Wizja energetycznego sektora po wyborach – politycy debatowali o kierunkach rozwoju

Wizja energetycznego sektora po wyborach – politycy debatowali o kierunkach rozwoju
© MWK

Celem debaty politycznej było przedstawienie perspektywy rozwoju sektora energetycznego przez poszczególne partie, które będą startować w najbliższych wyborach jesienią 2023 r.

Jako przedstawiciel Prawa i Sprawiedliwości zabrał głos wiceminister klimatu i środowiska Ireneusz Zyska. Podkreślił, że rząd dba o interesy polskich firm i przemysł oraz o bezpieczeństwo energetyczne i zdał egzamin w obliczu kryzysu energetycznego. Drugim elementem są rozmowy podejmowane z Komisją Europejską. Obecnie trwają rozmowy na temat wydłużenia rynku mocy w zakresie wsparcia jednostek węglowych poprzez ich wydłużona eksploatację. Wobec szantażu energetycznego i kryzysu węgiel powinien być używany jako paliwo przejściowe. Podkreślił, że dekarbonizacja gospodarki to nieodwracalny kierunek.

Czytaj: Druga faza rozwoju offshore wind? Potrzebne dojrzałe projekty i modele finansowe

- W Polsce w ciągu ostatnich 3 lat osiągnęliśmy spektakularny sukces w zakresie rozwoju OZE. W ciągu 3,5 roku przybyło 15 GW w OZE. Królową OZE została fotowoltaika – powiedział.

Polskę czeka dynamiczny rozwój OZE

Zyska podkreślił rolę programów wsparcia jak np. Mój Prąd. Obecnie łączna moc w OZE to 24 GW. Powiedział, że Polska do 2025 r. osiągnie 35 GW w OZE, a do 2030 r. ok. 60 GW.

- Odwracamy miks energetyczny, zyskując przewagę zeroemisyjnych źródeł energii, ale musimy stabilizować i bilansować energię, która jest pogodozależna. Potrzebujemy też stabilnych źródeł energii – podkreślił.

Przypomniał o podpisaniu umów sektorowych, Polska ma potencjał magazynowania wodoru w kawernach solnych, które będą zaliczone do strategicznej infrastruktury energetycznej. Linia bezpośrednia za chwilę stanie się faktem, ustawa została skierowana do Senatu. Nowe regulacje wdrożą też cable pooling oraz instalacje hybrydowe OZE.

Problemem jest sposób prowadzenia regulacji

Borys Budka, wiceprzewodniczący Platformy Obywatelskiej, nie zgodził się ze słowami Zyski i wskazał, że to nie rząd rozwija OZE, a OZE rozwijają się wbrew rządowym działaniom. Problemem są wysokie ceny energii elektrycznej, które przełożyły się na m.in. inflację. Przypomniał nowelizację regulacji, dzięki której coraz mniej opłacalne są mikroinstalacje OZE.

- Aby ceny energii elektrycznej w Polsce zostały obniżone, potrzebna jest zdrowa, uczciwa konkurencja, odejście od monopoli państwowych – powiedział.

Zwrócił uwagę na sposób procedowania regulacji w Polsce, w tym w zakresie energetyki wiatrowej. Podkreślił, że polityka energetyczna powinna być prowadzona w dialogu. Monopole państwowe odmawiają rekordową liczbę przyłączeń OZE do sieci. W jego przekonaniu, Polska powinna przejść na system sieci bezpośrednich na poziomie lokalnym, ale ich rozwój wymaga miliardów złotych inwestycji.

Dodał, że w 2030 r. jest możliwe zapewnienie udziału OZE na poziomie 70%, tylko trzeba podjąć konkretne działania m.in. odblokować energetykę wiatrowa oraz wprowadzić powszechną wymianę turbin wiatrowych na nowe o większej mocy.

Anita Sowińska, posłanka na Sejm RP z Nowej Lewicy, powiedziała, że OZE to priorytet dla biznesu i społeczeństwa, a polityka rządu nie nadąża za oczekiwaniami ekonomicznymi.

- Powinniśmy się wpisać w Strategię Zielonego Ładu i Fit for 55. Nie korzystamy z szans rozwojowych, które dają nowe technologie. Musimy iść w stronę innowacyjności i przechodzenia w stronę Fit for 55 – powiedziała.

