 412 przeprowadzono w Krakowie. Na pełną termoizolację obejmująca równoczesne docieplenie ścian, stropów i wymianę okien zdecydowało się tylko 9 proc. inwestorów. Najpopularniejsza była wymiana okien (65 proc. budynków), zaś ocieplenie ścian lub stropodachu zastosowano w 21 proc. obiektów.
Rozbudowa sieci ciepłowniczych była prowadzona w Andrychowie, Kętach, Krakowie, Nowym Sączu, Nowym Targu, Olkuszu, Oświęcimiu i Zakopanem.
Mandaty i wnioski sądowe za spalanie śmieci
W 44 gminach podjęto działania, by mieszkańcy nie spalali odpadów. Kontrole prowadzili strażnicy miejscy, policjanci, w niektórych gminach brali w nich udział także urzędnicy. Krakowscy strażnicy miejscy przeprowadzili ponad 2,5 tys. kontroli instalacji grzewczych w budynkach mieszkalnych i usługowych. Stwierdzono 392 przypadki spalania odpadów komunalnych, 216 sprawców ukarano mandatami, 174 osoby pouczono, a wobec dwóch skierowano wnioski o ukaranie do sądu.
Gminy coraz częściej decydują się także na rozwój komunikacji zbiorowej, budowę nowych linii i wymianę starego taboru m.in. na zakup autobusów zasilanych gazem ziemnym - jak w Chrzanowie i Libiążu, spełniających normy emisji zanieczyszczeń EURO 6 (Tarnów, Kraków) i z silnikami elektrycznymi (Kraków).
Wydatki na ochronę powietrza się opłacają
Koszty realizacji inwestycji związanych z ograniczeniem emisji w 2015 r. oszacowano na 235 mln zł, z czego 125 mln zł to dofinansowanie zewnętrzne. Największe nakłady finansowe poniósł Kraków i to on osiągnął największy efekt ekologiczny - redukcję emisji pyłu zawieszonego PM10 o 102,5 tony w skali roku.
W 2015 roku na ośmiu z 19 stacji pomiarowych w Małopolsce przekroczona została wartość dopuszczalnego stężenia średniorocznego pyłu zawieszonego PM10 wynosząca 40 mikrogramów/m sześc. - podano w raporcie. Najwyższe poziomy stężeń zanotowano w Krakowie, a także w Kętach, Nowym Sączu, Skawinie i Tuchowie. W porównaniu do roku 2014 średnioroczne stężenia pyłu PM10 utrzymują się na podobnym poziomie, a od roku 2013 można zauważyć tendencję spadkową, z wyjątkiem stacji w Krakowie na al. Krasińskiego i w Nowej Hucie.(PAP)
