© shake_pl
Stan infrastruktury rowerowej w Polsce nadal jest na niewystarczający. Wciąż wiele jest do nadrobienia, by dogonić europejską czołówkę np. Holendrów czy Duńczyków – wynika z raportu pokontrolnego Najwyższej Izby Kontroli (NIK).
NIK zbadała czy działania podejmowane przez samorządy miały na celu zapewnienie prawidłowego utrzymania i rozwoju infrastruktury rowerowej. Kontrolą objęto 10 urzędów miast i 10 zarządów dróg miejskich z województw: pomorskiego (Gdynia, Słupsk i Sopot), wielkopolskiego (Kalisz i Konin), dolnośląskiego (Legnica, Wałbrzych i Wrocław) i mazowieckiego (Płock i Radom). Okres objęty kontrolą to lata 2019– 2022 (I kwartał).
Czytaj też: 3 km jazdy rowerem dziennie wystarczy, by znacząco zredukować emisje
Dokumenty strategiczne i realizacja założonych celów
- W skontrolowanych miastach wprowadzono liczne, a przy tym zróżnicowane dokumenty o charakterze planistycznym i strategicznym, które odnosiły się m.in. do założeń związanych z utrzymaniem i rozwojem miejskiej infrastruktury rowerowej – wskazuje NIK. Wśród dokumentów tych wymieniono m.in. uchwały rad miejskich w sprawie strategii rozwoju, uchwały rad miejskich w sprawie przyjęcia planu zrównoważonej mobilności, uchwały rad miejskich w sprawie strategii rozwoju elektromobilności, uchwały rad miejskich w sprawie planu gospodarki niskoemisyjnej czy uchwały rad miejskich w sprawie polityki rowerowej.
NIK wskazuje przy tym, że cele założone w dokumentach strategicznych „na ogół nie zostały osiągnięte lub nie można było w istocie ustalić faktu ich zrealizowania, ponieważ nie określono terminu lub docelowej wartości przyjmowanych wskaźników”. Jak dodano, zbyt duża liczba dokumentów oraz niedostateczny poziom monitorowania przyjmowanych założeń powodował, że „nie w każdym przypadku dokumenty te stanowiły rzeczywistą podstawę podejmowania optymalnych działań na rzecz rozwoju infrastruktury rowerowej”.
- Z ustaleń kontroli wynika, że tylko trzy z dziesięciu skontrolowanych urzędów miejskich monitorowały realizację wybranych założeń, cztery kolejne wskazywały ogólnie na bieżące monitorowanie działań związanych z rozwojem infrastruktury rowerowej, a w pozostałych trzech urzędach nie prowadzono monitoringu takich działań – czytamy.
Gęstość infrastruktury rośnie 
W kontrolowanych jednostkach samorządowych w latach 2019-2022 przybyło łącznie 123,5 km różnego rodzaju tras rowerowych, z czego najwięcej we Wrocławiu (45,5 km). NIK wylicza, że długość dróg rowerowych zwiększyła się z 361 km do 422 km, pasów ruchu dla rowerów z 50 km do 63 km, a dróg dla pieszych i rowerów z blisko 335 km do 385 km. W analizowanym okresie wybudowano także 21 nowych zadaszonych parkingów rowerowych (wzrost z 51 do 72).
Odnotowano ponadto wzrost gęstości sieci infrastruktury rowerowej, wyrażany jako stosunek łącznej długości dróg rowerowych do łącznej powierzchni miasta. Najwyższy wzrost w tym zakresie odnotowano w Radomiu (36,52%) oraz Legnicy (26,59%). Szczegółowe informacje na grafice.
Plus za gospodarność, minus za utrzymanie
W toku kontroli NIK ustaliła jednak, że zarządy dróg nie w pełni prawidłowo przygotowały i zrealizowały, a także nadzorowały przedsięwzięcia w zakresie rozwoju miejskiej infrastruktury rowerowej. Jak wskazano, w trzech z 10 kontrolowanych zarządów dróg przyjęto rozwiązania nieodpowiadające obowiązującym przepisom lub standardom, w pięciu z 10 zarządów dróg stwierdzono błędy w zakresie postępowań o udzielenie zamówienia publicznego (głównie o charakterze formalnym). Środki na realizację przedsięwzięć co do zasady wydatkowane były w sposób gospodarny - nieprawidłowość w tym zakresie stwierdzono w jednym z 10 skontrolowanych zarządów dróg.
Kontrolerzy NIK przeprowadzili ponadto oględziny wybranych odcinków dróg i sprawdzili jak miasta dbają o infrastrukturę rowerową. Nieprawidłowości wykryto w dziewięciu z 10 kontrolowanych miast. Dotyczyły one m.in. niewłaściwej szerokości pasów ruchu dla rowerów i szerokości przejazdów dla rowerzystów, niezapewnienia oznakowania drogowego zgodnego z przepisami lub projektem organizacji ruchu, ponadto w niektórych sytuacjach oznakowanie było nieczytelne, braku spójności lub ciągłości infrastruktury rowerowej na skrzyżowaniu czy występowania uszkodzeń nawierzchni dróg dla rowerów i pasów ruchu dla rowerów.
Monitoring i zakres danych do poprawki
W wyniku kontroli NIK zwróciła się do ministra właściwego do spraw transportu m.in. o uregulowanie w rozporządzeniu w sprawie ewidencji dróg zakresu danych gromadzonych w ewidencji dróg, w celu umożliwienia ujmowania w tej ewidencji elementów infrastruktury rowerowej przewidzianych w ustawie Prawo o ruchu drogowym.
Rekomendacje skierowano także do organów wykonawczych miast, w których jest infrastruktura rowerowa, o opracowywanie dokumentów strategicznych i planistycznych dotyczących rozwoju i utrzymania miejskiej infrastruktury rowerowej w sposób zapewniający rzetelne monitorowanie przyjętych mierników oraz utrzymywanie infrastruktury rowerowej w stanie technicznym i estetycznym umożliwiającym jej bezpieczne i wygodne użytkowanie.
Joanna SpillerDziennikarz, inżynier środowiska
Więcej treści dotyczących samorządów w zakładce Teraz Samorząd.
