Robots
Cookies

Ustawienia cookies

Strona Teraz Środowisko wykorzystuje cookies. Część z nich jest niezbędna do funkcjonowania strony. Inne służą poprawianiu jakości naszych usług.
Więcej  ›
29.03.2024 29 marca 2024

Raport ONZ bije na alarm. Primo: ocalić przyrodę i bioróżnorodność

Zmiana klimatu pogłębia utratę różnorodności biologicznej, czego konsekwencje już odczuwamy. Nawet milion gatunków fauny i flory jest zagrożonych wyginięciem, a zasoby naturalne są źle zarządzane - oto konkluzje raportu ONZ.

   Powrót       06 maja 2019       Zrównoważony rozwój   

ONZ opublikował dziś wszechstronną ocenę stanu bioróżnorodności na świecie. Raport Międzyrządowej Platformy ds. Różnorodności Biologicznej i Funkcji Ekosystemu (skrót - IPBES, “bioróżnorodnościowy” odpowiednik IPCC) to pierwszy tego rodzaju dokument.

Dokument analizuje aktualną skalę utraty bioróżnorodności oraz jej przyczyny, przedstawia prognozy na przyszłość oraz środki pozwalające uniknąć najgorszego scenariusza w ciągu następnych 30 lat. Podobnie jak to się dzieje z raportami IPCC, najważniejsza część, czyli “podsumowanie dla decydentów politycznych”, została ustalona w toku dyskusji pomiędzy naukowcami a przedstawicielami 132 rządów. Tygodniowe obrady zakończyły się w sobotę (4 maja br.) w Paryżu. Obecnie trwa tłumaczenie raportu na języki urzędowe Organizacji Narodów Zjednoczonych.

Główne konkluzje

- Z około ośmiu milionów gatunków zwierząt i roślin na Ziemi, nawet milion gatunków jest obecnie zagrożonych wyginięciem, wiele z nich - w ciągu najbliższych dekad. Obecne tempo wymierania gatunków na świecie jest dziesiątki do setek razy szybsze niż średnia z ostatnich 10 milionów lat, a tempo to wzrasta. Wyginięcie grozi 40 procentom gatunkom płazów, jednej trzeciej gatunków koralowców tworzących rafy, rekinów i krewnych rekinów oraz ssaków morskich. Wśród owadów zagrożonych jest 10 procent gatunków - wyliczają naukowcy z IPBES.

Naukowcy stwierdzają także, że aż trzy czwarte środowiska lądowego i około 66 proc. środowiska morskiego uległo znacznym zmianom w wyniku działań człowieka. Średnia liczebność gatunków rodzimych w większości głównych siedlisk lądowych spadła od początku XX wieku o co najmniej 20 proc.

Ludzie walczą o zasoby

Od 1970 r. liczba ludzi na świecie wzrosła o 105 proc. – od niecałych 4 miliardów do blisko 8 miliardów i nadal rośnie. Jednocześnie, tylko od 1992 roku o 100 proc. wzrosła liczba powierzchni zurbanizowanych. To oznacza, że stale rośnie presja na naturalne obszary. Na całym świecie toczy się obecnie około 2500 konfliktów o paliwa kopalne, wodę, żywność i ziemię. Tendencja ta utrzyma się szczególnie na obszarach, w których przewiduje się znaczące negatywne skutki zmiany klimatu i utraty bioróżnorodności, i gdzie jednocześnie mieszka najwięcej ludności rdzennej i najuboższych - stwierdzają naukowcy.

- Najważniejszą przyczyną utraty bioróżnorodności jest coraz bardziej uprzemysłowione rolnictwo. Dąży ono do zapewnienia każdemu zuniformizowanej w skali świata diety, z coraz większą ilością mięsa, tłuszczu i cukru - mówi Yann Laurans, dyrektor programu ds. różnorodności biologicznej i ekosystemów w paryskim think tanku IDDRI (Instytucie Zrównoważonego Rozwoju i Spraw Międzynarodowych).

