Robots
Cookies

Ustawienia cookies

Strona Teraz Środowisko wykorzystuje cookies. Część z nich jest niezbędna do funkcjonowania strony. Inne służą poprawianiu jakości naszych usług.
Więcej  ›
29.03.2024 29 marca 2024

Susza w Europie – Lipiec 2022, raport Wspólnego Centrum Badawczego

Europę opanowała susza. Trudna sytuacja występuje m.in. we Włoszech, Portugalii, Francji czy Niderlandach. W niektórych państwach utworzono dedykowane komórki kryzysowe, które mają się zająć skutkami suszy.

   Powrót       05 sierpnia 2022       Ryzyko środowiskowe   
susza

Susza, dotykająca kilku regionów Europy od początku roku, wciąż się powiększa i pogarsza – wynika z opublikowanego przez Wspólne Centrum Badawcze (WCB) raportu(1) „Susza w Europie – lipiec 2022”. Raport powstał w oparciu o dane zebrane przez Europejskie Obserwatorium ds. Susz.

Czytaj też: Susza skrada się powoli

Jak czytamy, widoczny już wcześniej deficyt opadów zimowo-wiosennych został pogłębiony przez wczesne fale upałów. - Analiza rozwoju i skutków przedłużającej się suszy w Unii Europejskiej pokazuje, że ogromna część Europy jest obecnie narażona na ostrzegające (44% UE+UK) i alarmowe (9% UE+UK) poziomy suszy, związane z deficytem wilgotności gleby lub jej połączeniem ze stresem wegetacyjnym – wskazano. Szczegóły na grafice poniżej.

W wielu krajach niedobór opadów wpłynął na poziom odpływów rzecznych, uszczuplona została także ilość wody zmagazynowanej (np. w Hiszpanii ilość wody zmagazynowanej w zbiornikach jest obecnie o 31% niższa od średniej 10-letniej). Jak dodano, brak opadów powoduje, że zawartość wody w glebie znacznie się zmniejszyła, co utrudniło roślinom pozyskiwanie wody z gleby, a w konsekwencji doprowadziło do powszechnego stresu wegetacyjnego. Zwłaszcza na nizinach włoskich, w południowej, środkowej i zachodniej Francji, w środkowych Niemczech, wschodnich Węgrzech, w Portugalii oraz w północnej Hiszpanii.

- Francja, Rumunia, Hiszpania, Portugalia i Włochy będą musiały uporać się z obniżonym poziomem plonów. Dotyczy to również Niemiec, Polski, Węgier, Słowenii i Chorwacji – dodano.

Wysoki poziom suszy

Obecnie trudna sytuacja występuje m.in. w pięciu włoskich regionach, gdzie ogłoszono stan nadzwyczajnej suszy, a niewystarczająca dostępność wody doprowadziła do wielu ograniczeń w jej użytkowaniu. Podobne środki mające na celu ograniczenie zużycia wody podjęto w Portugalii, Francji czy Królestwie Niderlandów.

Portugalski Instytut Oceanu i Atmosfery informuje, że rok hydrologiczny 2021/22 plasuje się do tej pory jako drugi najsuchszy od 1931 r. Jak informuje PAP, „już co najmniej 23 portugalskie gminy z powodu niedoboru wody transportują wodę beczkowozami, a jednocześnie wprowadziły lub zamierzają ogłosić przepisy ograniczające jej zużycie”.

We Francji natomiast (stan na 4 sierpnia br.) 93 z 96 departamentów Francji kontynentalnej objęto ograniczeniami dotyczącymi zużycia wody – m.in. zakazem podlewania ogródków czy mycia samochodów. W związku z tym Elisabeth Borne, premier Francji, podjęła 5 sierpnia br. decyzje o utworzeniu międzyresortowej jednostki kryzysowej, której zadaniem będzie m.in. monitorowanie wpływ suszy na produkcję energii, infrastrukturę transportową oraz sektor rolniczy.

Czytaj też: Pierwszy krok do zminimalizowania skutków suszy to naprawa szkód wyrządzonych naturze

Problemy dostrzeżono także w Królestwie Niderlandów. Tamtejszy minister infrastruktury i gospodarki wodnej Mark Harbers oficjalnie poinformował o występujących w kraju trudnościach z dostępem do wody. - Ze względu na uporczywą suszę i większe niż podaż zapotrzebowanie na wodę, występuje jej niedobór – czytamy w piśmie ministra skierowanym do niderlandzkich parlamentarzystów. Poinformował on przy tym, że ze względu na panującą w kraju sytuację, konieczne stało się powołanie Zespołu ds. zarządzania brakami wody (nl. Managementteam Watertekorten).

