W ubiegłym roku w polskim przemyśle wydobywczym zginęło 21 górników, a 14 odniosło ciężkie obrażenia; doszło także do ponad 2 tys. lekkich wypadków. Aby poprawić bezpieczeństwo, nadzór górniczy postuluje m.in. ulepszenie przepisów, poprawę jakości szkoleń oraz podniesienie rangi służb BHP w kopalniach.
Z danych Wyższego Urzędu Górniczego (WUG) w Katowicach(1) wynika, że spośród 21 wypadków śmiertelnych w polskim górnictwie w minionym roku, 15 miało miejsce w kopalniach węgla kamiennego (10 górników doznało tam ciężkich obrażeń), jeden w kopalni rud miedzi (dwaj górnicy ulegli tam ciężkim wypadkom), a pięć w niewielkich kopalniach odkrywkowych, eksploatujących m.in. kruszywa czy surowce mineralne (w takich zakładach były też dwa ciężkie wypadki). Według danych WUG w ciągu 11 miesięcy ubiegłego roku (dane za cały rok nie są jeszcze znane) w polskim górnictwie doszło do 1939 rozmaitych wypadków, wobec 2078 w całym roku 2017.
Podstawowym aktem prawnym regulującym zasady działalności górniczej jest ustawa Prawo geologiczne i górnicze z 2011 r. wraz z wydanymi na jego podstawie rozporządzeniami. W ocenie prezesa WUG dr. inż. Adama Mirka siedmioletni okres stosowania tej ustawy pozwala już wskazać obszary, gdzie przepisy można poprawić, wzmacniając bezpieczeństwo. Nadzór górniczy, we współpracy m.in. z Ministerstwem Energii, środowiskiem naukowym i spółkami węglowymi, przygotowuje obecnie propozycje legislacyjne w tym zakresie.
Jego zdaniem wiele przepisów związanych np. z dopuszczaniem do użytku w kopalniach maszyn i urządzeń, można uprościć, kładąc jednocześnie nacisk na zwiększenie odpowiedzialności producentów za ich wyroby. W ocenie prezesa Mirka dzięki zmianom przepisów można znacznie zmniejszyć koszty działania górnictwa przy zachowaniu rygorystycznych norm bezpieczeństwa pracy.
Przyczyną wypadków są m.in. ludzkie błędy
Nadzór górniczy zwraca także uwagę na problem kwalifikacji średniego dozoru w górnictwie odkrywkowym, postulując powrót do stwierdzania kwalifikacji osób dozoru ruchu w odkrywkowych zakładach górniczych przez urzędy górnicze. W ub. roku w niewielkich odkrywkach zginęło aż pięciu pracowników - to prawie jedna czwarta wszystkich ubiegłorocznych ofiar górniczej pracy w polskim przemyśle wydobywczym. Najczęstszą przyczyną wypadków były wadliwie wykonywane roboty i ludzkie błędy.
Niedociągnięcia nadzór górniczy widzi także w jakości szkoleń pracowników zakładów wydobywczych, wynikające po części również z niedoskonałości przepisów. - Widzimy np. potrzebę okresowej weryfikacji jakości pracy rzeczoznawców ds. ruchu zakładu górniczego - zwłaszcza indywidualnych - powiedział prezes WUG. Inny postulat dotyczy podniesienia rangi służb BHP w kopalniach. Drogą do tego może być m.in. przywrócenie stwierdzania kwalifikacji kierowników działów BHP w zakładach górniczych przez okręgowe urzędy górnicze.
WUG postuluje także udoskonalenie mechanizmu współpracy organów nadzoru górniczego ze starostami w procesie udzielania przez nich koncesji na eksploatację kopalin (piasku, kruszyw itp.), np. poprzez obowiązkową i wiążącą opinię dyrektorów okręgowych urzędów górniczych podczas ustalania warunków ich udzielania. - Widzimy też konieczność wprowadzenia zabezpieczeń finansowych przy udzielaniu koncesji, i wygaszania ich dopiero po całkowitej likwidacji zakładu górniczego - wskazał prezes WUG. (PAP)
