Robots
Cookies

Ustawienia cookies

Strona Teraz Środowisko wykorzystuje cookies. Część z nich jest niezbędna do funkcjonowania strony. Inne służą poprawianiu jakości naszych usług.
Więcej  ›
29.03.2024 29 marca 2024

Bez znajomości prawa ochrony środowiska nie można dziś podejmować racjonalnych decyzji biznesowych

Czy moda może być etyczna? O tym, jak rosnące wymagania związane z ochroną środowiska odmieniają oblicze biznesu i jak zmieniają się kryteria zakupowe konsumentów, rozmawiamy na przykładzie przemysłu modowego z Agnieszką Oleksyn-Wajdą z Uczelni Łazarskiego.

   Powrót       09 czerwca 2021       Zrównoważony rozwój       Artykuł promocyjny   
Agnieszka Oleksyn-Wajda
Założycielka i kierownik studiów podyplomowych Prawo ochrony środowiska na Uczelni Łazarskiego

Teraz Środowisko: Dlaczego znajomość prawa ochrony środowiska jest ważna dla biznesu?

Agnieszka Oleksyn-Wajda: Uczestnicy większości procesów inwestycyjnych oraz produkcyjnych muszą liczyć się z coraz surowszymi wymaganiami związanymi z ochroną środowiska. Znajomość podstaw prawa ochrony środowiska, w tym gospodarki o obiegu zamkniętym, zrównoważonego rozwoju, zielonego finansowania, zmian klimatycznych, raportowania niefinansowego, staje się niezbędnym elementem wiedzy specjalistów, kadry menedżerskiej czy zarządczej. Bez znajomości wymagań szeroko rozumianego prawa ochrony środowiska i trendów jego rozwoju nie można dziś podejmować racjonalnych decyzji biznesowych.

TŚ: Ochrona środowiska i klimatu nabierają rangi unijnego priorytetu…

AOW: Zgodnie z Europejskim Zielonym Ładem Unia Europejska powinna przekształcić się w nowoczesną, zasobooszczędną i konkurencyjną gospodarkę, gdzie nastąpi oddzielenie wzrostu gospodarczego od zużycia zasobów, model linearny zostanie zastąpiony cyrkularnym, a do 2050 r. UE osiągnie neutralność klimatyczną.

Istotnym elementem planu działania dotyczącego GOZ będzie polityka „zrównoważonych produktów” oraz rozszerzona odpowiedzialność producenta. Przewiduje się zmiany regulacyjne zachęcające do oferowania produktów wielokrotnego użytku, trwałych i nadających się do naprawy, a także wzmocnienie prawa konsumenckiego, przede wszystkim przez zapewnienie rzetelnej i porównywalnej informacji o wpływie produktów na środowisko i klimat oraz wyeliminowanie stosowania nieuczciwego zielonego PR (tzw. greenwashingu).

Zrównoważonej polityki produktowej nie da się przeprowadzić bez ograniczenia powstawania odpadów, co wymaga głębokiej reformy prawa o odpadach.

Transformacja powinna przebiegać zgodnie ze strategią zrównoważonego finansowania w duchu zielonej taksonomii. Przedsiębiorstwa i instytucje finansowe będą musiały rozszerzać zakres ujawnianych danych klimatycznych i środowiskowych, aby inwestorzy byli w stanie ocenić, czy ich inwestycje mają zrównoważony charakter. Ponadto, ryzyka klimatyczne i środowiskowe będą uwzględnione w systemie finansowym.

TŚ: Porozmawiajmy o wpływie biznesu na środowisko na przykładzie sektora modowego, z którym jest Pani związana zawodowo(1). Co rozumiemy przez przemysł mody?

AOW: Jest to pojęcie wieloznaczne, które nie doczekało się definicji legalnej i jest różnie rozumiane w różnych dziedzinach nauki. Antropolodzy mody traktują ją w kontekście kulturowo-społecznym jako wytwór danego miejsca i czasu, medium do badania symbolicznych i materialnych wymiarów kultury, za pomocą którego ludzie wyrażają własną tożsamość i manifestują światopogląd. Tak rozumiana moda nie może być źródłem degradacji środowiska i przedmiotem regulacji.

Zdecydowanie szersze rozumienie tego terminu wynika z globalizacji i relatywnie nowego zjawiska „fast fashion”, które pojawiło się w latach 90. XX wieku i cechuje się niskimi cenami, łatwą dostępnością i częstą zmianą trendów.

Szybki wzrost demograficzny, wykorzystywanie tekstyliów w wielu sektorach gospodarki, rosnące potrzeby konsumentów sprawiają, że szeroko rozumiany przemysł mody stał się jednym z poważniejszych źródeł zanieczyszczenia środowiska.

Przemysł odzieżowy, obuwniczy, tekstylny oraz skórzany wpływa na środowisko w całym cyklu życia produktów.

TŚ: W jaki sposób?

