Apel o moratorium na wycinkę najcenniejszych lasów. NGOS-y czekają na reformę

© Mike Mareen

Organizacje przyrodnicze i ruchy leśne apelują do Lasów Państwowych oraz Ministerstwa Klimatu i Środowiska o zatrzymanie wycinki drzew w lasach uznawanych za najcenniejsze – starodrzewów, lasów wodochronnych i ostatnich fragmentów lasów naturalnych⁽¹⁾. NGOS-y powołują się na oczekiwania społeczeństwa oraz deklaracje polityków nowej większości parlamentarnej.

Pod apelem o wprowadzenie moratorium na wycinkę podpisało się 116 sygnatariuszy, reprezentujących m.in. takie podmioty jak Pracownia na rzecz Wszystkich Istot, Fundacja Greenmind, Stowarzyszenie Ekologiczne EKO-UNIA i Inicjatywa Dzikie Karpaty. Autorzy mówią o konieczności zatrzymania eksploatacji lasów naturalnych i wycinki starych drzew w Puszczy Karpackiej i na Pogórzu Przemyskim, w Puszczy Świętokrzyskiej i Lasach Suchedniowskich czy w Puszczy Bukowej. Nawołują również do pilnej ochrony i wyłączenia z użytkowania produkcyjnego lasów chroniących zasoby wodne – np. w położonym w Beskidzie Małym Andrychowie, gdzie Lasy Państwowe mają blokować poszerzenie rezerwatu o źródliska rzek zasilających ujęcie wody pitnej. Jak czytamy w apelu, moratorium powinno trwać „do czasu przeprowadzenia reformy gospodarki leśnej poprawiającej standardy ochrony przyrody lasów i trwale chroniącej najcenniejsze lasy w Polsce”.

Czytaj także: Więcej lepszych danych o lasach. KE proponuje Forest Monitoring Law

Działania tu i teraz

Zapowiedź takiej reformy według sygnatariuszy można dostrzec w politycznych obietnicach – ochrona lasów wybrzmiewała w kampanii wyborczej, a partie mające utworzyć nowy rząd zobowiązały się do wyłączenia 20% najcenniejszych obszarów leśnych z funkcji gospodarczych. Za ograniczeniem wycinek opowiada się też większość opinii publicznej. „Obywatelki i obywatele naszego kraju chcą lasów, nie zrębów. Aż 75% ankietowanych osób domaga się zwiększenia powierzchni lasów, na których nie prowadzi się wycinek. Aż 78% Polek i Polaków uważa, że priorytetem Lasów Państwowych powinna być ochrona przyrody” – czytamy. W oczekiwaniu na zmiany prawne, których przygotowanie i wdrożenie zajmuje dużo czasu, społecznicy domagają się będących w zasięgu szybkich działań. – Nie możemy czekać na ukonstytuowanie się nowego rządu, bo rzeź najcenniejszych lasów trwa tu i teraz. Do momentu wprowadzenia w życie proprzyrodniczych haseł, którymi koalicja wygrała wybory, najważniejsze jest zabezpieczenie interesu przyrody. Moratorium na wycinki starodrzewów do czasu reformy gospodarki leśnej byłoby rozwiązaniem zabezpieczającym najcenniejsze drzewa i łagodzącym społeczne oburzenie skalą dewastacji polskiej przyrody. Ludzie chcą lasów, nie zrębów – mówi Radosław Ślusarczyk z Pracowni na rzecz Wszystkich Istot.

Organizacje piszą, że „najcenniejsze dziedzictwo przyrodnicze” Polski trafia obecnie na eksport do Chin lub zasila piece elektrowni wykorzystujących biomasę leśną. Intensywna gospodarka leśna ma prowadzić do znikania ponad dwustuletnich drzew, niszczenia naturalnej retencji wodnej i dewastacji miejsc bytowania cennych gatunków. Jak wskazują sygnatariusze, wskutek działań Lasów Państwowych ponad połowa leśnych siedlisk Natura 2000 znajduje się w niewłaściwym stanie ochrony, a krytykowana za skalę wycinki instytucja przeznacza na cele proprzyrodnicze zaledwie 0,4% swoich przychodów. Według społeczników obecny model gospodarki leśnej, mający godzić funkcję ekonomiczną ze środowiskową i społeczną, po prostu się nie sprawdził. – Koniec z fikcją. Tych funkcji nie da się w jednym czasie i w jednym miejscu pogodzić. Albo tniemy drzewa, albo je chronimy – dodaje Radosław Ślusarczyk. Reforma systemu zarządzania lasami musi sprostać wyzwaniom związanym ze zmianami klimatu i spadkiem bioróżnorodności – mówią organizacje, podsumowując, że spełnienie ich apelu jest testem sprawdzającym otwartość na dialog administracji leśnej.

Szymon Majewski
Dziennikarz