Wrześniowa nowelizacja Prawa wodnego wchodzi w życie

© willyam

23 listopada br. weszła w życie podpisana w październiku przez prezydenta Andrzeja Dudę ustawa z dnia 11 września 2019 r. o zmianie ustawy – Prawo wodne oraz niektórych innych ustaw. To jedna z najbardziej obszernych nowelizacji w ostatnim czasie, która swoim zakresem dotyka działalności wielu różnych podmiotów. Część zmian ma charakter systemowy, ale część z nich wyjaśnia bardzo konkretne wątpliwości interpretacyjne, z którymi predsiębiorcy i urzędnicy spotykają się na co dzień.

Wody Polskie mogą odetchnąć z ulgą

Ustawa potwierdza opisany przez nas na początku października br. kierunek, zgodnie z którym finansowanie państwowej służby hydrologiczno­‑meteorologicznej (PSHM), państwowej służby hydrogeologicznej (PSH) oraz państwowej służby do spraw bezpieczeństwa budowli piętrzących (PSBBP) nie będzie już zadaniem Wód Polskich, ale budżetu państwa. - Rozwiązanie polegające na finansowaniu tych zadań w całości przez podmiot o statusie państwowej osoby prawnej, którego kondycja finansowa jest uzależniona od wpływów, które ten podmiot wpierw musi pobrać, należy ocenić krytycznie – czytamy w uzasadnieniu do ustawy. Minister właściwy do spraw gospodarki wodnej będzie więc przekazywał Instytutowi Meteorologii i Gospodarki Wodnej – Państwowemu Instytutowi Badawczemu oraz Państwowemu Instytutowi Geologicznemu – Państwowemu Instytutowi Badawczemu środki z budżetu państwa, które następnie przeznaczone zostaną na finansowanie zadań wspomnianych powyżej służb.

Metry sześcienne ostatecznie liczone na godzinę

Istotne zmiany dotkną także branżę wod-kan. Dotychczasowe brzmienie ustawy mogło spowodować ryzyko ponoszenia opłat za usługi wodne pomimo, że urządzenie wodne nie zostało jeszcze wybudowane. W trakcie konsultacji publicznych wielokrotnie wskazywano, że za odprowadzanie wód opadowych i roztopowych opłata powinna być naliczana dopiero od momentu powstania systemu kanalizacyjnego, ale nie wcześniej. Tymczasem nowa ustawa przewiduje powstanie obowiązku uiszczania opłat z chwilą, w której pozwolenie wodnoprawne albo pozwolenie zintegrowane stało się ostateczne. Ministerstwo wprowadziło co prawda rozwiązanie wyłączające ten obowiązek dla obiektów liniowych, ale nie objęło wyjątkiem np. oczyszczalni ścieków, przepompowni oraz stacji ujęcia wody. Ustawodawca przekonuje ponadto, że w nowelizacji rozwiązal problem braku określania maksymalnej ilości pobieranej wody oraz wprowadzanych ścieków w m sześc. na sekundę w pozwoleniach wodnoprawnych wydanych na podstawie „starego” Prawa wodnego, tj. ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. – Prawo wodne. Dla takich przypadków zastosowanie znajdzie zmiana polegająca na ustalaniu wysokości opłaty stałej za usługi wodne na podstawie m sześć. na godzinę. - Uważamy, że pobór godzinowy w maksymalnej ilości może się zdarzyć incydentalnie i z pewnością nie odzwierciedla maksymalnej ilości poboru rocznego. Zastosowanie wskaźnika maksymalnego godzinowego spowoduje wzrost opłat – ostrzegała jeszcze w sierpniu br. w Sejmie prezes Izby Gospodarczej „Wodociągi Polskie” Dorota Jakuta. Zmiana dotknie opłat stałych za usługi wodne dopiero za rok 2020.

Uporządkowanie kwestii azotanów

Celem nowelizacji, o czym niewiele mówiło się w trakcie prac, jest także uporządkowanie przepisów w zakresie walki z zanieczyszczeniami wód azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych. Nowelizacja proponuje przeniesienie niektórych przepisów z ustawy z dnia 10 lipca 2007 r. o nawozach i nawożeniu do ustawy Prawo wodne (przede wszystkim w zakresie kar administracyjnych dla dużych gospodarstw rolnych za brak prawidłowo przygotowanego planu nawożenia azotem), a takze ujednolicenie terminologii oraz usunięcie przepisów umożliwiających podwójne karanie rolników za to samo wykroczenie. Co istotne, wprowadzone zmiany nie wpływają na treść rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 5 czerwca 2018 r. w sprawie „Programu działań mających na celu zmniejszenie zanieczyszczenia wód azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych oraz zapobieganie dalszemu zanieczyszczeniu”, którego przepisy zostały utrzymane w mocy przez okres trzydziestu sześciu miesięcy od dnia wejścia w życie opisywanej ustawy.

Kamil Szydłowski
Dziennikarz, prawnik