Fakty, nie mity

Naukowcy szacują, że w porównaniu z poziomem sprzed epoki przemysłowej utraciliśmy prawie jedną trzecią obszarów leśnych na świecie. Zwracają uwagę, że kraje OECD (Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju) subsydiują rolnictwo kwotą około 100 mld dol. rocznie (dane za 2015 r.), podczas gdy zbytnia intensyfikacja rolnictwa może być potencjalnie szkodliwe dla środowiska, a około 25 proc. emisji gazów cieplarnianych powstaje w wyniku wylesiania gruntów, produkcji roślinnej i nawożenia, przy czym 75 proc. emisji pochodzi od zwierząt. Ekosystemy morskie i lądowe pochłaniają 5,6 gigaton emisji CO2, co odpowiada 60 proc. światowych emisji paliw kopalnych. Oznacza to, że globalnych problemów klimatycznych nie uda się rozwiązać bez ocalenia zasobów przyrodniczych.

Zmiana klimatu a różnorodność biologiczna

Autorzy z IPBES porównali swoje modele z przyszłymi scenariuszami klimatycznymi IPCC, aby sprawdzić, w jaki sposób wzrost temperatury i związany z nim kryzys klimatyczny może mieć wpływ na różnorodność biologiczną. Konkludują, że szacowany odsetek gatunków zagrożonych wyginięciem z samego tylko ocieplenia o 2 st. C wynosi 5 proc., w porównaniu z 16 proc. przy ociepleniu o 4,3 st. C (obecna trajektoria). Strategie, które mogą ograniczyć wzrost temperatury do 1,5 st. C, dają również największe szanse na zachowanie możliwie największej różnorodności biologicznej.

Kluczowe negocjacje w Chinach w 2020 r.

Raport IPBES o stanie Bioróżnorodności i Funkcji Ekosystemu uwzględnia ustalenia około 15 tysięcy artykułów naukowych, skompilowanych przez 145 naukowców z około 50 krajów w ciągu trzech lat. Dokument dziś upubliczniony to tzw. “streszczenie dla decydentów politycznych”, zawierające główne wnioski i rekomendacje. Pełna wersja raportu, zawierająca wszystkie dane, o spodziewanej objętości około 1500 stron, ukaże się w najbliższych miesiącach.

Raport ocenia zmiany, jakie zaszły w środowisku naturalnym na przestrzeni ostatnich 50 lat. Pokazuje współzależności pomiędzy zmianą klimatu a utratą bioróżnorodności i korzyści, jakie czerpiemy z natury. Zawiera zestaw możliwych scenariuszy na następne dekady, pokazując, jak wybrany model rozwoju gospodarczego wpłynie na środowisko naturalne.

Raport został przygotowany na wniosek państw-stron Konwencji o Różnorodności Biologicznej przed negocjacjami, które odbędą się w przyszłym roku w Chinach. Będą one dotyczyły wizji dla bioróżnorodności do roku 2050 oraz spełnienia tzw. celów Aichi dot. bioróżnorodności.

Katarzyna Zamorowska: Dyrektor ds. komunikacji

Polecamy inne artykuły o podobnej tematyce:

Za nami VI posiedzenie Komitetu Monitorującego program Fundusze Europejskie dla Polski Wschodniej (28 marca 2024)Zielona Koalicja dla Zdrowia – jakie cele i strategia działania? (26 marca 2024)Zmiany klimatu zaburzają alpejskie ekosystemy (25 marca 2024)Offshore po szwedzku, czyli 22 marca - Dzień Ochrony Bałtyku w OX2 (22 marca 2024)Eksperci rozmawiali o przyszłości Odry. Wrocław (14 marca 2024)
©Teraz Środowisko - Wszystkie prawa zastrzeżone.
Kopiowanie i publikacja tekstów, zdjęć, infografik i innych elementów strony bez zgody Wydawcy są zabronione.
▲  Do góry strony