Czy transport ciężki stać na efektywność paliwową?

© paulbranding

Badaniem zagadnienia zajęła się firma consultingowa Cambridge Econometrics, która zaprosiła do dyskusji konsorcjum podmiotów z sektora energetycznego, transportu drogowego i organizacji pozarządowych (powołane przez Europejską Fundację Klimatyczną⁽¹⁾). Przedmiotem rozmów i analiz były główne skutki techniczne, społeczne, środowiskowe i ekonomiczne redukcji emisji CO₂ w ciężkim transporcie drogowym w Europie. Szczególny akcent położono na technologie wpływające na efektywność paliwową, które można zainstalować w pojazdach ciężarowych. Na podstawie tego badania powstał raport pt. „Trucking into a greener future⁽²⁾”.

Status quo

Faktem jest, że UE podjęła już wysiłki w kierunku bardziej przyjaznego środowisku transportu, ale bez zmian w transporcie ciężarowym o dużej ładowności, o poprawę będzie trudno. Wspomniany sektor odpowiada bowiem za aż 22 proc. emisji z transportu drogowego w UE, stanowiąc jednocześnie mniej niż 5 proc. pojazdów w ruchu drogowym. Komisja Europejska oszacowała, że emisja CO₂ z samochodów ciężarowych wzrośnie o 10 proc. do 2030 r. oraz o 14 proc. do 2040 r. w porównaniu do 2015 r., jeśli nie zostaną wdrożone standardy dotyczące efektywności paliwowej po 2021 r.

Przejście w kierunku czystego transportu drogowego wcale nie jest proste. Dr Anders Berger, dyrektor Public Relations w Volvo Group, twierdzi, że elektryfikacja ciężarówek w Europie będzie miała kluczowe znaczenie dla osiągnięcia celów porozumienia paryskiego jest to dobra wiadomość, gdyż okazuje się, że ta zmiana przyniesie nie tylko wielkie korzyści dla środowiska, ale także zwiększy PKB i liczbę miejsc pracy. Decydenci muszą jednak zająć się barierami w rozwoju infrastruktury, standardami i ryzykami finansowymi, aby zrealizować to raczej wcześniej niż później.

Kluczowe wnioski raportu

• W kierunku niezależności energetycznej

Do 2050 r. Europa może zmniejszyć swoje wydatki na import ropy o około 11 mld baryłek ekwiwalentu ropy naftowej w porównaniu z 2015 r. Obecnie UE importuje 89 proc. ropy naftowej, której zdecydowana większość przeznaczona jest na paliwa transportowe. Stosowanie bardziej wydajnych pojazdów ciężarowych z silnikami wysokoprężnymi w połączeniu ze stopniową integracją nowych pojazdów wodorowych i elektrycznych z infrastrukturą, doprowadziłoby do redukcji importowanego oleju i produktów ropopochodnych o 1 mld baryłek ekwiwalentu ropy do 2030 r. Według raportu pojazdy ciężarowe o zerowej emisji mogą zaoszczędzić znacznie więcej ropy: około 11 miliardów baryłek ekwiwalentu ropy łącznie do roku 2050. Dla porównania, zużycie energii w produktach ropopochodnych w całej UE wyniosło 1,98 mld baryłek ekwiwalentu ropy naftowej w 2015 r. (zgodnie z danymi Eurostatu).

• Umocnienie gospodarki

Poprawa wydajności silników wysokoprężnych doprowadzi do niewielkiego wzrostu PKB, który zmniejszy się, gdy technologie osiągną granice swoich możliwości, wraz ze stabilizacją importu ropy naftowej. Tylko przejście na technologie pojazdów o zerowej emisji (ZEV) doprowadzi do stałego wzrostu PKB w badanym okresie. Do 2050 r. PKB jest o około 52 - 58 mld euro wyższy we wszystkich scenariuszach ZEV niż w przypadku referencyjnym.

• Więcej miejsc pracy w Europie: do 2030 r.

Przejście na niskoemisyjne ciężarówki stworzy w Europie ponad 120 000 miejsc pracy netto. W sektorze motoryzacyjnym, ze względu na większą złożoność paliwooszczędnych pojazdów z silnikami wysokoprężnymi, do roku 2030 powstanie więcej miejsc pracy. Jednocześnie rozbudowa infrastruktury doprowadzi do zwiększenia liczby miejsc pracy związanych z produkcją sprzętu elektrycznego oraz w sektorze budownictwa i usług.

• Promocja odnawialnych i bezemisyjnych źródeł energii

Oczekiwana poprawa wydajności silników diesla przyniosłaby pewne redukcje w ciągu najbliższych 5-10 lat, co stanowiłoby 30 proc. spadek emisji CO₂ na przejechany kilometr pod koniec w latach 2020-2030. Po roku 2030 tylko pojazdy elektryczne lub wykorzystujące ogniwa paliwowe znacznie zredukują emisje.

• Niższe koszty usług transportu drogowego

Stopniowe wprowadzanie technologii o niskim zużyciu paliwa oraz elektrycznych i wodorowych układów napędowych zwiększy początkowe koszty kapitałowe dla przewoźników, co szybko zostanie zrekompensowane poprzez niższe wydatki na olej napędowy, zmniejszając całkowity koszt usług transportu drogowego. Nawet w przypadku zaawansowanych systemów, takich jak akumulatorowe pojazdy elektryczne (BEV) i pojazdy na ogniwa paliwowe (FCEV), całkowity koszt posiadania (TCO) może być bardzo konkurencyjny w porównaniu do pojazdów z silnikami wysokoprężnymi w perspektywie 5 lat.

Trwa debata o wprowadzeniu norm zużycia paliwa

Analiza ujawnia potrzebę inwestowania w nową infrastrukturę energetyczną - skumulowana suma to od 80 do 240 mld euro do 2050 r., w zależności od scenariusza. Zmienią się także kompetencje potrzebne do produkcji ciężarówek ZEV i energii niezbędnej do ich zasilania.

Wpływa to na potrzebę inwestowania w szkolenia lub przekwalifikowanie w sektorze paliw i motoryzacji.

Jak pisze w swoim komunikacie prasowym Koalicja Klimatyczna, obecnie unijne instytucje debatują nad propozycją ustanowienia pierwszych w historii norm zużycia paliwa dla nowych ciężarówek. Decydenci polityczni na szczeblu krajowym i europejskim powinni zacząć wspierać zorientowane na przyszłość strategie, by zmniejszyć ryzyko inwestycyjne przewoźników i wesprzeć sprawną transformację w kierunku technologii zeroemisyjnych.

Katarzyna Zamorowska
Dyrektor ds. komunikacji