Sławomir SzafrańskiDyrektor Projektów Strategicznych w Veolia Energia Polska
Teraz Środowisko: Jakie znaczenie dla Veolii w Polsce ma rozwijanie projektów biometanowych?
Sławomir Szafrański (SSz): Strategiczne, ponieważ biometan będzie stanowił istotny element naszego miksu energetycznego. Strategia dekarbonizacyjna Veolii wyznacza jasny kierunek: do 2030 roku planujemy odejście od węgla, a do 2050 roku - osiągnięcie neutralności klimatycznej. Do realizacji tak ambitnych planów niezbędne są inwestycje w wykorzystanie OZE, w tym biometanu.
Zauważmy, potencjał produkcji biometanu w Polsce jest szacowany na ok. 8 mld m3 rocznie, co stanowi istotny udział w wolumenie gazu importowanego dziś z zagranicy. Jego uwolnienie będzie miało duży, pozytywny wpływ na całą gospodarkę, klimat, ale i bezpieczeństwo energetyczne kraju. Wg Europejskiego Stowarzyszenia Biogazu (European Biogas Association, skróc. EBA) biometan produkowany w Europie jest o ok. 30% tańszy niż gaz ziemny. EBA w swoim najnowszym raporcie szacuje, że korzyści z całego systemu z produkcji biometanu w UE w 2030 roku mogą wynieść 38–78 mld euro rocznie. Do 2050 r. ta wartość ma wzrosnąć do 133–283 mld euro. To są liczby, które dają do myślenia. Co równie ważne, biometan ma ogromne walory środowiskowe.
Biometan jest jednym z produktów, które można uzyskać z odpadów organicznych w ramach gospodarki obiegu zamkniętego (GOZ) , w tym z osadów ściekowych powstających w oczyszczalniach ścieków oraz różnego rodzaju odpadów m.in. pochodzenia rolnego, z produkcji mięsnej i rybnej, z przetwórstwa owocowego i warzywnego, z gospodarstw domowych oraz organicznych odpadów przemysłowych. Jako produkt uboczny powstaje poferment, stosowany w rolnictwie jako nawóz. Wykorzystanie biometanu jest korzystne z punktu widzenia ochrony środowiska i zrównoważonego rozwoju, ponieważ przyczynia się do zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych i ograniczenia ilości odpadów składowanych na wysypiskach. Co więcej, proces produkcji biometanu przyczynia się do tworzenia nowych miejsc pracy i zwiększenia bezpieczeństwa energetycznego, poprzez zmniejszenie zależności od konwencjonalnych źródeł energii.
TŚ: Lista korzyści jest długa, dlaczego więc w Polsce nie ma ani jednej biometanowni?
SSz: Choć biometan ma wiele zalet, takich jak niższa emisja gazów cieplarnianych i zmniejszenie zależności od tradycyjnych paliw kopalnych, jego wdrożenie w Polsce napotyka na wiele wyzwań. Po pierwsze, uruchomienie produkcji biometanu jest kosztowne i wymaga znacznych nakładów finansowych, co stanowi barierę dla wielu przedsiębiorców. Ponadto, polskie przepisy prawne nie są dziś dostosowane do potrzeb branży biometanowej, co utrudnia rozwój tego sektora. Po drugie, infrastruktura gazowa w Polsce nie jest dostosowana do specyfiki rozproszonej produkcji biometanu co wpływa na ograniczenie możliwości zatłaczania tego zielonego gazu do sieci i jego dystrybucję. Po trzecie, w Polsce nadal istnieje szereg wyzwań związanych z segregacją i składowaniem odpadów organicznych, które mogłyby zostać z powodzeniem przetworzone w instalacjach biogazowych i biometanowych.
Veolia wraz z innymi podmiotami utworzyła we wrześniu ubiegłego roku Polską Organizację Biometanu, której celem jest jest wsparcie rozwoju sektora biometanu w Polsce i stworzenie optymalnych rozwiązań organizacyjnych, prawnych oraz technicznych dla transformacji energetycznej z wykorzystaniem tego paliwa.
TŚ: Przywołajmy konkretne europejskie przykłady.
SSz: Na terenie Europy w 2022 roku funkcjonowało ok. 1200 instalacji (z czego 477 we Francji, 238 w Niemczech, 117 w Wielkiej Brytanii i 72 w Szwecji). Tylko w 2021 roku Francja będąca niekwestionowanym liderem w zakresie inwestycji w biometan oddała do użytku ponad 120 instalacji, czyli ok. 10 proc. wszystkich instalacji w całej Europie.
Korzystając z doświadczeń rynku francuskiego, warto w tym miejscu podkreślić, że w ramach międzynarodowej Grupy Veolia posiadamy technologię membranową MemGas™ do oczyszczania biogazu do biometanu, która pozwala na osiąganie biometanu o parametrach czystości na poziomie 97-99% CH4, potwierdzoną licznymi wdrożeniami referencyjnymi.
TŚ: Gdzie zastosowanie będzie miał biometan?
SSz: Potencjał biometanu jest znaczący zwłaszcza z perspektywy sektorów energetycznego i ciepłowniczego, ale proces transformacji dotyczy również sektora transportowego i rolniczego. Poza najbardziej oczywistą formą wykorzystania biometanu, jaką jest zatłaczanie do sieci gazowej, może być sprężany do postaci bioCNG lub skraplany do bioLNG i być wykorzystywany jako alternatywne paliwo dla różnych gałęzi transportu. Strategia wykorzystania biometanu jako alternatywnego źródła energii ma potencjał przyczynić się do poprawy stanu środowiska naturalnego i zwiększenia bezpieczeństwa energetycznego, pod warunkiem, że będzie opierała się na zrównoważonych praktykach produkcji i wykorzystania, w ramach gospodarki obiegu zamkniętego oraz w połączeniu z innymi technologiami odnawialnymi.
Artykuł powstał we współpracy z firmą Veolia Energia Polska.
