Raport EEB sceptycznie o rozwiązaniach opakowaniowych KE

© FotoEston

W listopadzie 2022 r. Komisja Europejska opublikowała projekt rozporządzenia Komisji ws. opakowań i odpadów opakowaniowych (ang. Regulation on Paper and Packaging Waste, PPWR). Jak pisaliśmy wcześniej, głównym celem rozporządzenia jest m. in. zmniejszenie ilości odpadów opakowaniowych, promocja opakowań wielokrotnego użytku w sposób ekonomicznie opłacalny oraz stworzenie dobrze funkcjonującego rynku surowców wtórnych. Przemysł opakowań jednorazowych ma być stopniowo wyłączany na rzecz innowacyjnych rozwiązań opakowaniowych, które ułatwią redukcję, wielokrotne wykorzystanie i recykling.

Europejskie Biuro Ochrony Środowiska (ang. European Environmental Bureau, EEB) poinformowało, iż w Europie na przestrzeni lat drastycznie wzrosło wykorzystanie opakowań papierowych w miejsce plastikowych. Całkowita masa odpadów opakowaniowych wytwarzanych w UE wzrosła z 66 mln ton w 2009 r. do 79 mln ton w 2020 r. (o 20%). Papier i tektura stanowiły największą część wszystkich odpadów opakowaniowych w Europie (41,1%). Teoretycznie miała to być dobra alternatywa w czasach, gdy ludzkość tonie w odpadach plastikowych. EEB przeanalizowała zjawisko, tworząc ostatecznie raport⁽¹⁾ o nieprawidłowych rozwiązaniach dla kryzysu opakowaniowego. Ich zdaniem, stawianie na opakowania papierowe jest „fałszywą ekologią”. Marco Musso, Senior Policy Officer for Circular Economy z EEB skomentował dane, nawiązując do pomysłów KE: - Ten raport bije na alarm w sprawie błędnych rozwiązań, polegających na zastępowaniu jednego jednorazowego materiału innym⁽²⁾. Opakowania papierowe bardzo rzadko produkowane są z recyklatów. Używa się do tego surowca w postaci masy celulozowej. 90% masy pochodzi z drewna, a sama produkcja papieru odpowiada za ok. 35% wszystkich wyrębów drzew. Do tego niezbędne są duże ilości wody, z której deficytem boryka się dziś cały świat. Tylko w obszarze europejskiego przemysłu w 2020 r. ilość wykorzystanej na ten cel wody wyniosła 3,407 miliona m³, z czego prawie 90% stanowiły wody powierzchniowe.⁽³⁾

Zagrożenie nie tylko dla środowiska

Kolejnym wychwyconym przez EEB aspektem było zastosowanie chemicznych czynników powlekających. Opakowania papierowe, by nadawały się do użytku, muszą być pokryte dedykowanymi substancjami, takimi jak formaldehyd, styren, dwutlenek krzemu czy akrylonitryl. - Ponawiane testy laboratoryjne ujawniają, że szkodliwe substancje chemiczne, w tym te mogące powodować raka i zaburzać gospodarkę hormonalną, takie jak PFAS⁽⁴⁾, występują w opakowaniach jednorazowych z papieru i tektury, a także migrują z materiałów opakowaniowych do organizmów konsumentów – informuje Dorota Napierska, Toxic-free Circular Economy Policy Officer z organizacji Zero Waste Europe⁽⁵⁾.

Publikując swój raport EEB zaapelowała do Komisji Europejskiej o stworzenie bardziej przemyślanego systemu gospodarowania opakowaniami, opartego o recykling i wolnego od substancji toksycznych⁽⁶⁾.

Sprawę komentuje dla nas prezes Polskiej Izby Odzysku i Recyklingu Opakowań Konrad Nowakowski – Papierowe opakowanie np. po frytkach pokryte jest barwnikami i substancjami chemicznymi. Po zużyciu pozostają na nim bakterie, resztki tłuszczu czy keczupu. Przetwarzając opakowanie na pulpę, wszystkie te resztki w niewielkim procencie w niej pozostają. Osobiście nie ryzykowałbym przetwarzania papierowych opakowań żywnościowych do ponownego styku z żywnością w typowej technologii. Aby to zrobić, należy opracować nową oraz zbadać jej skuteczność. – stwierdza prezes PIOIRO. Opakowania papierowe z surowców wtórnych nie sprawdzają się zatem pod względem sanitarnym.

Zuzanna Gabrel
Koordynatorka redakcji