Katarzyna SuchcickaDyrektor Generalny OX2 Polska
Magazynowanie energii jest świętym Graalem w sektorze OZE. Co na tym polu robi OX2?
Katarzyna Suchcicka (KS): Nasze zainteresowanie magazynowaniem energii wynika z rozwoju energetyki odnawialnej i potrzeby bilansowania systemu energetycznego w całej Europie. W grudniu 2022 r., w Aukcji Głównej Rynku Mocy na rok dostaw 2027, firma OX2 w Polsce zakontraktowała 21 MW obowiązku mocowego dla magazynu energii o mocy zainstalowanej 50 MW i pojemności 100MWh. Kontrakt podpisano na 17 lat. Oferujemy też kompleksowe zarządzanie magazynami energii dla klientów i inwestorów. W przemyśle widzimy duży potencjał oraz rosnące zainteresowanie rozbudową własnych systemów produkcji energii w oparciu o źródła odnawialne. Magazyny, obok farm wiatrowych i fotowoltaicznych, stanowią istotną składową efektywnych systemów hybrydowych. Wspomagają też transformację systemów energetycznych, na wielu poziomach. Mam na myśli efektywną integrację różnych rodzajów OZE z siecią, zapewnienie bezpieczeństwa dostaw energii czy elastyczność sieci. Ta ostatnia wzrasta dzięki takim usługom magazynów dla sieci, jak regulacja częstotliwości i napięcia czy oszczędzanie energii w godzinach szczytu. Moc obecnie rozwijanych przez OX2 magazynów energii wynosi blisko 500 MW, co stanowi około 2% całego portfela projektów.
Jakie czynniki przemawiają za pilnym rozwojem magazynowania energii?
KS: Istnieje szereg czynników determinujących wzrost zainteresowania magazynowaniem energii. Dynamiczny rozwój OZE wymaga sięgania po bardziej zaawansowane mechanizmy bilansowania, na które odpowiedzią mogą być właśnie magazyny energii elektrycznej. Planowany w szerszym horyzoncie czasowym spadek nakładów inwestycyjnych oraz ulepszanie algorytmów operacyjnych sprawiają, że magazyny energii stają się coraz bardziej atrakcyjne. Istotnym czynnikiem warunkującym możliwość rozwoju systemów magazynowych jest otoczenie prawne. W Polsce wciąż mierzymy się z barierami w tym obszarze.
Magazyny są potrzebne, ale wciąż drogie. Co uczyniłoby inwestycję w magazyn opłacalną?
KS: W większości przypadków BESS Stand-Alone (wolnostojące magazyny energii) potrzebują kilku źródeł przychodów, aby stać się technologią ekonomicznie opłacalną w obecnym otoczeniu regulacyjnym, dlatego planując lokalizację magazynu energii warto wziąć pod uwagę łączenie usług magazynowania w oparciu o cztery potrzeby. Po pierwsze, w przypadku magazynów energii zainstalowanych po stronie konsumenta (za licznikiem) magazynowanie jest wykorzystywane do zmniejszenia kosztów energii, głównie w systemie konsumpcji własnej z wytwarzaniem energii fotowoltaicznej lub wiatrowej. Druga z potrzeb dotyczy usług sieciowych – magazyny świadczą usługi wsparcia sieci lokalnej dla OSD celu rozwiązania problemów związanych z parametrami sieci elektroenergetycznej. W takim przypadku rozwiązaniem może być umowa bilateralna pomiędzy inwestorem a OSD. Kolejna możliwość to budowanie magazynów energii w otoczeniu istniejących instalacji OZE (co-location), gdzie magazynowanie energii służy poprawie wydajności farmy wiatrowej lub fotowoltaicznej, obrotu energią, zmniejszeniu kosztów sieci lub niezbilansowania. Magazyn stanowi wtedy doposażenie dla istniejącej farmy wiatrowej lub fotowoltaicznej. Na koniec warto też wymienić usługi pomocnicze, gdzie magazynowanie służy do utrzymania stabilności systemu elektroenergetycznego poprzez świadczenie usług regulacji częstotliwości oraz gwarantowanie mocy.
Magazyny energii mogą również sprzedawać energię elektryczną poprzez arbitraż cenowy.
Widzimy, że magazynowanie energii ma wiele zastosowań, ale co stanowi koronny argument za wsparciem rozwoju tego segmentu?
KS: Magazyny energii będą centralną częścią przyszłych systemów energetycznych w celu utrzymania elastyczności i umożliwienia integracji energetyki odnawialnej. Zapotrzebowanie na zasoby elastyczne wzrasta wraz ze wzrostem udziału zmiennych, odnawialnych źródeł energii w miksie energetycznym. Dzięki magazynowaniu energii uzyskuje się większą elastyczność, wspierając proces dopasowania podaży i popytu w systemie elektroenergetycznym. Magazynowanie energii może wesprzeć zarządzanie ograniczeniami, zniwelować te ograniczenia oraz pomóc w rozwiązaniu lokalnych i regionalnych problemów związanych z istniejącym systemem elektroenergetycznym, a także zapewnić zarządzanie energią bierną. Zmniejszając szczytowe obciążenie systemu, odracza się potrzebę rozbudowy lub modernizacji sieci.
Aby prawidłowo funkcjonować, system elektroenergetyczny musi być stabilny. Stopniowe wycofywanie elektrowni cieplnych zmniejsza inercję systemu elektroenergetycznego, stwarzając dodatkowe zapotrzebowanie na elastyczne technologie. Magazynowanie energii zapewnia stabilność i gwarantowaną wydajność. W godzinach z nadwyżką energii elektrycznej z wiatru lub fotowoltaiki energia elektryczna może być przechowywana w celu zrównoważenia podaży i popytu oraz zmniejszenia strat.
Co dzieje się w tym obszarze w OX2 zagranicą?
KS: Obecnie OX2 koncentruje się na rozwoju zarówno wydzielonych systemów magazynowania energii, jak i systemów połączonych z projektami energetyki słonecznej lub wiatrowej.
Obecnie planujemy magazyn energii elektrycznej w połączeniu z podstacją Uusnivala w Nivala w Finlandii. Magazyn energii elektrycznej będzie składał się tam z akumulatorów wykorzystujących technologię litowo-jonową o łącznej szacunkowej mocy około 50 MW. Równolegle prowadzimy projekt Bredhälla BESS w Szwecji. Będzie to magazyn akumulatorów o mocy około 40 MW zlokalizowany w pobliżu dwóch realizowanych przez OX2 projektów energetyki wiatrowej. Projekt zapewni usługi pomocnicze na rzecz Svenska Kraftnät, państwowego operatora systemu przesyłowego, pomagając w stabilizacji sieci elektroenergetycznej. Dzięki magazynowaniu energii elektrycznej (arbitrażowi) w przypadku jej nadwyżek i sprzedaży w przypadku jej niedoboru w sieci projekt przyczynia się do zwiększenia bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej w południowej Szwecji.
Artykuł powstał we współpracy z OX2
