© PreZero
Ilość wytwarzanych odpadów na mieszkańca z każdym rokiem rośnie, a poziomy odzysku i recyklingu są wciąż dalekie od oczekiwań. Wystarczy wspomnieć, że Polska płaci rocznie 1,7 mld zł podatku od plastiku.
Kwota ta jest bezpośrednio zależna od ilości niezrecyklingowanych odpadów z plastiku w danym roku i wynosi 0,80 euro za kilogram odpadów z tworzyw sztucznych, których w Polsce ponownie wykorzystujemy zaledwie około 1/3(1).
Nie ma więc co się dziwić, że w debacie publicznej dotyczącej odpadów przez ostatnie miesiące dominował temat systemu kaucyjnego. Obecnie w Polsce jesteśmy na ostatniej prostej do zamknięcia etapu tworzenia ram prawnych systemu. Jego wprowadzenie będzie dużym krokiem w kierunku urzeczywistniania gospodarki o obiegu zamkniętym (GOZ). Niemniej, temat prawidłowej segregacji odpadów pozostaje wciąż aktualny!
Czy na pewno wiemy, gdzie wyrzucić zbity talerz, a gdzie opakowanie po chipsach?
Wystarczy wejść do altany śmietnikowej i rzucić okiem, by przekonać się, że odpady często lądują w poszczególnych koszach dość przypadkowo. Nie pozostaje to bez konsekwencji, ponieważ nieprawidłowa segregacja może być równie szkodliwa jak jej brak. Zanieczyszczona frakcja odpadów może zniszczyć ogromne ilości surowca, które w wielu przypadkach nie będą mogły już być skutecznie doczyszczone i przetworzone (jeśli np. pudełko papierowe trafi do kosza z odpadami bio, to szanse na recykling tego papieru są zerowe!). Właśnie dlatego edukacja społeczna w zakresie prawidłowego codziennego segregowania odpadów jest nieoceniona. Życie bowiem weryfikuje teoretycznie powszechną wiedzę na ten temat, a odpowiedzi na pytania „gdzie wrzucić np. zbity talerz: do szkła czy czarnego pojemnika na odpady zmieszane?” są nadal aktualne. Wielu z nas staje przed dylematem, gdzie wrzucić pudełko po pizzy, kubek po kawie z automatu czy blistry po lekach. Przybliżamy temat.
Szkło opakowaniowe, ceramika, fajans - to nie to samo
Szkło stołowe, np. talerze, szklanki, ceramika, a także szyby, lustra, szklane figurki czy wazony nie nadają się do recyklingu i powinny trafić do czarnego pojemnika na odpady zmieszane. Przetworzyć możemy za to szkło opakowaniowe, czyli opróżnione z zawartości butelki i słoiki (również po kosmetykach i lekarstwach). Wrzucamy je do zielonego pojemnika w formie całej lub potłuczonej. Pełne butelki po lekarstwach oddajemy z kolei do apteki.
O czym jeszcze należy pamiętać przy segregowaniu szkła? Nie trzeba usuwać etykiet czy nadruków, a metalowe zakrętki należy wręcz na butelkach pozostawić! Jak wynika z ustaleń Fundacji RECAL, obecnie w Polsce jedynie ok. 1/3 nakrętek aluminiowych trafia do recyklingu razem z frakcją szkła i jest z łatwością wydzielana podczas doczyszczania stłuczki szklanej. Zwyczajowo mieszkańcy oddzielają tylko nakrętki, pozostawiając kołnierz, jednak najlepiej na butelce szklanej zostawić i nakrętkę i solidny kołnierz. Oba elementy są małe i trudne do wychwycenia w instalacjach komunalnych.
Szkło okienne to odpady komunalne czy budowlane?
Po wymianie okien na pewno nie należy starych szyb gromadzić z frakcją opakowaniową. Najlepszym sposobem jest wywóz takiego szkła do PSZOK lub zamówienie specjalnego kontenera, ponieważ ze względu na możliwość recyklingu nie powinno być ono mieszane z inną frakcją odpadów budowlanych. W Polsce działają już na dużą skalę zakłady oczyszczające stłuczkę szkła płaskiego (recyklerzy), przetwarzające około 430-440 tys. ton surowca rocznie.