AOW: Produkcja włókien i tkanin czy barwienie wymagają użycia dużej ilości wody i chemikaliów (w tym pestycydów do uprawy bawełny). Tworzywa syntetyczne produkowane są przy dużym zużyciu energii i zawierają mikroplastiki. Transport i fabryki odzieżowe emitują zanieczyszczenia i rakotwórcze substancje. Użytkowanie ubrań poprzez pranie, suszenie w suszarce i prasowanie oznacza znowu duże ilości wody, energii i chemikaliów. A to wszystko potęguje wspomniana fast fashion, która generuje duże ilości odpadów. Te zaś lądują na składowiskach, gdzie emitują gazy cieplarniane, albo są palone, co powoduje uwolnienie toksycznych substancji do powietrza. Niestety tylko 1 proc. zużytych ubrań poddanych jest recyklingowi w celu uzyskania nowej odzieży(2).

TŚ: Oblicze mody mogą odmieniać konsumenci. Jacy jesteśmy współcześnie?

AOW: W dzisiejszych czasach masowy konsument kupuje o 400 proc. więcej odzieży niż 20 lat temu. Europejczycy zużywają średnio ok. 26 kg tekstyliów rocznie na osobę, z czego znaczna część pochodzi z tzw. krajów trzecich.

Po fali nasycenia się dobrami konsumpcyjnymi, przychodzi jednak refleksja spowodowana podnoszonym przez ekologów i naukowców wpływem nadkonsumpcji na przyszłość życia na ziemi.

Co czwarty badany Polak(3) deklaruje, że jest w stanie zapłacić więcej (czyli maks. 20 proc. dopłaty) za ekologiczne ubrania. Podobnie w skali globalnej(4), coraz więcej osób twierdzi, że wybór marki modowej zależy od jej praktyk w zakresie zrównoważonego rozwoju. Prośrodowiskowe marki są doceniane nie tylko na podstawie marketingowej komunikacji, ale też w oparciu o sporządzane raporty niefinansowe.

Pandemia wyostrzyła „zielone oczekiwania konsumentów”. Jak wynika z badań(5), konsumenci zostali postawieni przed koniecznością rewizji kryteriów zakupu produktów. 2/3 badanych zadeklarowało, że w przyszłości zdecyduje się na zakup produktów marek zaangażowanych w społeczne działania (CSR) i wspierających potrzebujących w trakcie pandemii. Dla ponad 60 proc. badanych ma znaczenie sposób wytworzenia produktu. Raport „Świadomy konsument” z października 2020 r. potwierdza, że konsumenci kupują bardziej świadomie, ograniczają marnotrawstwo, czytają składy produktów i cenią ich wysoką jakość oraz wspierają drugi obieg produktów (recommerce).

TŚ: A jak przemiany wyglądają od strony regulacyjnej?

AOW: Dokumentem, który w najbliższej przyszłości nada ton zielonej transformacji przemysłu modowego, będzie opublikowana w trzecim kwartale 2021 r. Strategia Komisji Europejskiej na rzecz zrównoważonych tekstyliów. Opublikowano już jej mapę drogową, według której odbudowa branży po pandemii COVID-19 ma odbyć się z poszanowaniem środowiska oraz przy redukcji emisji gazów cieplarnianych.

Strategia ma na celu skoordynowanie i harmonizację na szczeblu unijnym zasad dotyczących zbierania, sortowania i recyklingu odpadów. Sektor modowy jest wysoce zglobalizowany, więc fragmentaryczne działania i regulacje krajowe lub lokalne nie wystarczą do stymulowania zmian. Działania na poziomie UE są kluczowe z punktu widzenia ograniczenia negatywnego wpływu mody na środowisko i klimat zarówno na terenie UE, jak i poza jej granicami. Opracowanie Strategii było też odpowiedzią na żądania zainteresowanych stron w ostatnich latach.

TŚ: M.in. CSR i GOZ były szczególnie uwzględnione w 6. edycji kierunku Prawo ochrony środowiska w Centrum Kształcenia Podyplomowego Uczelni Łazarskiego. Co wyjątkowego pojawi się w kolejnej odsłonie studiów, która wystartuje na jesieni 2021 r.?

AOW: W siódmej już edycji, poza tematyką tradycyjnie związaną prawem ochrony środowiska (pozwolenia na korzystanie ze środowiska, udostępnianie informacji o środowisku, prawo emisyjne z uwzględnieniem ochrony powietrza, gruntów i wód, prawo odpadowe, ochrona środowiska w procesie inwestycyjnym czy odpowiedzialność za szkodę w środowisku i egzekwowanie prawa) jeszcze mocniej pochylimy się nad zielonymi technologiami, zmianami klimatycznymi, gospodarką cyrkularną, zrównoważonym rozwojem oraz finansowaniem.

