Mniej wilków, więcej problemów? KE chce zmian w statusie prawnym wilka, ale ten ma obrońców

© Marcin Zakrzewski

Jak dowiadujemy się z komunikatu prasowego, Komisja proponuje odejście od „ścisłej ochrony” wilka na rzecz „ochrony”, co ma umożliwić większą regulację liczebności tych zwierząt. Zmiany na poziomie unijnym wymagają wcześniejszej modyfikacji Konwencji Berneńskiej, czyli międzynarodowej umowy o ochronie dzikich gatunków i siedlisk – większość jej sygnatariuszy to zaś państwa członkowskie UE oraz sama Unia. Optując za poluzowaniem obowiązujących dziś zasad, przedstawiciele Komisji mówią o zagrożeniu, jakie wilki mają stwarzać dla zwierząt gospodarskich. – Dzięki rozmowom z rolnikami i społecznościami wiejskimi rozumiem, że powrót wilków spowodował znaczące wyzwania w wielu obszarach, zwłaszcza w pasterstwie, przy i tak już trudnych warunkach socjoekonomicznych. Dzisiejsza propozycja odpowiada na te wyzwania i opiera się na głębokiej analizie dostępnych naukowych danych – powiedział komisarz ds. rolnictwa, Janusz Wojciechowski. Przewodnicząca Ursula von der Leyen nazwała ponowne rozprzestrzenienie się wilków w Europie „dobrą wiadomością dla bioróżnorodności”, jednocześnie zastrzegając, że ich koncentracja w niektórych regionach stwarza niebezpieczeństwo dla żywego inwentarza. – Aby aktywniej zarządzać krytycznymi punktami koncentracji wilków, władze krajowe poprosiły o większą elastyczność. Na poziomie europejskim powinniśmy to ułatwić – rozpoczęty dziś proces jest istotnym krokiem w tę stronę – stwierdziła von der Leyen, dodając, że jest „głęboko przekonana” o możliwości znalezienia rozwiązań, które pogodzą potrzebę ochrony różnorodności biologicznej z ochroną źródeł utrzymania na wsiach.

NGO: powrót wilków to sukces, nie wolno go zmarnować

Korzenie wniosku sprzed dwóch dni sięgają września br., kiedy Komisja ogłosiła publiczne konsultacje w sprawie populacji wilka - gatunku, którego liczba w ostatnich latach i dekadach znacząco wzrosła. Celem konsultacji było zebranie danych, które miały stanowić podstawę do poluzowania zasad ochrony. Przeciwko planom KE wystąpiły liczne organizacje społeczne, zapewniające o korzystnej roli wilka w gospodarce rolnej i ochronie lasów oraz o istniejących już, wystarczających środkach pozwalających na odstępstwa od zakazów w stosunku do gatunków chronionych. Przedstawiciele trzeciego sektora podnoszą protest również dzisiaj. O liście otwartym podpisanym przez 300 sygnatariuszy, skierowanym do Brukseli jeszcze przed oficjalnym złożeniem wniosku, informuje WWF Polska⁽¹⁾. Autorzy mówią o „nieprzejrzystym” trybie przygotowywania decyzji oraz o nadreprezentacji przedstawicieli sektora rolnego i łowieckiego w dyskusji, których dążenie do poluzowania zasad ochrony wilka ma się kłócić z rzeczywistymi poglądami społeczności wiejskich. „Uważamy, że dopóki nie zostaną przedstawione nowe istotne i oparte na naukowych danych fakty zebrane przez Komisję Europejską, nauka i opinia publiczna są zgodne: modyfikacja statusu ochronnego wilka – czy to na mocy prawa UE, czy Konwencji Berneńskiej – nie jest uzasadniona” – czytamy w liście. Apelujący wzywają do egzekwowania istniejącej ochrony prawnej wilków zgodnie z dyrektywą siedliskową, stosowania środków zaradczych umożliwiających koegzystencję wilków i społeczności lokalnych oraz do promowania inicjatyw zapewniających rzetelne informacje o wilkach. Powrót wilka do regionów i państw, w których przez lata go nie było, należy traktować jako znaczny sukces w ochronie przyrody, nie godząc się na jego zaprzepaszczenie – przekonują autorzy.

Czytaj też: PAN: Ochrona wilka jest obowiązkiem

Tylko u wilków – darmowe usługi ekosystemowe na wysokim poziomie

21 grudnia br. stanowisko o podobnym wydźwięku opublikowała Pracownia na rzecz Wszystkich Istot⁽²⁾. Organizacja uznaje politykę KE za „działanie pozbawione podstaw merytorycznych i szkodliwe”. Jak tłumaczy Pracownia, przeniesienie wilka z listy gatunków wymienionych w załączniku II do Konwencji Berneńskiej (który mówi o gatunkach ściśle chronionych) do załącznika III umożliwi odstrzał tych zwierząt we wszystkich państwach członkowskich UE. Według podpisanego pod stanowiskiem Radosława Ślusarczyka, liberalizacja zasad ochrony będzie wyjściem naprzeciw oczekiwaniom lobby myśliwskiego, sprzecznym natomiast z oczekiwaniami społecznymi i racjonalnymi argumentami tak przyrodniczej, jak i gospodarczej natury. Przeprowadzone w tym roku konsultacje wykazały, że 71% respondentów opowiada się za utrzymaniem dotychczasowego statusu prawnego wilka, przy czym taki pogląd wykazało aż 90% biorących udział w konsultacjach osób z Polski⁽³⁾. Podobne dane przytacza WWF – za ścisłą ochroną gatunkową dużych drapieżników ma się opowiadać 73% mieszkańców terenów wiejskich w naszym kraju.

Szymon Majewski
Dziennikarz