Podczas ostatniego spotkania Parlamentarnego Zespołu ‘Zerwij z plastikiem' posłowie zapoznali się z realizowanymi w Gdańsku projektami, których celem jest ograniczenie korzystania z produktów zawierających substancje niebezpieczne oraz mikroplastik. Miasto chce w ten sposób zachęcić kolejne samorządy do walki z problemem. Ze związkami endokrynnie czynnymi spotykamy się bowiem niemal na każdym kroku. Są obecne m.in. w opakowaniach do żywności, puszkach, butelkach z wodą i napojami, sprzęcie elektronicznym, soczewkach kontaktowych, wypełnieniach stomatologicznych, zabawkach, akcesoriach dla niemowląt, kosmetykach, meblach czy nawet sklepowych paragonach. Największy niepokój budzą pestycydy, plastyfikatory (substancje uplastyczniające) i półprodukty przemysłowe, np. bisfenol A (BPA) i jego pochodne (m.in. bisfenol S, BPS), a także ftalany i dioksyny.
Unijny projekt to nie wszystko
Parlamentarny Zespół – Zerwij z plastikiem powstał formalnie pod koniec grudnia ubiegłego roku, ale pierwsze merytoryczne spotkanie odbyło się dopiero przed kilkoma dniami. Jego uczestnicy zapoznali się z przykładami dwóch realizowanych w Gdańsku w ramach projektu Interreg inicjatyw(1). Pierwsza z nich, „Miasto na detoksie”, to przeprowadzone na dziewięciu gdańskich rodzinach badanie codziennych nawyków i obecności substancji niebezpiecznych w bezpośrednim otoczeniu wolontariuszy. Po badaniach i domowych ankietach, w ciągu sześciu miesięcy uczestnicy podejmowali kolejne próby eliminowania substancji niebezpiecznych znajdujących się w określonej grupie produktów (poprzez eliminację chemicznych środków czystości, sklepowych szamponów lub żelów do kąpieli). Na początku badania związki endokrynnie czynne wykryto we wszystkich próbkach moczu oraz kurzu. Po sześciomiesięcznym detoksie, zaobserwowano istotne statystycznie różnice(2) pomiędzy wartościami stężeń tych związków na początku i na końcu pilotażu. Wyjątek stanowił ftalan diizobutylu (DBP), którego obniżona średnia wartość w drugim pomiarze nie była statystycznie istotnie niższa.
– Projekt się zakończył, ale chcemy pójść o krok dalej. Planujemy wykorzystanie mobilnego analizatora, który pozwoli dokonać diagnozy sytuacji w miejskich ściekach – zapowiada Jacek Skarbek, prezes Zarządu Gdańskiej Infrastruktury Wodociągowo-Kanalizacyjnej. Realizacja projektu była możliwa, dzięki udziałowi Miasta Gdańsk, Spółki GIWK oraz Uniwersytetu Gdańskiego w międzynarodowym projekcie NonHazCity (miasto bez szkodliwych substancji) dofinansowanego z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w wysokości 2,8 mln euro.
Co możemy znaleźć w Bałtyku?
FanLEEStic-sea to z kolei projekt badawczy koncentrujący się na badaniu zawartości mikroplastiku w wodzie pitnej i redukcji zanieczyszczania mikroplastikami Morza Bałtyckiego. W Polsce odpowiedzialne za realizację projektu są dwie spółki: Gdańskie Wody oraz Gdańska Infrastruktura Wodociągowo-Kanalizacyjna. Gdańskie Wody badać będą możliwości eliminacji mikroplastików z wód opadowych, GIWK natomiast badać będzie wodę pitną i ścieki. Podczas posiedzenia prezes Gdańskich Wód opowiedział o zagrożeniach, jakie niesie za sobą przedostawanie się niebezpiecznych substancji do wód m.in. poprzez wody opadowe, wykorzystywanie sieci rybackich czy farb. Na zanieczyszczenie Bałtyku wpływ ma nawet ścieranie się opon samochodowych i rodzaj nawierzchni boisk sztucznych. – Przy ujściu w Gdańsku-Brzeźnie chcemy wybudować stację pilotażową do oczyszczania wód opadowych z mikroplastików. To swoisty powrót do korzeni, gdyż technologia bazuje na wykorzystywanych przez naturę sposobach. Sztucznie wybudujemy tereny podmokłe przez co zintensyfikowane zostaną procesy oczyszczania – mówił prezes zarządu Gdańskich Wód Ryszard Gajewski.
Kolejne posiedzenia Parlamentarnego Zespołu – Zerwij z plastikiem odbędą się 3 i 11 kwietnia br.
Kamil SzydłowskiDziennikarz, prawnik Więcej treści dotyczących samorządów w zakładce Teraz Samorząd.
Przypisy
1/ Parlamentarny Zespół - Zerwij z plastikiem, Prezentacja projektów 1. Miasto na detoksie (badanie dotyczące zmiany codziennych nawyków, prowadzącej do ograniczenia korzystania z produktów zawierających substancje niebezpieczne). 2. FanLEEStic - sea (projekt badawczy koncentrujący się na badaniu zawartości mikroplastiku w wodzie pitnej i redukcji zanieczyszczania mikroplastikami Morza Bałtyckiego).http://sejm.gov.pl/Sejm8.nsf/transmisje_arch.xsp#487EB459CEEF68D8C12583A9002E21B92/ Raport: Narażenie mieszkańców Gdańska na wybrane związki endokrynnie czynne w ramach projektu pt. Miasto na detoksie
http://nonhazcity.eu/wp-content/uploads/2018/07/Raport-Miasto-na-detoksie.pdf