Wspólne Centrum Badawcze (ang. Joint Research Centre, JRC), działające przy Komisji Europejskiej, wydało nową wersję wytycznych dotyczących monitorowania odpadów morskich w morzach europejskich, opublikowanych po raz pierwszy w 2013 r.
JRC działa jako organ współprzewodniczący Grupy Technicznej ds. Odpadów Morskich, która przygotowywała dokument. Publikacja zawiera zalecenia dotyczące sposobu pobierania próbek, analizowania i rejestrowania odpadów morskich w celu zapewnienia porównywalności i użyteczności danych w różnych krajach. Kraje UE nadal oceniają stan swoich mórz zgodnie z dyrektywą ramową w sprawie strategii morskiej (MSFD). Monitorowanie w sposób spójny ma kluczowe znaczenie, ponieważ zapewni wiarygodne i bezstronne informacje, które pozwolą odpowiedzieć na konkretne pytania i obawy dotyczące polityki. W ciągu ostatnich 10 lat badania morskie rozwinęły nową wiedzę, narzędzia i metodologie monitorowania.
Czytaj też: Pokonać zabójcze trio, uratować morza. Co mówi Europejska Agencja Środowiska?
Dyrektywa MSFD jest głównym narzędziem UE służącym ochronie zdrowia wybrzeży, mórz i oceanów. Jej celem jest osiągnięcie dobrego stanu środowiska wód morskich UE i ochrona bazy zasobów, od której zależy działalność gospodarcza i społeczna związana z morzem. Różnorodność metod, formatu danych i dostępności okazała się przeszkodą dla porównywalności danych. Zharmonizowane metody są niezbędne do ustalenia wartości bazowych, określenia wartości progowych i oceny trendów w zakresie odpadów morskich na Starym Kontynencie.
Nowe wytyczne
W najnowszej publikacji można znaleźć porady dotyczące monitorowania obiektów i cząstek odpadów o różnych rozmiarach na linii brzegowej, dnie morskim, unoszących się na powierzchni i połkniętych przez zwierzęta. W dokumencie znalazły się również zalecenia, jak ocenić obecność organizmów owiniętych lub uwięzionych w odpadach morskich, takich jak porzucone narzędzia połowowe.
Nowe wytyczne mają na celu wprowadzenie wielu zmian, takich jak stosowanie zharmonizowanych metod monitorowania odpadów morskich, w tym odpadów z tworzyw sztucznych i mikrodrobin plastiku w UE i okolicznych regionach morskich. Kolejna kwestia to poprawa pomiarów ilości odpadów morskich oraz ich wpływu i tendencji w morzach europejskich, a także pomoc w identyfikacji działań priorytetowych w walce z odpadami morskimi.
Wytyczne obejmują też dostarczanie szczegółowych protokołów monitorowania, prowadzących do porównywalnych danych na temat zanieczyszczenia odpadami morskimi, dostępnych za pośrednictwem Europejskiej Sieci Informacji i Obserwacji Środowiska Morskiego (EMODnet). Gromadzenie danych za pośrednictwem sieci EMODnet miało zasadnicze znaczenie dla zwiększenia dostępu do nich. Również inne przepisy UE, takie jak zakaz stosowania tworzyw sztucznych jednorazowego użytku i ograniczenie zaśmiecania łowisk, zbieranie odpadów ze statków czy przeciwdziałanie zanieczyszczeniu mikroplastikiem okażą się sukcesem, gdy zmniejszy się zanieczyszczenie środowiska odpadami.
Władze krajowe nie będą jedynymi beneficjentami poradnika. W ocenie JRC inne organizacje międzynarodowe odpowiedzialne za zarządzanie odpadami morskimi również uznają go za istotny, ponieważ przyczynia się do tworzenia spójnych danych w celu rozwiązania problemów związanych z odpadami morskimi.
Patrycja RapackaRedaktor