Zatwierdzono i opublikowano aktualizację Wstępnej Oceny Ryzyka Powodziowego

O stopniu ryzyka powodziowego i jego ocenie rozmawiamy z Danielem Kociołkiem z Wydziału Komunikacji Społecznej w Wodach Polskich

[+]

Czy można zapobiegać powodziom?
Powodzie często powodują ofiary śmiertelne, szkody w środowisku naturalnym oraz poważnie hamują rozwój gospodarczy. Ograniczenie ryzyka występowania negatywnych skutków związanych z powodzią jest wykonalne, ale prowadzone działania muszą być skoordynowane na poziomie tak lokalnym, jak i krajowym.

Jakiego rodzaju są te działania?
To obowiązek wskazania obszarów zagrożonych powodzią oraz opracowania map ryzyka powodziowego i planów zarządzania tym ryzykiem dla tych terenów.

Na kim spoczywa obowiązek oceny ryzyka powodziowego w Polsce?
Obowiązek ten spoczywa na Państwowym Gospodarstwie Wodnym Wody Polskie. W celu wypełnienia zadania, które wynika z Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady, Wody Polskie cyklicznie sporządzają przegląd i aktualizację wstępnej oceny ryzyka powodziowego (aWORP). W grudniu tego roku zakończył się ostatni etap tego projektu.

[+]

Na czym polegała aktualizacja wstępnej oceny ryzyka powodziowego?
Zakończono drugi cykl planistyczny, podczas którego zaktualizowano ocenę ryzyka powodziowego. Polegało to na wyznaczeniu obszarów narażonych na niebezpieczeństwo powodzi (ONNP). Po wstępnym wyselekcjonowaniu rzek, które stwarzają zagrożenie powodziowe, wykonano cyfrową symulację powodzi, w wyniku której wyznaczono dokładnie obszary, przedstawione później na mapach zagrożenia powodziowego (MZP). Ich uzupełnieniem są mapy ryzyka powodziowego (MRP). Określają one potencjalne straty powodziowe oraz przedstawiają obiekty narażone na zalanie w przypadku wystąpienia powodzi o danym prawdopodobieństwie wystąpienia. Widnieją na nich obiekty, które są bezpośrednio związane ze zdrowiem i życiem ludzi, reprezentują dziedzictwo kulturowe oraz działalność gospodarczą.

Jak często należy to robić i kto przygotowuje projekty?
Oba rodzaje map, ze względu na zapewnienie bezpieczeństwa ludziom oraz ograniczanie negatywnych skutków powodzi, aktualizuje się co sześć lat. Projekt wstępnej oceny ryzyka powodziowego przygotowują Wody Polskie w ścisłej współpracy z Ministerstwem Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej oraz Państwowym Instytutem Geologicznym - Państwowym Instytutem Badawczym.

Aktualizacja WORP wymagała wielu nowych danych, w jaki sposób były one zdobywane?
Prace w II cyklu planistycznym rozpoczęto już w 2017 roku, kiedy przygotowano projekt i opisano tereny narażone na niebezpieczeństwo zalania. W celu aktualizacji wstępnej oceny ryzyka powodziowego (aWORP) zebrano dane o powodziach z różnych źródeł. Uruchomiono portal ankietyzacyjny dla organów administracji rządowej i samorządowej, rządowych i samorządowych jednostek organizacyjnych oraz przedsiębiorstw wodociągowo-kanalizacyjnych. Ankieta dotyczyła powodzi historycznych oraz wszystkich zmian, które mogłyby wpłynąć na zagrożenie powodziowe, np. ukształtowania terenu czy postawienia nowych budynków. Zebrano informacje dla 86,4% powierzchni kraju.

Jak przebiegał proces tworzenia WORP?
Na podstawie uzyskanych danych przygotowano projekt aWORP. Polegało to na zaktualizowaniu bazy danych powodzi historycznych oraz powodzi prawdopodobnych, wyznaczeniu ONNP, stworzeniu bazy danych WORP, przygotowaniu projektu raportu z przeglądu i aktualizacji WORP oraz przygotowaniu wizualizacji kartograficznych map WORP. Na temat oceny ryzyka powodziowego wypowiedzieli się wojewodowie i marszałkowie województw. Uwzględniono zgłoszone uwagi, a twórcy aktualizacji wymienili się uzyskanymi informacjami z innymi krajami Unii Europejskiej. 

[+]

Jak zmieniła się ocena ryzyka powodziowego w stosunku do pierwszego cyklu planistycznego?
Innowacje wprowadzone podczas aWORP w bieżącym cyklu planistycznym polegały na prowadzeniu poszerzonych analiz z uwzględnieniem europejskiej klasyfikacji typów powodzi, udoskonaleniu kryteriów wyznaczania obszarów narażonych na niebezpieczeństwo powodzi, uwzględnieniu najnowszych prognoz długofalowego rozwoju wydarzeń, w tym zmian klimatu, oraz wykorzystaniu nowych schematów raportowych KE.

Jak Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie podsumowało medialnie prace nad aktualizacją oceny ryzyka powodziowego?
Różne instytucje, które były zaangażowane w pracę nad oceną ryzyka powodziowego, miały okazję spotkać się i wymienić opinie na ten temat podczas ogólnopolskiej konferencji poświęconej przeglądowi i aktualizacji wstępnej oceny ryzyka powodziowego pod tytułem: „Gdzie grożą nam powodzie?”. Jej celem było poinformowanie władz lokalnych, regionalnych, właściwych ministerstw oraz wszystkich zainteresowanych tematem zagrożenia powodziowego o wynikach przeglądu i aktualizacji WORP. Konferencja pozwoliła na wymianę poglądów oraz prezentację wyników przeglądu, a co najważniejsze, podkreśliła wartość wspólnych działań.

Czy prace nad aWORP zostały zakończone?
Zasadniczo tak. aWORP zostanie opublikowany do 22 grudnia 2018 roku w Biuletynie Informacji Publicznej Ministerstwa Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej. Do 22 marca 2019 roku przeglądy oraz aktualizacje wstępnej oceny ryzyka powodziowego zostaną udostępnione Komisji Europejskiej.

Czy aktualizacja oceny ryzyka powodziowego jest niezbędna?
aWORP należy traktować jako środek służący podniesieniu ochrony przeciwpowodziowej. Dzięki niej ograniczamy ryzyko wystąpienia negatywnych skutków związanych z powodzią, zwłaszcza dla zdrowia i życia człowieka, środowiska, dziedzictwa kulturowego, działalności gospodarczej oraz infrastruktury. Musimy pamiętać, że ważnym efektem opracowania i rozpowszechniania tych informacji jest uświadomienie zagrożenia mieszkańcom i użytkownikom rejonów narażonych na powodzie.

Strona internetowa

Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie jest od 1 stycznia 2018 roku głównym podmiotem odpowiedzialnym za krajową gospodarkę wodną.
Wody Polskie prowadzą działania z zakresu ochrony przed powodzią i suszą oraz ochrony jakości naszych zasobów wodnych, wykonują prawa właścicielskie w stosunku do wód publicznych, które są własnością Skarbu Państwa, naliczają i pobierają opłaty za usługi wodne, wydają decyzje administracyjne (zgody wodnoprawne). Wody Polskie pełnią też funkcję organu regulacyjnego w celu ochrony mieszkańców przed nieuzasadnionymi podwyżkami cen usług wodociągowo-kanalizacyjnych.