Orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego
Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 14 lipca 2014 r., sygn .akt SK 6/12 (Dz. U. z 2014 r., poz.926) orzekł co następuje:
„Art. 88 ust. 1 pkt 2 (usuwanie drzew bez wymaganego zezwolenia) i art. 89 ust 1 (administracyjną karę pieniężną, o której mowa w art. 88 ust. 1, ustala się w wysokości trzykrotnej opłaty za usunięcie drzew lub krzewów) ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz.U. z 2013 r. poz.627, 628 i 842) przez to, że przewidują obowiązek nałożenia przez właściwy organ samorządu terytorialnego administracyjnej kary pieniężnej za usunięcie bez wymaganego zezwolenia lub zniszczenie przez posiadacza nieruchomości drzewa lub krzewu, w sztywno określonej wysokości, bez względu na okoliczności tego czynu są niezgodne z art.64 ust.1 i 3 w związku z art.31 ust.3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej”.
Trybunał orzekł równocześnie, że wymienione przepisy tracą moc po 18 miesiącach od dnia 14 lipca 2014 r., czyli dnia ogłoszenia wyroku w Dzienniku Ustaw.
Aktualne stawki opłat
Bez zmian pozostanie obowiązek uiszczania opłat za usunięcie drzew i krzewów oraz kar za zniszczenie zieleni. Stawki tych opłat i kar są corocznie z dniem 1 stycznia waloryzowane o prognozowany średnioroczny wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem, przyjęty w ustawie budżetowej. Stawki na 2015 r. określone zostały w obwieszczeniu Ministra Środowiska z dnia 24 października 2014 r. w sprawie stawek opłat za usunięcie drzew i krzewów oraz stawek kar za zniszczenie zieleni na rok 2015 (MP z 2014 r., poz.958).
Opłaty za usunięcie drzew ustalane są na podstawie stawki zależnej od obwodu pnia oraz rodzaju i gatunków drzewa.
Maksymalne stawki opłat za usuwanie drzew za 1 cm obwodu pnia na wysokości 130 cm określona jest w załączniku I do obwieszczenia. Uzależnione są one od wielkości obwodu pnia, i tak np. maksymalna stawka opłat za 1 cm przy obwodzie pnia do 25 cm wynosi 345,30 zł, a przy obwodzie pnia powyżej 700 cm stawka wynosi 4476,33 zł za centymetr.
Stawki dla poszczególnych gatunków i rodzajów drzew określone są w załączniku II i przykładowo wynoszą; dla topoli 13,84 zł za 1 cm obwodu pnia, a dla tulipanowca 345,30 zł za 1 cm obwodu.
W obwieszczeniu stawkę za usunięcie 1 m² powierzchni pokrytej krzewami określono na 255,78 zł, a stawki kar za zniszczenie 1 m² terenu zieleni dla trawników na 58,82 zł, a dla kwietników na 505,18 zł.
Opłatę za usunięcie drzew lub krzewów ponosi posiadacz nieruchomości. Nie ulega wątpliwości, że chodzi tu zarówno o posiadacza samoistnego, jak i zależnego. Zgodnie z art. 336 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r.- Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz.93 ze zmian.) posiadaczem rzeczy jest ten, kto nią faktycznie włada jako właściciel (posiadacz samoistny), jak i ten, kto nią faktycznie włada jako użytkownik, zastawnik, najemca, dzierżawca lub mający inne prawo, z którym łączy się określone władztwo nad cudzą rzeczą (posiadacz zależny).
Ustawa o ochronie przyrody reguluje przypadki w których nie pobiera się opłat za usunięcie drzew, m.in. wtedy, gdy na usunięcie drzewa nie jest potrzebne zezwolenie. Nie jest ono potrzebne w przypadkach określonych w art. 83 ust.6 ustawy, np. na usunięcie drzew, których wiek nie przekracza 10 lat.
Adam ErechemlaDziennikarz, prawnik