Strategia energetyczna powinna odpowiadać celom klimatycznym, ekonomicznymi bezpieczeństwa. Mogą je spełnić OZE i atom w połączeniu z magazynami energii

- Energetyka jądrowa powinna być dopełnieniem do OZE, gdyż jest droższa. Ma pewne zalety w porównaniu do OZE, gdyż jest stabilna. Musimy wymodelować priorytety. Nie będzie energetyki bez spółdzielni energetycznych. Najlepiej konsumować energię wytworzoną na miejscu, nie tracimy na przesyle – powiedziała.

Czytaj: Polska jako hub wiatrowy? Tak! Ale jak?

Michał Kobosko z Polski 2050 powiedział, że Polska od kilku lat zadaje sobie pytania, skąd będzie brać energię i z jakich kierunków będzie ją importować. Energetyka wiatrowa była de facto zablokowana w ostatnich latach.

- Będziemy dążyć do tego, aby odblokować rynek OZE, przyspieszyć rozwój OZE i wspierać ze strony rządowej, także ze strony monopoli energetycznych. Wyzwaniem jest Turów i podobno ma być miejscem konwencji PiS. Nie ma programu odejścia pracowników sektora górnictwa np. w Bogatyni. Polska 2050 chce przyspieszyć rozwój OZE, wyraźne przyspieszenie odejście od węgla. SMR powinny być w Polsce bardzo poważne rozważane – powiedział.

Zwrócił uwagę, że w rozmowach z inwestorami wybrzmiewają pytania o brak stabilności prawa w Polsce.

Andrzej Grzyb z PSL wskazał, że transformacja energetyczna w Polsce jest konieczna, tak jak rozwój fotowoltaiki, energii z wiatru na lądzie i morzu oraz biogazu, który dotychczas nie uzyskał należytego miejsca w miksie energetycznym.

- Dla bezpieczeństwa Polska energetyka rozproszona jest ważna, w przypadku np. kataklizmów zapewnia lokalne zaopatrzenie. Lokalne społeczności energetyczne powinny mieć prawo do budowy sieci, nie tylko poprzez spółki energetyczne. Spółki energetyczne powinny skupić się na rozwoju biometanowni, czyli na oczyszczeniu biogazu – powiedział.

Odpowiedź branży

Robert Nowicki, członek zarządu ORLEN Neptun, odniósł się do argumentów o energetyce jądrowej, która jest – jak wskazał - o wiele tańsza od energetyki konwencjonalnej. W postepowaniach dot. pozwoleń lokalizacyjnych dla offshore wind powiedział, że była duża konkurencja.

Vresten Ørnbjerg, wiceprezydent ds. relacji w Vestas, zauważył, że debata polityczna przypomina debatę podjętą wiele lat temu w Danii o przyszłym miksie energetycznym. Potwierdził to Michał J. Kołodziejczyk z Equinor Poland, który wskazał, że brakuje konsensusu politycznego w zakresie potencjału. Polska ma duży potencjał w offshore wind, nawet 33 GW, ale potrzebne są środki i być może nowe partnerstwa.

- Samo 18 GW to inwestycja rzędu 240 mld zł – powiedział.

Sebastian Jabłoński, prezes Respect Energy, wskazał, że minimalna odległość 700 metrów nie jest zadowalająca, a 500 metrów byłoby korzystne z punktu widzenia realizacji projektu. Kolejna kwestia to linia bezpośrednia, a inwestorzy powinni mieć uproszczone postępowania środowiskowe.

- Dziękuję za 700 metrów, za to poproszę też o automatyczny sposób lokalizacji nowych turbin wiatrowych, bez konieczności prowadzenia konsultacji społecznych. Jeżeli będzie to powolna deweloperka z nieskończoną liczbą kamieni po drodze, to teraz proces dewelopmentu będzie trwał 6 lat – powiedział.

Nie ma wątpliwości – OZE są na celowniku rozwoju przyszłego miksu energetycznego.

Na koniec prezes Polskiego Stowarzyszenia Energetyki Wiatrowej (PSEW) Janusz Gajowiecki zauważył, że jest pełna zgodność co do tego, że OZE mają być głównym elementem miksu energetycznego i ich rozwój będzie dla wszystkich kluczowy.

W zakresie rozwoju energetyki wielkoskalowej, to de facto nie ma już różnicy pomiędzy blokiem atomowym czy farmą na morzu pod względem mocy zainstalowanej.

- My jako sektor lądowej i morskiej energetyki wiatrowej moglibyśmy tworzyć ten miks w przyszłości bez atomu – przekonywał.

Patrycja Rapacka
Redaktor