Robots
Cookies

Ustawienia cookies

Strona Teraz Środowisko wykorzystuje cookies. Część z nich jest niezbędna do funkcjonowania strony. Inne służą poprawianiu jakości naszych usług.
Więcej  ›
29.03.2024 29 marca 2024

KE: Osiągnięcie dobrego stanu wód w 2015 r. zagrożone

Komunikat Komisji Europejskiej do Parlamentu Europejskiego i Rady dotyczący wdrażania ramowej dyrektywy wodnej w poszczególnych krajach członkowskich ukazuje, że osiągnięcie dobrego stanu wód w 2015 r. jest zagrożone.

   Powrót       12 marca 2015       Woda   

Podstawowymi dokumentami planistycznymi według ramowej dyrektywy wodnej są plany gospodarowania wodami na obszarach dorzeczy oraz programy działań. Oceny tych dokumentów podjęła się Komisja Europejska na podstawie przesłanych przez kraje członkowskie raportów.

Rolnictwo znacząco oddziałuje na stan wód

Sektor rolniczy jest najważniejszą przyczyną zanieczyszczenia wód o charakterze rozproszonym. Zanieczyszczenie to znacząco wpływa na 90 proc. obszarów dorzeczy, oddziałuje na połowę jednolitej części wód powierzchniowych i na około jedną trzecią wód podziemnych w całej Unii.

Dla 63 proc. obszarów dorzeczy dyrektywa azotanowa okazała się niewystarczająca do zredukowania zanieczyszczeń tego typu. Nie podjęto jednak środków mających prowadzić do osiągnięcia celów wyznaczonych przez ramową dyrektywę wodną. Ostatni raport dotyczący dyrektywy azotanowej wskazuje na niewielką poprawę w kwestii zanieczyszczenia azotanami wód podziemnych. Podkreśla się w nim potrzebę dalszych działań mających zapobiegać zanieczyszczeniom i je redukować.

Widać co prawda pewną poprawę w materii ograniczenia zużycia nawozów mineralnych, ale w dalszym ciągu rozprzestrzenianie się nawozów poza strefy wrażliwe na zanieczyszczenie związkami azotu nie jest właściwie kontrolowane.

Generalnie środki mające ograniczyć wpływ rolnictwa na stan wód są w dużej mierze dobrowolne – obejmują programy doradcze czy programy rolnośrodowiskowe w ramach wspólnej polityki rolnej (WPR), jak np. ekstensyfikacja produkcji rolniczej czy rolnictwo ekologiczne.

Konieczne liczne inwestycje w infrastrukturę wodno-kanalizacyjną

Wdrażanie dyrektywy dotyczącej oczyszczania ścieków komunalnych osiągnęło wysoki poziom zaawansowania w krajach UE-15 (tych, które przystąpiły do Unii przez 1 maja 2004 r.). Jednak większość z trzynastu nowych członków Unii (akcesja po 2004 r.) jest wciąż daleka od pełnego dostosowania się do wymogów tej dyrektywy, mimo poczynionych w ostatnim dziesięcioleciu wysiłków.

Jeśli chodzi o obszary miejskie, jednym z ważniejszych źródeł zanieczyszczenia wód jest przepełnienie kanalizacji. Dlatego w nadchodzących latach w całej UE będą konieczne liczne inwestycje w infrastrukturę wodno-kanalizacyjną. Kraje członkowskie zostały w związku z tym w 2014 r. zobligowane do przedstawienia szczegółowych programów zawierających plany tego rodzaju inwestycji. KE jest w trakcie ich analizowania.

Zasada BAT nie zawsze stosowana

Wpływ przemysłu jest szczególnie silny, jeśli chodzi o pewne rodzaje zanieczyszczeń i ich oddziaływanie na niektóre jednolite części wód. W tym względzie dyrektywa o zanieczyszczeniach przemysłowych stanowi, że operatorzy instalacji przemysłowych są zobowiązani do stosowania zasady najlepszych dostępnych technik (BAT) w celu zapewnienia wysokiego poziomu ochrony środowiska jako całości. Władze także powinny wydawać pozwolenia odnośnie dopuszczalnych poziomów emisji w zgodzie z zasadą BAT, przy uwzględnieniu celów wodnych. Niemniej programy działań pokazują, że nie czyni się tego systematycznie albo po prostu brak jest raportów na ten temat.

Zanieczyszczenia rozproszone niezinwentaryzowane

Kraje członkowskie rozpoczęły już prace nad wykazem wielkości emisji i stężeń substancji priorytetowych. Okazało się przy tym, że proporcja jednolitych części wód zidentyfikowanych jako narażone na punktowe lub rozproszone zanieczyszczenia różni się znacząco zależnie od kraju. Zanieczyszczenia rozproszone pochodzące z różnych źródeł w większości krajów jeszcze nie zostały określone ilościowo.

Pierwsze plany działań nie rozwiązują problemu nadmiernego poboru

Nadmierny pobór wody wpływa na 10 proc. jednolitej części wód powierzchniowych i na 20 proc. części wód podziemnych. Kiedy pobór ten jest zbyt duży, ramowa dyrektywa wodna wymaga wprowadzenia środków mających służyć zrównoważonemu gospodarowaniu wodą w długim okresie. Jak jednak pokazują pierwsze plany działań, problem nie został jeszcze odpowiednio potraktowany.

Potrzeby wodne natury i hydromorfologia

Pierwsze plany gospodarowania wodami pokazują, że większość krajów członkowskich nie uwzględniła potrzeb wodnych natury, bardzo ważnych z punktu widzenia celów ramowej dyrektywy wodnej. Bierze się pod uwagę tylko minimalne przepływy w okresie letnim, pomijając różne czynniki krytyczne z punktu widzenia ekosystemów. Wprowadzone środki nie gwarantują więc osiągnięcia dobrego stanu wód.

Dotychczas przygotowane plany gospodarowania wodami proponują także niewystarczające działania związane ze zmianami przepływu czy kształtu koryta jednolitych części wód. A trzeba pamiętać, że elementy hydromorfologiczne są bardzo ważne dla osiągnięcia dobrego stanu wód. Zmiany, jakich dokonuje człowiek, wiążą się zazwyczaj z budową kanałów odwadniających, tam irygacyjnych, hydroelektrowni, piętrzeń mających poprawić żeglowność, nasypów lub wałów przeciwpowodziowych itp. Pewne środki, które mogą zniwelować wpływ tych przekształceń, zostały zdefiniowane prawie we wszystkich planach, ale najczęściej w sposób bardzo ogólny.

Ewa Szekalska: Dziennikarz

Polecamy inne artykuły o podobnej tematyce:

GIOŚ przypomina o składaniu sprawozdań (12 marca 2024)Normy dla budowli hydrotechnicznych. Jest projekt nowego rozporządzenia (29 lutego 2024)NIK o Programie kształtowania zasobów wodnych na terenach rolniczych (21 lutego 2024)Oczyszczalnie drenażowe jak bomba z opóźnionym zapłonem (09 lutego 2024)Wiceszef MI: to, co zrobiono w kwestii ustalania taryf, było błędem (08 lutego 2024)
©Teraz Środowisko - Wszystkie prawa zastrzeżone.
Kopiowanie i publikacja tekstów, zdjęć, infografik i innych elementów strony bez zgody Wydawcy są zabronione.
▲  Do góry strony