
Inwestycje w ograniczenie wytwarzania odpadów, ich przygotowanie do ponownego wykorzystania czy oczyszczanie – oto przykładowe obszary, na które będzie możliwe uzyskanie pomocy publicznej. Jej zasady, w ramach programów regionalnych, reguluje projekt rozporządzenia, opublikowany w tym tygodniu na stronach Rządowego Centrum Legislacji. Chodzi o rozporządzenie Ministra Funduszy i Polityki Regionalnej w sprawie udzielania pomocy inwestycyjnej na efektywne gospodarowanie zasobami i wspieranie przechodzenia na gospodarkę o obiegu zamkniętym w ramach regionalnych programów na lata 2021–2027(1).
Wspinaczka w górę hierarchii odpadowej doceniana
Pod pojemnym pojęciem gospodarki o obiegu zamkniętym kryje się w tym przypadku odniesienie do unijnego rozporządzenia o pomocy publicznej. Odwołanie kieruje nas do sekcji „Pomoc na ochronę środowiska”, gdzie w art. 47 (pkt. 2) wyliczono kilka rodzajów inwestycji.
Chodzi m.in. o inwestycje poprawiające efektywne gospodarowanie zasobami. Może się ono odbywać po pierwsze przez „ograniczenie netto ilości zasobów zużywanych do produkcji danej ilości produktu w porównaniu z wcześniej istniejącym procesem produkcji stosowanym przez beneficjenta” (lub w zestawieniu z alternatywnymi scenariuszami). Podkreślono, że chodzi o wszystkie zużywane zasoby materialne, z wyłączeniem energii. Druga ścieżka (którą można łączyć z pierwszą) polega na zastępowaniu surowców lub substratów pierwotnych wtórnymi, np. wykorzystywanymi ponownie lub pochodzącymi z odzysku, w tym recyklingu.
Pomocy publicznej będą także podlegały inwestycje służące zapobieganiu i ograniczaniu wytwarzania odpadów, przygotowaniu do ponownego użycia, dekontaminacji i recyklingowi odpadów. Mogą objąć zarówno odpady wytwarzane przez beneficjenta lub przez osoby trzecie. Warunkiem jest to, że bez danej inwestycji odpady pozostałyby niewykorzystane albo poddane unieszkodliwieniu lub przetwarzaniu w sposób znajdujący się niżej w hierarchii postępowania z odpadami. Innym uzasadnieniem może być zwiększenie jakości produktu z recyklingu i redukcja zużycia zasobów.
Kolejna grupa to inwestycje „w zbiórkę, sortowanie, dekontaminację, przetwarzanie wstępne i przetwarzanie innych produktów, materiałów lub substancji wytwarzanych przez beneficjenta lub przez osoby trzecie, które w przeciwnym razie zostałyby niewykorzystane lub wykorzystane w mniej zasobooszczędny sposób”.
Wsparciu publicznemu będą mogły podlegać także inwestycje w selektywną zbiórkę i sortowanie odpadów, służące przygotowaniu do ponownego użycia lub recyklingu.
Badania i doradztwo ze wsparciem
Projekt rozporządzenia przewiduje również wsparcie badań i usług doradczych dotyczących ochrony środowiska i kwestii energetycznych bezpośrednio związanych z inwestycjami, o których mowa w pkt 1, zgodnie z art. 49 rozporządzenia nr 651/2014 (ze względu na szeroki katalog, odsyłamy do treści samego rozporządzenia(2)).
Wielkość pomocy jest uzależniona od regionu (mniej uprzywilejowane są inwestycje w woj. dolnośląskim i wielkopolskim oraz w regionie warszawskim stołecznym). Trwają konsultacje rozporządzenia, na co przewidziano 14 dni (od 18 października br.).

Redaktor naczelna, sozolog
Przypisy
1/ Treść dokumentu dostępna tutaj:<br />https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/123780072/ Ujednolicona treść unijnego Rozporządzenie Komisji (UE) nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 r. o zasadach pomocy publicznej:
https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX%3A02014R0651-20230701&qid=1697794815196