Robots
Cookies

Ustawienia cookies

Strona Teraz Środowisko wykorzystuje cookies. Część z nich jest niezbędna do funkcjonowania strony. Inne służą poprawianiu jakości naszych usług.
Więcej  ›
29.03.2024 29 marca 2024

2022 rokiem kamieni milowych w ochronie środowiska

W 2022 r. podjęto kilka kluczowych dla środowiska rezolucji i porozumień – m.in. dotyczących bioróżnorodności i zanieczyszczenia plastikiem. Czy rozpoczynający się właśnie 2023 r. przyniesie kolejne znaczące decyzje w zakresie środowiska naturalnego?

   Powrót       05 stycznia 2023       Zrównoważony rozwój   

Miniony rok przyniósł w kilka istotnych z punktu widzenia ochrony środowiska wydarzeń. W trakcie ostatnich dwunastu miesięcy zarówno duże kraje, jak i małe państwa wyspiarskie podejmowały zobowiązania dotyczące zanieczyszczenia plastikiem, adaptacji do zmian klimatu czy przeciwdziałania utracie bioróżnorodności. Program Środowiskowy Organizacji Narodów Zjednoczonych (UNEP) wskazuje nawet, że rok 2022 był rokiem kamieni milowych w ochronie środowiska.

Co zatem takiego wydarzyło się w ciągu ostatnich miesięcy? Przypominamy najważniejsze wydarzenia.

Rezolucja ws. zanieczyszczenia plastikiem

Wśród kluczowych działań podjętych na arenie międzynarodowej wskazać należy przede wszystkim rezolucję ws. zanieczyszczenia plastikiem. W marcu 2022 r. podczas Zgromadzenia Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. Środowiska (z ang. United Nations Environment Assembly, UNEA) w Nairobi w Kenii, 175 państw przyjęło rezolucję wzywającą do stworzenia ambitnego i prawnie wiążącego porozumienia zorientowanego na walkę z zanieczyszczeniem plastikiem w środowisku. W rezolucji narody zobowiązały się do przygotowania projektu umowy do końca 2024 r.

Dyrektor wykonawcza UNEP, Inger Andersen, nazwała to najbardziej znaczącą wielostronną umową środowiskową od czasu Porozumienia paryskiego. Dlaczego? Każdego roku na świecie wytwarzanych jest blisko 400 mln ton odpadów z tworzyw sztucznych, a do 2040 r. liczba ta ma się podwoić. - Tylko ułamek z tego jest poddawany recyklingowi, a znaczna część zanieczyszczeń przedostaje się do środowiska, w tym do oceanu, gdzie generuje wiele problemów dla ludzi i dzikich zwierząt – podkreśla UNEP. Tworzywa sztuczne odpowiadają także za zanieczyszczenie środowiska mikroplastikiem, który – jak donoszą najnowsze badania  – przedostaje się do organizmu człowieka wraz z pożywieniem.

Więcej na temat rezolucji UNEA pisaliśmy w artykule pt. Nowa rezolucja UNEA-5 ws. zanieczyszczenia plastikiem. Realne szanse na stworzenie globalnego porozumienia.

Zdrowe środowisko prawem człowieka

W lipcu 2022 r. Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych przyjęło także inną znaczącą rezolucję - uznającą prawo człowieka do zdrowego środowiska. W treści dokumentu wskazano, że zmiany klimatu i degradacja środowiska są jednymi z najpilniejszych zagrożeń dla przyszłości ludzkości, dlatego konieczne jest wzmożenie wysiłków na rzecz „czystego, zdrowego i zrównoważonego środowiska”. Za przyjęciem rezolucji opowiedziało się 161 państw świata.

Choć rezolucja nie ma mocy prawnej, niesie ważny sygnał dla globalnych decydentów. - To wiadomość, że nikt nie może odebrać nam natury, czystego powietrza, wody ani stabilnego klimatu, przynajmniej nie bez walki – podkreśla Inger Andersen z UNEP.

Więcej na temat rezolucji pisaliśmy w artykule pt. ONZ uznaje zdrowe środowisko za prawo człowieka.

