© Antony Weerut
Raportowanie ESG pozwala przedsiębiorstwom na mierzenie i komunikowanie swojego wpływu na środowisko, a także na identyfikowanie obszarów, w których mogą poprawić swoją działalność i tym samym zredukować ryzyka związane ze zmianami klimatu. Raportowanie ESG jest również szansą na zwiększenie zaufania inwestorów i klientów poprzez budowanie pozytywnego wizerunku organizacji.
Na jakim etapie jest obecnie proces legislacyjny i kogo dotyczy?
W ostatnim czasie Komisja Europejska przyjęła pierwszy zestaw Europejskich Standardów Sprawozdawczości Zrównoważonego Rozwoju (tzw. ESRS), zgodnie z dyrektywą CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive), który będzie obowiązywał już w raportowaniu za 2024 r. ESRS mają na celu zapewnić jednolitość, porównywalność i wiarygodność informacji w zakresie zrównoważonego rozwoju ujawnianych przez przedsiębiorstwa. - W pierwszej kolejności obowiązek ten dotyczył będzie wszystkich dużych firm - od 2025 r. raport muszą złożyć spółki notowane na giełdzie, zatrudniające powyżej 500 pracowników. Następnie obowiązek rozszerzany będzie na notowane na giełdzie przedsiębiorstw zatrudniające powyżej 250 pracowników i spełniające określone warunki finansowe, a docelowo dotyczyć będzie także małych i średnich przedsiębiorstw notowanych na giełdach. Obowiązek ten dotknie więc w różnym stopniu praktycznie każdą europejską firmę, która znajduje się w łańcuchach wartości i kontrahentów – wyjaśnia Monika Patoła, analityk biznesowy i specjalista ds. ochrony środowiska w Atmoterm SA.
Standardy ochrony środowiska w raportowaniu ESG
Standardy dotyczące środowiska, w tym zmian klimatu, są uznane za priorytetowe z uwagi na to, że jest to największe wyzwanie dla zrównoważonego rozwoju. Mają one jednocześnie kluczowy wpływ na wszystkie aspekty działalności gospodarczej.
Prawodawcy europejscy wskazują na powiązanie wymagań raportowania ESG np. z wymaganiami dyrektywy IED, w tym wymaganiami dot. stosowania najlepszych dostępnych technik (BAT), które regulują emisję zanieczyszczeń z dużych zakładów przemysłowych. Przepisy te są jednym z narzędzi wspierających osiąganie celów w zakresie ochrony środowiska. Zgodnie z nimi przedsiębiorstwa muszą monitorować i raportować swoje emisje oraz podlegać regularnym inspekcjom. Przy czym stosowanie tych wymagań wpływa nie tylko na aspekty środowiskowe (E), ale także społeczne (S) i zarządcze (G). Na przykład poprawa jakości powietrza wpływa na zdrowie i dobrobyt społeczeństwa. Zwiększenie efektywności energetycznej może obniżyć koszty organizacji i zwiększyć jej konkurencyjność. Wypełnianie obowiązków prawnych i ujawnianie informacji o emisjach może także poprawić zaufanie przedsiębiorstw wśród interesariuszy w łańcuchu dostaw.
- Dziś, każdy przedsiębiorca, który posiada uporządkowane dane dot. środowiska, jest w stanie wykorzystać ich potencjał do ujawniania wybranych wskaźników czy informacji zgodnie z zestawem Europejskich Standardów Sprawozdawczości Zrównoważonego Rozwoju (ESRS) – podkreśla Monika Patoła.
ESRS to kilkanaście standardów tematycznych
Na Europejskie Standardy Sprawozdawczości Zrównoważonego Rozwoju składa się kilkanaście standardów tematycznych, w tym 5 standardów dotyczących kwestii środowiskowych: „Zmiana klimatu”, „Zanieczyszczenia”, „Woda i zasoby morskie”, „Bioróżnorodność i ekosystemy” oraz „Wykorzystanie zasobów i gospodarka obiegu zamkniętego”. Odpowiednie wymogi dotyczące ujawniania informacji środowiskowych ujęto w szczegółowych standardach środowiskowych. Standard ESRS E1 dotyczy zmian klimatu i wiąże się m.in. z raportowaniem emisji gazów cieplarnianych. Standard ESRS E2 odnosi się do zanieczyszczeń powietrza, wody, gleby, organizmów żywych i zasobów żywnościowych, obejmuje też substancje potencjalnie niebezpieczne oraz wzbudzające szczególnie duże obawy, w tym mikroplastik. Kwestie wód i zasobów morskich reguluje standard ESRS E3. Zawarte są w nim kwestie dotyczące zużycia i zanieczyszczenia wody. Standard ESRS E4 - Różnorodność biologiczna i ekosystemy - dotyczy ekosystemów i gatunków. Jego przedmiotem jest raportowanie m.in. zanieczyszczeń powodujących utratę różnorodności biologicznej. Ostatni ze standardów - ESRS E5 odnosi się do wykorzystania zasobów oraz gospodarki o obiegu zamkniętym, w szczególności do odejścia od wydobywania zasobów nieodnawialnych i wdrożenia praktyk zapobiegających wytwarzaniu odpadów.
