Jak wynika z najnowszego raportu Najwyższej Izby Kontroli (NIK) pt. "Realizacja projektów ochrony przeciwpowodziowej w dorzeczach Odry i Wisły w 2016 r.", nie stwierdzono błędów czy braków w sposobie wydatkowania środków finansowych. Natomiast Izba zwróciła uwagę na nieprzestrzeganie harmonogramów inwestycji i notoryczne przekładanie terminów zakończenia ich realizacji.
Obszar dorzecza Górnej Odry wraz z Kotliną Kłodzką oraz obszar dorzecza Górnej Wisły silnie odczuły skutki powodzi występujących m.in. w latach 1997, 1998, 2006 i 2010. Pomoc strony rządowej polegała głównie na uruchomieniu dedykowanych programów inwestycyjnych, które miały na celu wsparcie naprawiania szkód, a także podniesienie efektywności gospodarki wodnej i poprawę ochrony przeciwpowodziowej. Dwa główne projekty to: Projekt ochrony przeciwpowodziowej w dorzeczu rzeki Odry (OPDO) oraz Projekt ochrony przeciwpowodziowej w dorzeczu Odry i Wisły (OPDOW). Składają się one z wielu komponentów, które dotyczą poszczególnych inwestycji. NIK skontrolowała działania realizowanych w dorzeczach projektów.
Wrocław nie jest zabezpieczony przed powodzią
Jak czytamy w raporcie, niestety pomimo tych działań [przyp. red. projekt OPDO] 20 lat po powodzi tysiąclecia z lipca 1997 r., Wrocław nadal nie jest w pełni zabezpieczony przez skutkami powodzi. W momencie przeprowadzenia kontroli zadania związane m.in. z dostosowaniem doliny rzeki Widawy do bezpiecznego przeprowadzenia fali powodziowej, modernizacją Węzła Wrocławskiego oraz budową Zbiornika Racibórz nie były zakończone, co stawia pod znakiem zapytania bezpieczeństwo powodziowe regionu.
Terminowe zakończenie inwestycji z projektu OPDOW również nie jest pewne. Kontrola NIK wykazała, że już na wstępnym etapie realizacji OPDOW występują opóźnienia w planowanym zakończeniu poszczególnych zadań (sięgające nawet 30 miesięcy). Wspomniane opóźnienia mogą poskutkować niezakończeniem Projektu w planowanym terminie (15 grudnia 2023 r.), co odbiłoby się na kosztach całego przedsięwzięcia (ze względu na wpisanie terminów do Umowy Pożyczki 8524 PL pomiędzy Bankiem Światowym a Rządem Rzeczypospolitej Polskiej).
NIK kładzie nacisk na przestrzeganie terminów
NIK skierowała do Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz przewodniczącego Komitetu Sterującego Projektu ochrony przeciwpowodziowej w dorzeczu Odry następujące zalecenia:
- zapewnienie, przez Komitet Sterujący oraz pozostałe podmioty i instytucje uczestniczące w realizacji Projektu OPDO, skutecznego nadzoru nad dalszą realizacją budowy Zbiornika Racibórz w celu zakończenia tej inwestycji w przyjętym na etapie postępowania przetargowego terminie (tj. najpóźniej do końca 2019 roku);
- zapewnienie finansowania realizacji zadań przeciwdziałających skutkom powstania zjawiska cofki dynamicznej w dolinie rzeki Widawy.
Natomiast w przypadku bezpieczeństwa powodziowego obu kontrolowanych dorzeczy zalecenie zostało skierowane do Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz Ministra Środowiska, a także współprzewodniczących Komitetu Sterującego Projektu ochrony przeciwpowodziowej dorzecza Odry i Wisły. Zalecenie brzmi następująco:
- monitorowanie przez wszystkie podmioty zaangażowane w realizację Projektu OPDOW dalszych przesunięć dat zakończenia jego zadań, celem wyeliminowania ryzyka ewentualnego wydłużenia czasu realizacji tego Projektu poza termin wskazany w Umowie Pożyczki, tj. 15 grudnia 2023 r.
Sekretarz redakcji, geograf