Jak skończyć ze smogiem? W Żywcu już to wiedzą

© marog-pixcells

W efekcie rocznego projektu zrealizowanego we współpracy Forum Energii⁽¹⁾ i samorządu Żywca (woj. śląskie) opracowana została „antysmogowa mapa drogowa”, w której przedstawiono priorytetowe działania oraz ich koszty, jakie należy podjąć w mieście, by w ciągu dekady zlikwidować problem smogu.

Jakie rekomendacje?

- Eliminacja niskiej emisji i smogu w Żywcu do 2030 roku jest możliwa. Aby to osiągnąć, miasto powinno opracować, zatwierdzić uchwałami Rady Miasta i wdrożyć stosowny plan działania. Posiadanie ambitnego planu będzie równocześnie dobrą podstawą do ubiegania się o fundusze pomocowe ze środków krajowych, jak i zagranicznych – czytamy w raporcie⁽²⁾ pt. „Antysmogowa mapa drogowa. Czyste ciepło do 2030 roku”.

Wśród zawartych w antysmogowej mapie drogowej rekomendacji wymienia się poprawę wykonanych już termomodernizacji budynków mieszkalnych. Jak wynika bowiem z analizy, mimo przeprowadzenia w około 68 proc. budynkach w Żywcu (4890 budynków mieszkalnych i użyteczności publicznej) prac termomodernizacyjnych, w dalszym ciągu nie spełniają one obecnych standardów budowlanych - Jest to termomodernizacja złej jakości, odbiegająca od obecnych standardów budowlanych. 251 kWh/m²/rok wynosi średnie zużycie energii budynków ocieplonych, czyli ponad 3 razy więcej niż przewiduje to norma dla nowych budynków od roku 2021 – podaje Forum. Jak wynika z przeprowadzonych analiz, aż 84 proc. energii pierwotnej wykorzystywanej do ogrzewania gospodarstw domowych w Żywcu i podgrzewu ciepłej wody użytkowej pochodzi z węgla, co przekłada się na zużycie 52 tys. ton rocznie tego paliwa. Z tego też względu w przypadku domowych źródeł ciepła rekomenduje się wymianę nieefektywnych źródeł ciepła na kotły gazowe lub pompy ciepła w połączeniu z instalacjami fotowoltaicznymi, a także przyłączanie do miejskiej sieci ciepłowniczej, jeśli jest to możliwe. - Rodzaj źródeł ciepła, dopuszczalny w danym obszarze miasta, powinien być zapisany w Miejscowych Planach Zagospodarowania Przestrzennego i uwzględniać potencjał lokalnej infrastruktury sieciowej – podkreślono.

- Rekomendujemy likwidację kotłów węglowych, aby nie było podwójnych źródeł i pokusy powrotu do spalania paliwa w rezerwowym kotle – mówił podczas webinarium poświęconego prezentacji raportu Andrzej Rubczyński z Forum Energii.

Modernizacja lokalnej ciepłowni

W mapie znalazły się także wskazówki dotyczące lokalnej ciepłowni. - Rekomendowanym wariantem modernizacji MZEC Ekoterm jest budowa instalacji kogeneracyjnych i jednostek wykorzystujących paliwa neutralne środowiskowo (np. biomasę). Modernizacja spółki jest warunkiem utrzymania konkurencyjności cenowej ciepła oferowanego mieszkańcom miasta – podano. Jak zaznaczono, niepodjęcie działań w tym obszarze spowodować może w przyszłości „znaczący wzrost cen oraz ryzyko odłączeń odbiorców, którzy będą poszukiwać tańszych źródeł ogrzewania”.

Ile to wszystko ma kosztować?

Suma wszystkich wymienionych wydatków inwestycyjnych do 2030 r. miałaby wynieść 407 mln zł, z czego 377 mln zł to koszt termomodernizacji budynków mieszkalnych oraz wymiany źródeł ciepła, co będzie prowadziło do eliminacji smogu i niskiej emisji w Żywcu, a 30 mln zł to koszty modernizacji lokalnej ciepłowni, pozwalające na przejście do kategorii efektywnych systemów ciepłowniczych i dalszy rozwój. - Można uznać, ze ten nakład zwróci się w nieco ponad 3 lata, jeżeli mierzyć go zmniejszonym kosztem zdrowotnym – podają autorzy raportu. Koszty zdrowotne, o których mowa, obecnie wynoszą w Żywcu 137 mln zł rocznie.

Rekomendacje nie tylko dla Żywca

- Proponowana mapa drogowa to dziesięć uniwersalnych kroków, które każde miasto w Polsce powinno stosować do pokonania smogu – wskazują autorzy. Przedstawione rekomendacje mają zatem przysłużyć się także innym miastom w Polsce. - Liczymy, że nasze opracowanie będzie przydatne w komunikacji z mieszkańcami i pozyskiwaniu środków na czyste powietrze nie tylko Urzędowi Miejskiemu w Żywcu. Mamy nadzieję, że zainspiruje do działania również władze innych miast – przekonuje dr Joanna Maćkowiak-Pandera, prezes Forum Energii.

Joanna Spiller
Dziennikarz, inżynier środowiska

Więcej treści dotyczących samorządów w zakładce Teraz Samorząd.