Funduszu szkód i strat na COP27

W ubiegłym roku obserwowaliśmy ponadto postępy w zakresie negocjacji klimatycznych podczas 27. Konferencji Stron Ramowej Konwencji Narodów Zjednoczonych w Sprawie Zmian Klimatu (COP27). Wydarzeniu towarzyszyło sporo kontrowersji (zgodnie z wyliczeniami Global Witness w COP27 udział wzięło 636 lobbystów paliw kopalnych), obecni podczas COP27 negocjatorzy zgodzili się jednak na powołanie specjalnego funduszu na potrzeby kompensacji strat i szkód w krajach rozwijających się, które są szczególnie narażone na niekorzystne skutki zmian klimatu. Było to doprecyzowaniem tzw. mechanizmu finansowania strat i szkód (z ang. Loss And Damage).

Fundusz ten nazwano potocznie "klimatycznymi reparacjami", a o jego utworzenie od długiego czasu zabiegali przedstawiciele państw rozwijających się. Zdaniem sekretarza generalnego ONZ António Guterresa COP27 stanowił ważny krok w kierunku sprawiedliwości. - Oczywiście to nie wystarczy, ale jest to bardzo potrzebny sygnał polityczny, aby odbudować nadszarpnięte zaufanie – komentował wyniki COP27 GUterres.

Więcej na temat wyników negocjacji klimatycznych podczas COP27 pisaliśmy w artykule pt. COP27 - negocjatorzy zgadzają się na powołanie funduszu szkód i strat. To jednak za mało.

Ramy dla bioróżnorodności

Ubiegły rok zakończył się przyjęciem Porozumienia Kunming-Montreal, które wielu obserwatorów nazwało „Porozumieniem paryskim dla bioróżnorodności”, a sekretariat Konwencji o różnorodności biologicznej, którego stronami jest 196 państw świata, porozumienie określił „przełomowym” i „historycznym”.

Porozumienie przyjęto podczas 15. Konferencji ONZ ds. Różnorodności Biologicznej (COP15). Zawiera ono 4 cele i 23 zadania do osiągnięcia przed 2030 r. Wśród kluczowych zadań wymieniono objęcie ochroną do 2030 r. 30% planety, odtworzenie 30% ekosystemów lądowych i morskich i zmobilizowanie co najmniej 200 mld dolarów rocznie na inwestycje.

- Brak podjęcia działań w zakresie ochrony bioróżnorodności, spowoduje dalsze przyśpieszanie wymierania gatunków, które już teraz jest co najmniej dziesiątki, a nawet setki razy wyższe niż średnia z ostatnich 10 milionów lat – podkreślał sekretariat Konwencji po zakończonych negocjacjach.

Więcej na temat szczegółów porozumienia pisaliśmy w artykule pt. COP15 dla bioróżnorodności. Porozumienie Kunming-Montreal jak Paryskie?

Co czeka nas w 2023 r.?

W 2023 r. na arenie międzynarodowej odbywać będzie się wiele znaczących wydarzeń dotyczących ochrony środowiska. W marcu br. w Nowym Jorku w USA odbędzie się Konferencja Wodna ONZ, w kwietniu przedstawiciele państw świata dyskutować będą w Hanoi w Wietnamie nad bardziej zrównoważonymi sposobami produkcji żywności, a w maju w Paryżu we Francji odbędzie się sesja Międzyrządowego Komitetu Negocjacyjnego, której celem będzie opracowanie instrumentów prawnych dotyczących zanieczyszczenia tworzywami sztucznymi. Pod koniec roku natomiast w Dubaju w Zjednoczonych Emiratach Arabskich odbędzie się 28. Konferencja Stron Ramowej Konwencji Narodów Zjednoczonych w Sprawie Zmian Klimatu (COP28), podczas której dopracowywane będą m.in. szczegóły mechanizm finansowania strat i szkód.

Joanna Spiller: Dziennikarz, inżynier środowiska

Polecamy inne artykuły o podobnej tematyce:

Podsumowanie Polskiego Kongresu Klimatycznego 2024 (27 marca 2024)Partnerstwo na rzecz zrównoważonych surowców lądowych i łańcuchów wartości baterii. UE i Norwegia (27 marca 2024)Zielono-niebieska infrastruktura i zrównoważona turystyka. Program rozwoju północno-wschodnich obszarów (26 marca 2024)Zielona Koalicja dla Zdrowia – jakie cele i strategia działania? (26 marca 2024)Zwiększa się „zielony” rynek pracy. Tychy (25 marca 2024)
©Teraz Środowisko - Wszystkie prawa zastrzeżone.
Kopiowanie i publikacja tekstów, zdjęć, infografik i innych elementów strony bez zgody Wydawcy są zabronione.
▲  Do góry strony