Wpływ wojny na wodę. Przykład Czernihowa w WaterCity INDEX 2024

Wrocław, zwycięzca w kategorii „Metropolie”
© sopthedrone

Czernihów. Miasto oblężone przez Rosjan na początku inwazji na Ukrainę, przecięte rzeką Desną, które otarło się o kryzys humanitarny. Jednym z rezultatów doświadczonego kryzysu wodnego, jest metoda pakowania wody pitnej (trwają analizy jej maksymalnej przydatności do picia), by w krytycznych momentach zapewnić szybki dostęp do wody mieszkańcom. - Polskie gminy mogą wdrożyć podobne systemy, aby zapewnić ludności zapasy wody w sytuacjach kryzysowych – twierdzą autorzy raportu „Water City Index”, opublikowanego w tym tygodniu w ramach „Open Eyes Economy Summit”⁽¹⁾. Miasto wskazano jako przykład budowania tzw. „autonomii wodnej” poprzez wodną decentralizację, wyliczając przygotowanie 251 punktów poboru wody na terenie miasta oraz niemal 1500 prywatnych ujęć studni (tzw. abisynki).

Czytaj też: Nawet -199 mm niedoborów wody do 10 sierpnia br. IUNG-PIB z danymi o suszy rolniczej

Ślad wodny polskich miast

Głównym obszarem raportu pozostaje ranking miast w kwestiach związanych z zarządzaniem i dostępem do wody. W tym wydaniu tę część poprzedzono pokazaniem śladu wodnego polskich miast. Autorzy przypominają, że ślad wodny jest wielowymiarowym wskaźnikiem rocznego zużycia wody, w podziale na tzw. wodę zieloną, niebieską i szarą. Zielony ślad wodny obejmuje wody opadowe i ich pochłanianie lub parowanie przez roślinność, niebieski – wody powierzchniowe i podziemne oraz parowanie z powierzchni szczelnych, szary – wodę niezbędną do neutralizowania zanieczyszczeń z obszaru miast tak, by odprowadzane ścieki spełniały normy dla ładunków zanieczyszczeń.

Największy zielony ślad wodny ma - nomen omen - Zielona Góra (721,17 m³/rok/mieszkańca), dalej Katowice (216,90 m³) oraz Szczecin (126 m³). Na końcu listy badanych w tym aspekcie 17 miast znalazła się natomiast Warszawa (35,30 m³).

W ramach szarego i niebieskiego śladu wodnego przedstawionych łącznie, niechlubną czołówkę rankingu otwiera Opole (276,09 m³ łącznie), Gdańsk (175,66 m³) oraz Olsztyn 170,61 m³). Najmniejszym śladem wodnym może natomiast wykazać się Lublin, jako jedyny wykazując się poziomem zużycia wody poniżej 100 m³ na mieszkańca, a dokładnie 72,57 m³.

Czytaj też: W Światowy Dzień Walki z Pustynnieniem i Suszą - policz swój ślad wodny

Wyniki WaterCity INDEX

Indeks wodny pogrupowano na kategorie: metropolie, miasta na prawach powiatu i miasta średnie. W pierwszej grupie brano pod uwagę osiem miast (Bydgoszcz, Gdańsk, Łódź, Kraków, Poznań, Szczecin, Warszawę i Wrocław), w drugiej było to 58 miast, a w trzeciej – 152. Wszystkie musiały zdobyć punkty w kategorii „życie”, „zagrożenie” oraz „gospodarka i społeczeństwo”.

WCI 2024

• Metropolie: I miejsce - Wrocław, II miejsce – Łódź, III miejsce – Bydgoszcz.
• Miasta na prawach powiatu: I miejsce – Słupsk, II miejsce – Gdynia, III miejsce – Gorzów Wielkopolski.
• Miasta średnie I miejsce – Mrągowo, II miejsce – Augustów, III miejsce – Żywiec.

Jak podkreśla raport, celem rankingu jest przedstawienie obiektywnych danych, które mają wspierać świadome i strategiczne zarządzanie wodą w miastach, a nie przyznawanie „laurów”. - W odniesieniu do funkcjonowania i rozwoju miast, w zasadzie w każdej płaszczyźnie możemy wskazać konsekwencje dla stosunków wodnych. Przykładowo polityka przestrzenna miast powinna zakładać harmonijność, funkcjonalność i zrównoważony charakter przestrzeni – czytamy w analizie. - Miasta będą cierpieć na dwa rodzaje kryzysów wodnych: naprzemiennie susze i powodzie o różnych typach oraz skalach dotkliwości – stwierdzają autorzy, podkreślając, że przy opracowaniu indeksu brany jest pod uwagę także stopień przygotowania infrastrukutury miejskiej do tego typu sytuacji.

Czytaj też: Naukowcy: To nie jest pojedyncze odstępstwo od normy. To nowa rzeczywistość

Marta Wierzbowska-Kujda
Redaktor naczelna, sozolog

Więcej treści dotyczących samorządów w zakładce Teraz Samorząd.