Nowością i dopełnieniem programu będą moduły dotyczące danych osobowych oraz własności intelektualnej w ochronie środowiska. Bowiem kluczem do skutecznej i sprawnej transformacji będzie własność intelektualna chroniąca każdą „zieloną” innowację. Ze względu na rosnące znaczenie zagadnień z zakresu prawa ochrony środowiska w transakcjach M&A(6), wprowadziliśmy również i tę tematykę.

Holistyczne podejście do prawa ochrony środowiska dopełni rola mediów, które odpowiadają za budowanie społecznej świadomości, oraz wiedza z zakresu efektywnego prowadzenia spraw środowiskowych.

Warto dodać, że zajęcia prowadzone są przez praktyków prawa ochrony środowiska, najlepszych ekspertów z kancelarii prawniczych, firm doradczych, urzędników sektora ochrony środowiska szczebla centralnego oraz przedstawicieli biznesu. To kadra, która w większości jest z nami od początku, dzieli się wiedzą z pasją i zaangażowaniem.

TŚ: Na kogo czeka Pani wraz z całą kadrą wykładowców?

AOW: Nasze studia są dedykowane wszystkim, którzy mają w swojej praktyce do czynienia z prawem ochrony środowiska. Słuchaczami są pracownicy spółek doradczych i sektora samorządowego, osoby odpowiedzialne za stosowanie prawa ochrony środowiska, praktycy wykonujący zawody prawnicze (radcowie prawni, adwokaci).

Ważną część studiów stanowi nawiązywanie kontaktów zawodowych – zarówno pomiędzy samymi słuchaczami, jak i z całą kadrą. Cieszy, że możemy przyczynić się do budowania sieci profesjonalistów współpracujących ze sobą. W obszarze ochrony środowiska oraz zrównoważonego rozwoju praca zespołowa, wzajemne wsparcie i dzielenie się wiedzą to klucz do sukcesu oraz osiągnięcia celów polityk i strategii klimatycznych.

Więcej o studiach Prawo ochrony środowiska można przeczytać na stronie internetowej (link), gdzie również znajduje się formularz aplikacyjny.

Przypisy

1/ Agnieszka Oleksyn-Wajda jest radcą prawnym z doświadczeniem w zakresie zrównoważonego rozwoju, środowiska i innowacji wspierających zrównoważony rozwój. Dyrektor Instytutu Zrównoważonego Rozwoju Uczelni Łazarskiego. Współzałożyciel i współkierownik Akademii Biznesu i Prawa w Sektorze Mody. Założycielka i kierownik studiów podyplomowych Prawo ochrony środowiska oraz studiów podyplomowych Prawo Nowych Technologii i Biznes na Uczelni Łazarskiego. Członek Grupy Roboczej 6 Promowanie działań klimatycznych z ramienia Uczelni Łazarskiego jako organizacji wspierającej Fashion Climate Charter. Nominowana przez Komisję Europejską jako EU Climate Pact Ambassador. Wiceprezes Zarządu Stowarzyszenia Przedsiębiorców Przemysłu Mody Lewiatan oraz członek Sektorowej Rady ds. Kompetencji Przemysłu Mody i Innowacyjnych Tekstyliów. Członek Komitetu CSR przy Francusko-Polskiej Izbie Gospodarczej (CCIFP). Lider Grupy ds. Zrównoważonego Rozwoju, Odpady/gospodarka o obiegu zamkniętym w Retail Institute. Wcześniej przez 11 lat radca prawny w KPMG. Autor publikacji, raportów badawczych z zakresu zrównoważonego rozwoju i środowiska. Wykładowca, trener i prelegent na konferencjach. Członkini rady programowej Carbon Footprint Summit 2021. Mentorka i ambasadorka Programu Mentoringowego 2021 Fundacji Liderek Biznesu.2/ Za opracowaniem pt. Environmental impact of the textile and clothing industry3/ Badanie KPMG „Rynek mody w Polsce” z 2019 r.4/ Raport Pulse of the Fashion Industry 2019 wydany przez Global Fashion Agenda, Boston Consulting Group oraz Sustainable Apparel Coalition5/ Raport Accenture Konsument w Nowej Rzeczywistości z maja 2020 r.6/ M&A z ang. Mergers and Acquisitions, czyli fuzje i przejęcia

Polecamy inne artykuły o podobnej tematyce:

Podsumowanie Polskiego Kongresu Klimatycznego 2024 (27 marca 2024)Partnerstwo na rzecz zrównoważonych surowców lądowych i łańcuchów wartości baterii. UE i Norwegia (27 marca 2024)Zielono-niebieska infrastruktura i zrównoważona turystyka. Program rozwoju północno-wschodnich obszarów (26 marca 2024)Zielona Koalicja dla Zdrowia – jakie cele i strategia działania? (26 marca 2024)Zwiększa się „zielony” rynek pracy. Tychy (25 marca 2024)
©Teraz Środowisko - Wszystkie prawa zastrzeżone.
Kopiowanie i publikacja tekstów, zdjęć, infografik i innych elementów strony bez zgody Wydawcy są zabronione.
▲  Do góry strony