Jak widać zagadnienia środowiskowe w ramach raportowania ESG są ściśle związane z wymaganiami wynikającymi z obowiązujących już przepisów prawnych w zakresie ochrony środowiska i odnoszą się do informacji, które organizacje już dziś raportują do odpowiednich organów za pomocą dostępnych narzędzi i systemów.
Jak wybrać narzędzie do raportowania ESG?
Monika Patoła uczula, że aby podjąć decyzję dotyczącą narzędzia do raportowania ESG, należy wziąć pod uwagę wiele kwestii takich jak: strategia i wizja dotycząca zrównoważonego rozwoju, cele i priorytety, a także standardy i wymagania prawne oraz oczekiwania interesariuszy. Kluczowa jest jednak inwentaryzacja danych, które należy pozyskać. Dobrze jest zweryfikować, czy jest możliwość wykorzystania istniejących w organizacji systemów i procesów, ponieważ najczęściej, po dokonaniu niewielkich ich modyfikacji, są one w stanie dostarczyć niezbędne informacje w odpowiedniej jakości i formacie. - Nieodzowne jest tutaj jednak narzędzie integrujące dostępne dane, a jednocześnie łatwe w użyciu i dające możliwość elastycznego i bezpiecznego użytkowania przez wszystkich uczestników procesu, co można zrealizować np. poprzez nadanie odpowiednich uprawnień i dostępów. Istotne jest także, aby wybrany system miał możliwość integracji z narzędziami już funkcjonującymi w organizacji. Rozwiązanie powinno być również na tyle elastyczne, aby po przetestowaniu jego funkcjonalności i zebraniu informacji od użytkowników możliwe było wprowadzenie do niego poprawek i aktualizacji, gdyż dynamiczny obszar ESG wymaga ciągłego doskonalenia i zmian - podkreśla ekspertka.
Dlaczego do zbierania danych środowiskowych platforma ekostrateg.com?
Atmoterm SA od ponad 40 lat wspiera przedsiębiorstwa w realizacji środowiskowych obowiązków sprawozdawczych, dostarczając oprogramowanie do skutecznego zarządzania jakością powietrza atmosferycznego, gospodarki odpadami czy realizację obowiązków z zakresu gospodarki wodno-ściekowej. Kwestie sprawozdawczości środowiskowej, dzięki rozwiązaniom informatycznym, takim jak platforma środowiskowa ekostrateg.com są mocno w Polsce już usystematyzowane. Platforma gwarantuje bezpieczne przechowywanie danych, ale jednocześnie zapewnia łatwy dostęp do danych z dowolnego miejsca, co znacznie ułatwia realizację codziennych zadań, optymalizuje procesy oraz pozwala na pracę wg obowiązujących standardów. Celem platformy ekostrateg.com jest optymalizacja wszystkich środowiskowych obowiązków sprawozdawczych tak, aby raz zgromadzone dane mogły służyć zarówno do raportowania ESG, w tym np. obliczenia śladu węglowego, jak i do naliczania opłat środowiskowych, raportowania do KOBiZE, realizacji sprawozdawczości w zakresie gospodarki odpadami czy gospodarki wodno-ściekowej. Atmoterm SA, twórca platformy ekostrateg.com, ma największe w Polsce doświadczenie w zarządzaniu danymi środowiskowymi, dostarczając systemy, których ideą jest integracja wszelkich danych środowiskowych w jednym narzędziu przy jednoczesnej możliwości elastycznego budowania raportów i integracji z innymi systemami.
Artykuł powstał we współpracy z firmą Atmoterm SA