Czytaj: Odpady remontowe i budowlane: możemy mieć ten problem z głowy
Formalnie obowiązek segregacji odpadów budowlanych miał obowiązywać od 1 stycznia 2023 r., jednak został odroczony o dwa lata.
Karton z paczkomatu, opakowanie po pizzy i chipsach
Wydawałoby się, że z segregacją papieru nie ma problemów, ale i tu pojawiają się pytania. Karton po mleku czy soku, wbrew pozorom, nie powinien trafić do niebieskiego pojemnika, a żółtego. Dlaczego? Ponieważ to opakowanie wielomateriałowe, składające się z warstw papieru, aluminium i folii. Dla kartonu po pizzy z tłustymi plamami miejscem przeznaczenia jest bezwzględnie czarny kosz na odpady zmieszane. Zabrudzony i zawilgocony papier nie nadaje się do recyklingu, dlatego też zużyty ręcznik papierowy, który mógłby zanieczyścić frakcję papieru powinien trafić do kontenera na odpady zmieszane, podobnie jak standardowy paragon z kasy fiskalnej. Czysty karton po przesyłce powinien z kolei zostać umieszczony w niebieskim worku.
Częstym błędem jest przekonanie, że opakowanie po chipsach, z uwagi na fakt, że jest „tłuste”, powinno trafić do frakcji zmieszanej, ale nic bardziej mylnego! Opakowania elastyczne, czyli wszelkiego rodzaju folie po chipsach, batonach i innych słodkich i słonych przekąskach, opakowania po płatkach śniadaniowych, cukierkach, przyprawach czy instant mają szansę na ponowne przetworzenie. Należy je więc wrzucać do żółtego worka!
Co natomiast ze zużytą aluminiową tacką po grillowaniu? Jest zabrudzona, to prawda, ale wciąż jest to materiał, który nawet zabrudzony można odzyskać i powinien trafić do pojemnika na metale i tworzywa sztuczne. Natomiast blistry, puste listki po lekach, z folii i aluminium zazwyczaj należy wyrzuć do pojemnika na odpady zmieszane, ale warto mieć na uwadze, że zasady segregacji tego typu odpadów mogą się różnić w zależności od gminy. Np. w Krakowie takie odpady powinny trafiać do worka/pojemnika na tworzywa sztuczne i metale.
Tworzywa sztuczne niejedno mają imię
Puste opakowania po chemii gospodarczej to również odpad, który powinien trafić do żółtego worka. Podlegają przetworzeniu, choć jest to bardziej skomplikowany proces niż np. w przypadku przezroczystej butelki PET (tworzy się z różnych materiałów, wzorów - część z PETu, ale i polietylenu, mają znacznie więcej barwienia i nadruku). Z punktu widzenia gospodarki cyrkularnej kluczowa jest więc kwestia ekoprojektowania opakowań czy stosowanie tworzyw biodegradowalnych.
Pamiętajmy jednak, że oprócz bardzo oczywistych odpadów opakowaniowych, jak butelka po mleku czy słoik po dżemie, są odpady wielomateriałowe, czyli wykonane z co najmniej dwóch surowców, których nie można oddzielić ręcznie lub za pomocą prostych metod mechanicznych. Są one najtrudniejsze do zakwalifikowania do określonej frakcji, a otaczają nas na co dzień. Są to m.in. koperty bąbelkowe czy koperty z plastikowym okienkiem. Ich specyfika powoduje, że możemy je zakwalifikować do odpadów zmieszanych, co powoduje, że materiałów, których użyto do ich wykonania, nie da się odzyskać. Te przykłady pokazują, jak ważna jest edukacja i zachęcanie do zmiany zachowań konsumenckich na bardziej odpowiedzialne. Pomysłem jest też zgłoszenie do banku lub dostawcy energii chęci otrzymywania wyłącznie elektronicznej korespondencji.
Co zrobić z resztkami z obiadu i trawą po koszeniu?
