Komisja Europejska proponuje modernizację przepisów UE dotyczących baterii. W związku z tym angażuje się w realizację inicjatywy będącej pierwszym spośród działań zapowiedzianych w planie działania dotyczącym gospodarki o obiegu zamkniętym. Baterie, które są bardziej zrównoważone przez cały cykl ich życia, mają kluczowe znaczenie dla realizacji celów Europejskiego Zielonego Ładu oraz zawartej w nim strategii „zero zanieczyszczeń”. Stosowanie takich baterii sprzyja konkurencyjnemu zrównoważonemu rozwojowi. Są one również niezbędne dla ekologicznego transportu, czystej energii i osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2050 r. Wniosek Komisji dotyczy kwestii społecznych, gospodarczych i środowiskowych związanych ze wszystkimi rodzajami baterii.
Cały cykl życia baterii
Baterie wprowadzane do obrotu w UE powinny być bardziej zrównoważone, wysoce wydajne i bezpieczne przez cały cykl ich życia. Chodzi tu więc o baterie produkowane przy możliwie najmniejszym wpływie na środowisko, z wykorzystaniem materiałów uzyskanych przy pełnym poszanowaniu praw człowieka oraz norm społecznych i ekologicznych. Baterie muszą być długotrwałe i bezpieczne, a po zakończeniu ich cyklu życia należy je ponownie wykorzystać, przetworzyć lub poddać recyklingowi, zapewniając w ten sposób ponowne wprowadzenie cennych materiałów do gospodarki.
Komisja proponuje obowiązkowe wymogi dla wszystkich baterii (tj. przemysłowych, przenośnych, akumulatorów samochodowych i akumulatorów pojazdów elektrycznych) wprowadzanych na rynek UE. Następujące założenia mają zasadnicze znaczenie dla bardziej zrównoważonego rozwoju i konkurencyjnego przemysłu baterii w Europie i na całym świecie: stosowanie materiałów pozyskanych w sposób odpowiedzialny i o ograniczonym użyciu substancji niebezpiecznych, minimalna zawartość materiałów pochodzących z recyklingu, ślad węglowy, wydajność i trwałość oraz etykietowanie, a także realizacja celów dotyczących zbierania i recyklingu.
Odpowiadając na potrzeby szybko rozwijającego się rynku, zapewnienie pewności prawa przyczyni się dodatkowo do uruchomienia inwestycji na dużą skalę i zwiększenia zdolności produkcyjnych w zakresie innowacyjnych i zrównoważonych baterii w Europie i poza nią.
Od dnia 1 lipca 2024 r. do obrotu będzie można wprowadzać wyłącznie przemysłowe baterie wielokrotnego ładowania oraz akumulatory pojazdów elektrycznych, dla których sporządzono deklarację śladu węglowego.
Podniesienie wskaźnika zbiórki baterii
Aby zamknąć obieg i utrzymać cenne materiały wykorzystywane w bateriach tak długo, jak to możliwe w gospodarce europejskiej, Komisja proponuje ustanowienie nowych wymogów i celów dotyczących zawartości materiałów pochodzących z recyklingu oraz zbierania, przetwarzania i recyklingu baterii po wycofaniu ich z eksploatacji. Zagwarantowałoby to, że baterie przemysłowe, akumulatory samochodowe i akumulatory pojazdów elektrycznych pozostaną przydatne dla gospodarki nawet po upływie ich okresu użytkowania.
Aby znacznie poprawić zbieranie i recykling baterii przenośnych, wskaźnik zbierania baterii powinien wzrosnąć z obecnego poziomu 45 proc. do 65 proc. w 2025 r., a w 2030 r. do 70 proc. Dzięki temu materiały stosowane do produkcji baterii, z których korzystamy w domu, pozostaną przydatne dla gospodarki. W przypadku innych baterii (baterii przemysłowych, akumulatorów samochodowych lub akumulatorów pojazdów elektrycznych) wskaźnik ten musi wynosić 100 proc. Wszystkie zebrane baterie muszą zostać poddane recyklingowi. Należy także osiągnąć wysoki poziom odzysku, w szczególności cennych materiałów, takich jak kobalt, lit, nikiel i ołów.
Proponowane rozporządzenie określa ramy, które ułatwią ponowne wykorzystanie akumulatorów z pojazdów elektrycznych, np. jako stacjonarne systemy magazynowania energii lub po włączeniu do sieci elektroenergetycznej jako źródła energii.
Czytaj: Zużyte akumulatory nie tylko do recyklingu
Wykorzystanie nowych technologii informatycznych, w szczególności paszportu akumulatorów i połączonej przestrzeni danych, będzie miało kluczowe znaczenie dla bezpiecznej wymiany danych, zwiększenia przejrzystości rynku baterii i identyfikowalności dużych baterii w całym cyklu ich życia. Umożliwi to producentom opracowywanie innowacyjnych produktów i usług w ramach dwojakiej transformacji – ekologicznej i cyfrowej.
Kontekst
Od 2006 r. baterie i zużyte baterie są regulowane na szczeblu UE na mocy dyrektywy w sprawie baterii i akumulatorów (2006/66/WE). Modernizacja tych ram jest konieczna ze względu na zmianę warunków społeczno-ekonomicznych, zmiany na rynkach i zmiany w wykorzystaniu baterii oraz rozwój technologiczny.
Popyt na baterie szybko rośnie – przewiduje się, że do 2030 r. wzrośnie on czternastokrotnie. Wynika to głównie ze wzrostu użycia transportu elektrycznego, co sprawia, że rynek ten staje się coraz bardziej strategiczny na poziomie globalnym. Taki gwałtowny wzrost popytu na baterie na świecie doprowadzi do równoważnego wzrostu popytu na surowce, w związku z czym konieczne będzie zminimalizowanie ich wpływu na środowisko.
Źródło: KE
