Porozumienie UE-USA: puste słowa czy zapowiedź realnych działań w dziedzinie środowiska?

© viperagp

Transatlantyckie Partnerstwo w dziedzinie Handlu i Inwestycji (ang. Transatlantic Trade and Investment Partnership – TTIP) od początku wzbudzało wiele kontrowersji. Odpowiadając m.in. na zarzuty braku transparentności w procesie negocjacji porozumienia, Komisja Europejska stopniowo ujawnia wyniki rund negocjacyjnych w poszczególnych obszarach. Na początku listopada opublikowano dotychczasowe efekty rozmów w dziedzinie środowiska oraz zrównoważonego rozwoju.

Pierwszy projekt uwzględnia zrównoważony rozwój

Na potrzebę uwzględniania pozaekonomicznych aspektów w kształtowaniu polityki handlowej wyraźnie wskazuje opublikowana miesiąc temu unijna strategia „Handel z korzyścią dla wszystkich⁽¹⁾”. Nowe podejście polegać ma m.in. na umożliwieniu społeczeństwu większej kontroli nad prowadzonymi przez Brukselę negocjacjami poprzez publikowanie tekstów negocjacyjnych z wszelkich rozmów handlowych oraz wykorzystaniu umów do promowania na świecie europejskich wartości, takich jak zrównoważony rozwój, prawa człowieka czy sprawiedliwy i etyczny handel. Dowodem skuteczności strategii miało być opublikowanie przez Komisję Europejską wniosków w sprawie rozdziału dotyczącego m.in. kwestii pracy i ochrony środowiska negocjowanego z USA porozumienia TTIP.

W przedstawionym przez Unię Europejską wstępnym projekcie porozumienia⁽²⁾ zaproponowano zintegrowane podejście do kwestii handlu i zrównoważonego rozwoju. Pierwsze szczegółowe sprawozdanie z październikowej tury negocjacyjnej w sprawie TTIP⁽³⁾ wskazuje także, że wśród dyskutowanych obszarów nie zabrakło zacieśnienia współpracy w walce z nielegalnym pozyskiwaniem drewna, nielegalnymi połowami czy handlem zagrożonymi gatunkami, opracowania strategii mających na celu minimalizację negatywnych skutków handlu substancjami chemicznymi oraz odpadami, a także wspierania inwestycji w ekologiczne produkty i technologie (na przykład OZE).

Ostrożne stanowisko strony społecznej

Wyrażanego przez unijną komisarz UE ds. handlu Cecilię Malmström entuzjazmu, jakoby był to najbardziej ambitny projekt, jaki kiedykolwiek przedstawiono partnerowi handlowemu w tym zakresie, nie popiera jednak część organizacji ekologicznych. Przedstawionej Amerykanom propozycji zarzuca się brak realnie zobowiązujących sformułowań oraz słabość mechanizmów egzekwowania przez obie strony wzajemnych obowiązków. Ostateczny kształt przepisów zależeć więc będzie w znacznej mierze od umiejętności negocjatorów oraz politycznej woli podjęcia faktycznej współpracy.

Kamil Szydłowski
Dziennikarz, prawnik