Wpływ suszy na hydroenergetykę

Susza występująca na terenie Europy ma także negatywne konsekwencje dla sektora hydroenergetyki (patrz: grafika). WCB wskazuje, że w pierwszej połowie 2022 r., produkcja energii z wodnych elektrowni przepływowych była niższa niż średnia z lat 2015-2021 – zwłaszcza we Włoszech (-5059 GWh względem średniej), Francji (-3930 GWh) i Portugalii (-2244 GWh). Spadek dotyczy także poziomu wody w zbiornikach hydroenergetycznych - w dziewięciu z trzynastu państw odnotowano spadki: Norwegia -8% (przekładający się na -4590 GWh), Hiszpania -29% (-3060 GWh), Portugalia -52% (-1080 GWh), Włochy -25% (-929 GWh), Serbia -47% (-220 GWh), Rumunia -5% (-130 GWh), Czarnogóra -30% (-100 GWh), Francja -2% (-55 GWh), Bułgaria -0,1% (-2 GWh).

- Te ostatnie dane sugerują, że operatorzy mieli trudności z napełnieniem magazynów, a jednocześnie nie udało im się zmaksymalizować wykorzystania energii wodnej do zaspokojenia rosnącego krajowego zapotrzebowania na energię – podaje WCB.

Prognoza na kolejne miesiące

W raporcie prognozuje się ponadto, że w okresie od lipca do września 2022 r. nad Francją, Niemcami, Szwajcarią, północną Hiszpanią i północnymi Włochami, Austrią, Czechami, Słowacją, Węgrami, północną Rumunią, południową Polską oraz większością Wielkiej Brytanii i Irlandii będą panowały warunki pogodowe znacznie bardziej suche niż zwykle. - Prognozy te zwiększają obawy związane z już bardzo krytyczną sytuacją i, jeśli się potwierdzą, spowodują nasilenie dotkliwości suszy i jej wpływu na rolnictwo, energetykę i zaopatrzenie w wodę – czytamy.

Prognoza IMGW dla Polski

Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej – Państwowy Instytut Badawczy (IMGW – PIB) wskazuje, że w sierpniu nie nastąpi znacząca poprawa w zakresie suszy, „głównie ze względu na wysokie temperatury powietrza i zwiększone parowanie”.

- Najbardziej prawdopodobne jest wystąpienie opadów burzowych, które lokalnie i krótkotrwale wpłyną na zwiększenie wartości wskaźnika wilgotności, ale nie przyczynią się do wypełnienia retencji. Przełoży się to na dalsze spadki stanów wody do strefy niskiej i zmniejszenie przepływu w korytach rzek. Prognozowany charakter opadów może prowadzić do powodzi błyskawicznych i podtopień, czyli tzw. „flash floods” w zlewniach rzek i „urban floods” na obszarach miejskich. Sytuację mogą poprawić jedynie jednostajne opady, bardziej rozłożone w czasie i zróżnicowane przestrzennie – podaje IMGW.

IMGW odpowiada przy tym na pytane czy opady, które miały miejsce w ostatnim weekendzie lipca br. wpłynęły na poprawę sytuacji hydrologicznej kraju. - Wilgotność gleby w najpłytszych warstwach (02-7 cm) poprawiła się na południu i w centrum kraju. Niestety opady deszczu nie przyczyniły się do odbudowy zasobów wodnych w głębszych warstwach gleby. Najbardziej niekorzystna sytuacja wciąż panuje na zachodzie i północnym zachodzie Polski, gdzie wskaźnik wilgotności gleby na wszystkich poziomach utrzymuje się nawet poniżej 25%. Należy zwrócić uwagę, że intensywne opady deszczu występujące w okresie letnim, najczęściej o charakterze burzowym, nie wpływają istotnie na poprawę sytuacji, jeśli chodzi o suszę. Dzieje się tak, ponieważ woda z takich opadów bardzo szybko spływa po powierzchni terenu, najczęściej do najbliższej rzeki, nie uzupełniając w stopniu wystarczającym zasobów wodnych na danym terenie – wyjaśniono.

Joanna Spiller: Dziennikarz, inżynier środowiska

Przypisy

1/ Z pełną treścią raportu można zapoznać się tutaj:
https://publications.jrc.ec.europa.eu/repository/handle/JRC130253%20

Polecamy inne artykuły o podobnej tematyce:

Wielka Brytania- W ubiegłum roku rekordowa liczba zrzutów nieoczyszczonych ścieków do wód (28 marca 2024)Kryzys wodny zagraża dobrobytowi i pokojowi na świecie. Raport UNESCO (22 marca 2024)KPEiK, ograniczenia wycinek i pytania o Nature Restoration Law. Po 100 dniach rządu (21 marca 2024)Eksperci rozmawiali o przyszłości Odry. Wrocław (14 marca 2024)Pierwsza polska hybryda OZE z koncesją. Pokazujemy instalację z bliska (13 marca 2024)
©Teraz Środowisko - Wszystkie prawa zastrzeżone.
Kopiowanie i publikacja tekstów, zdjęć, infografik i innych elementów strony bez zgody Wydawcy są zabronione.
▲  Do góry strony