Udział frakcji bio w odpadach komunalnych sięga 40 proc., a tym samym ich prawidłowe zagospodarowanie jest konieczną drogą do osiągnięcia wysokich poziomów recyklingu. Do brązowego pojemnika na odpady bio wrzucamy zatem: warzywne i owocowe obierki, skorupki jaj, fusy po kawie i herbacie, zwiędłe kwiaty i rośliny, resztki jedzenia pochodzenia roślinnego. Produktów odzwierzęcych (oprócz skorupek jaj) nie należy wrzucać do brązowego pojemnika. Do kosza na odpady BIO nie wrzucamy nabiału, resztek mięsa (zarówno surowego, jak i przetworzonego) czy popiołu z węgla kamiennego. Natomiast skoszona trawa jest już zaliczana do odpadów zielonych i podlega odbiorowi zgodnie z harmonogramem ustalanym indywidulanie przez gminy.
Nie marnotrawmy cennych surowców
To pokazuje, że kluczem do sukcesu jest traktowanie odpadów jako cennych surowców. Nieumiejętna segregacja jest równie szkodliwa, jak jej brak, bo zanieczyszczenie frakcji odpadów może zniszczyć ogromne ilości surowca, a co za tym idzie – zmniejszyć szansę na jego przetworzenie.
- Rzetelne prowadzenie selektywnej zbiórki odpadów jest konieczne do osiągnięcia wymaganych poziomów recyklingu odpadów. Prosta czynność domowej segregacji odpadów ma kolosalne znaczenie dla społeczeństwa i planety. Zmniejszając zużycie surowców naturalnych, poprawiamy warunki do życia dla ludzi, roślin i zwierząt – podkreśla Magdalena Krzeszewska COO PreZero.
Gospodarowanie odpadami to system wielu naczyń połączonych, wieloetapowe procesy wymagające zaplecza i innowacyjnych rozwiązań. Profesjonalizacja i kompleksowość usług to trend rynkowy, w który wpisuje się PreZero. Firma świadczy usługi związane z kompleksowym zagospodarowaniem zarówno odpadów komunalnych, jak i przemysłowych, w tym również odpadów niebezpiecznych. Oferuje rozwiązania skrojone na miarę, dostosowane do specyficznych potrzeb: począwszy od usług doradczych, poprzez dobór odpowiednich pojemników i kontenerów, odbiór i transport odpadów i surowców, aż po segregację, recykling lub utylizację we własnych zakładach i przedsiębiorstwach partnerskich działających w całym kraju.
- PreZero korzysta z nowoczesnych technologii cyfrowych, aby zoptymalizować procesy segregacji, utylizacji i recyklingu. Dzięki inteligentnym rozwiązaniom może działać sprawniej, bardziej wydajnie i bez generowania niepotrzebnych kosztów. Chcemy sprzyjać naszej planecie, dbając również o wymierne korzyści dla klientów, w tym gmin – dodaje Magdalena Krzeszewska z COO PreZero.
Równie ważna jest edukacja społeczna, dlatego PreZero prowadzi szereg aktywności skierowanych do różnych grup wiekowych. Tylko w zeszłym roku PreZero przeprowadziło kilkadziesiąt ogólnopolskich akcji ekologicznych dla ponad 30 tysięcy osób, w tym dzieci i dorosłych i już planuje kolejne działania. Na etapie edukacji wczesnoszkolnej dobrym sposobem kształtowania nawyków dbania o środowisko jest działanie projektowe, a system szkolny daje możliwość korzystania z takich inicjatyw. Przykładem mogą być wizyty #PreZeroHeroes w lokalnych szkołach i przedszkolach, gdzie firma może się spotkać i porozmawiać o ekologii z najmłodszymi.
Partnerstwa na rzecz zrównoważonego rozwoju
PreZero stale poszukuje możliwości pozytywnego oddziaływania społecznego w zakresie wdrażania idei GOZ. W tym celu zawiera różne partnerstwa, a jednym z najnowszych jest strategiczne partnerstwo zawarte między Areną Gliwice i firmą PreZero.
PreZero Arena Gliwice to jeden z najnowocześniejszych i największych obiektów w Polsce. To doskonałe miejsce, aby prowadzić edukację i promować wizję PreZero na tak dużą skalę. Firma w swoich działaniach szuka partnerów, którzy realizują podobne cele i podążają w tym samym kierunku, dlatego ta współpraca to nie tylko działania wizerunkowe, ale przede wszystkim poprawa świadomości dotyczącej segregacji odpadów, recyklingu, ochrony zasobów oraz podejmowanie proekologicznych inicjatyw.
Artykuł powstał we współpracy z PreZero
