© Bits and Splits
Związek Przedsiębiorców i Pracodawców (ZPP) negatywnie ocenia zaproponowane przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska (MKiŚ) przepisy dotyczące wdrożenia w Polsce systemu kaucyjnego. - Wskazujemy z przykrością, że proponowane rozwiązania prawne dalekie są od ideału i są w sposób istotny sprzeczne z oczekiwaniami rynku – podaje ZPP.
Związek apeluje przy tym do ustawodawcy o ponowne przyjrzenie się projektowanym przepisom i uwzględnienie uwag zgłoszonych w toku pracach legislacyjnych.
Czytaj też: Czerpmy z doświadczeń innych państw, czyli jak wdrożyć system kaucyjny w Polsce
Sprzeczne ze sobą przepisy
W swojej opinii ZPP wskazuje m.in. na propozycję „konkurujących wobec siebie (i w praktyce sprzecznych ze sobą) sposobów zbiórki tego samego rodzaju opakowań”. Jak podano, rozwiązania zaproponowane w toku prac legislacyjnych bezpośrednio kolidują z opublikowanym w styczniu 2022 r. projektem zapisów o systemie kaucyjnym.
- W nowych przepisach określono formę realizacji obowiązku zbiórki butelek po napojach, który ma być osiągnięty samodzielnie lub poprzez organizację odzysku opakowań. Normy te stoją w sprzeczności z obowiązkami zbiórki opakowań w systemie kaucyjnym poprzez podmiot reprezentujący. Powstaje zatem istotna obawa o oczekiwania projektodawcy przepisów. Nie sposób bowiem, aby oczekiwać realizacji tego samego obowiązku w zakresie tych samych kategorii odpadów na dwa całkowicie różne sposoby – czytamy.
Przypominamy, projekt ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi oraz ustawy o odpadach (numer z wykazu: UC98) opublikowano z końcem stycznia br. – więcej na ten temat w artykule pt. Ustawa wdrażająca system kaucyjny trafiła do konsultacji. Z początkiem czerwca br. wiceminister klimatu i środowiska Jacek Ozdoba zapowiedział wprowadzenie do pierwotnego projektu kilku zmian – więcej na ten temat w artykule pt. Puszki i „małpki” w systemie kaucyjnym.
Jeden czy kilka systemów?
Związek odnosi się także do propozycji zakładającej możliwość istnienia wielu operatorów systemu kaucyjnego. - Projektodawca uzasadnia to rozwiązanie chęcią uniknięcia występowania monopolu. Wskazujemy jednak na fakt, że nie bez powodu większość państw UE unika takiej konstrukcji systemu. Wprowadzenie wielu operatorów stanowi bowiem zagrożenie dla konkurencji na rynku – podaje ZPP.
ZPP obawia się, że przepisy przyjęte w obecnej formie spowodują, że duże sieci handlowe będą tworzyć własnych operatorów i wywierać tym samym presję na producentów określonych produktów zmuszając ich do przystąpienia do ich systemu. - Jeśli natomiast zostanie utworzony jeden operator działający non profit i mogący przeznaczać zyski z działalności wyłącznie na cele statutowe (utrzymanie i rozwijanie systemu, kwestie ochrony środowiska), to w takim przypadku nie można mówić o wystąpieniu tradycyjnego monopolu. Celem bowiem monopolistów jest bowiem osiągnięcie zysku, natomiast w zaproponowanym rozwiązaniu cel byłby określony ustawowo i byłby społecznie użyteczny – wyjaśniono. - Operator powinien finansować swoją działalność z kilku źródeł. W pierwszej kolejności powinny być to nieodebrane opłaty kaucyjne, ale także przychody z opłat producenckich i przychody ze sprzedaży przekazanych do recyklingu opakowań – dodano.
ZPP zwraca ponadto uwagę, że w przepisach dotyczących systemu kaucyjnego należy określić "jednoznacznie zwolnienie z opłaty opakowaniowej przewidzianej dla zbiórki pojemnikowej w systemie kaucyjnym". W przeciwnym wypadku – czytamy - możliwe jest podwójne obciążenie opłatami tego samego opakowania.
Dostęp do surowców wtórnych
Kolejna poruszona kwestia to dostęp wprowadzających produkty w opakowaniach jednorazowego użytku do surowców wtórnych. Zdaniem ZPP, podmioty te powinny mieć możliwość pozyskania masy materiałowej pochodzącej z przetworzenia odpadów w opakowaniach w ramach systemu kaucyjnego proporcjonalnie do ilości wprowadzonych opakowań. Miałoby to umożliwić „zamknięcie obiegu surowcom i wypełnienie obowiązków dotyczących udziału recyklatu w nowych opakowaniach PET”.
Kiedy zostanie opublikowana nowa wersja projektu ustawy?
MKiŚ w odpowiedzi na zapytanie redakcji, wskazuje, że projekt ustawy o zmianie ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi oraz ustawy o odpadach (UC98) jest po konsultacjach publicznych.
- Obecnie uzgadniane są stanowiska z resortami, które zgłosił uwagi w ramach uzgodnień międzyresortowych. Projekt w najbliższym czasie trafi do rozpatrzenia przez Komitet do Spraw Europejskich oraz Komisję Wspólną Rządu i Samorządu Terytorialnego. W tym czasie projekt ustawy zostanie także opublikowany na stronie Rządowego Centrum Legislacji – informuje resort.
Joanna SpillerDziennikarz, inżynier środowiska