Projekt rozporządzenia bateryjnego. Zapowiedź zmian i szeregu wyzwań dla przemysłu

© Patrick P. Palej

Jak twierdzi Światowe Forum Ekonomiczne⁽¹⁾, w dążeniu do dekarbonizacji gospodarki i elektromobilności niezbędne jest 19-krotne zwiększenie globalnej produkcji baterii. Branża bateryjna ma bowiem istotny wpływ na sektor transportu, który w Unii Europejskiej odpowiada za blisko 25 proc. emisji gazów cieplarnianych.

Władze unijne chcą unowocześnić ramy prawne dotyczące baterii - dowodem tego są trwające prace nad projektem rozporządzenia⁽²⁾ Parlamentu Europejskiego i Rady ws. baterii i zużytych baterii, uchylającym dyrektywę 2006/66/WE i zmieniającym rozporządzenie (UE) 2019/1020.

- Inicjatywa ta opiera się na zobowiązaniach i sprawozdaniach przyjętych przez Komisję Europejską, w tym na strategicznym planie działania na rzecz baterii, nowym planie działania UE dotyczącym gospodarki o obiegu zamkniętym, nowej strategii przemysłowej dla Europy oraz strategii na rzecz zrównoważonej i inteligentnej mobilności, której celem jest ograniczenie emisji gazów cieplarnianych związanych z transportem o 90 proc. do 2050 r. - wskazano w uzasadnieniu do wniosku rozporządzenia.

Szczegóły na temat projektu rozporządzenia bateryjnego

W uzasadnieniu do projektu rozporządzenia wskazano, że aktualne prawo unijne reguluje jedynie etap wycofania baterii z użytku, jednakże brak przepisów, które uwzględniałyby inne aspekty etapów produkcji i użytkowania baterii. Jako przykład podano m.in. wydajność elektrochemiczną, emisje gazów cieplarnianych, trwałość baterii czy odpowiedzialne pozyskiwanie surowców.

Projekt rozporządzenia ma odniesienie do wszystkich rodzajów baterii, dzieląc je przy tym na cztery główne kategorie (baterie przenośne i przemysłowe, akumulatory samochodowe oraz akumulatory pojazdów elektrycznych). By mogły być one wprowadzane do obrotu i oddawane do użytku, będą podlegały wymogom w zakresie etykietowania, bezpieczeństwa i zrównoważoności. Przepisy umożliwią również bardziej efektywne zbieranie, przetwarzanie i recykling wykorzystanych baterii. Widać tym samym, że regulacje prawne będą miały wpływ nie tylko na producentów baterii, ale i na branżę odpadową. Co więcej, również wytwórcy urządzeń elektronicznych będą zobowiązani do montowania baterii w taki sposób, by po zużyciu mogły być one łatwo usuwane i zastępowane kolejnymi.

Projekt rozporządzenia określa dodatkowo poziomy zbierania zużytych baterii przenośnych dla państw członkowskich (do 2025 r. ma być to 65 proc. baterii, a do końca 2030 r. - 70 proc.). Ważnym elementem projektu rozporządzenia są (nieokreślone jeszcze) maksymalne progi śladu węglowego.

- Dokumentacji technicznej baterii przemysłowych wielokrotnego ładowania i akumulatorów pojazdów elektrycznych z magazynem wewnętrznym i o pojemności powyżej 2 kWh wprowadzanych do obrotu w Unii powinna towarzyszyć deklaracja dotycząca śladu węglowego, która, w stosownych przypadkach, powinna dotyczyć konkretnej partii produkcyjnej - wskazano w projekcie rozporządzenia.

Zmiana przepisów, zmiana myślenia

W ostatnim czasie projekt rozporządzenia bateryjnego był tematem briefingu prasowego Polskiego Stowarzyszenia Magazynowania Energii.

- Musimy przedefiniować sposób, w jaki myślimy dzisiaj o zaopatrywaniu przemysłu w energię elektryczną - podkreślił Michał Motylewski, radca prawny, managing counsel w warszawskim biurze Dentons i członek Zespołu Energetyki i Zasobów Naturalnych. Wskazał on, że za pięć-siedem lat możliwość wprowadzania pewnych grup produktów na rynek będzie zależała od odpowiednio zdekarbonizowanego miksu energetycznego towarzyszącego produkcji towarów.

- Jeśli chcemy, aby Polska była miejscem, w którym krajowe podmioty inwestują w fabryki baterii, które jest atrakcyjne jako miejsce lokalizacji zagranicznych podmiotów, musimy zapewnić dostęp do czystej energii przedsiębiorcom w taki sposób, by mogli spełniać te wymogi odnośnie do śladu węglowego - stwierdziła podczas briefingu Barbara Adamska, prezes PSME.

- Metodologia liczenia śladu węglowego może być przyjęta również dla innych gałęzi przemysłowych - zauważyła prezes PSME. - W związku z tym konieczna jest uwaga i zaangażowanie resortu rozwoju technologii oraz klimatu i środowiska w prace nad tym rozporządzeniem tak, by zagwarantować, że Polska będzie atrakcyjnym krajem do inwestowania w zakłady produkujące baterie - dodała.

Magdalena Więckowska
Dziennikarz