Uczestnicy wydarzenia mogli wysłuchać wystąpień gości z samorządu miasta Lyon, Urzędu Miasta Łodzi, przedstawicieli Politechniki Łódzkiej, Krajowej Agencji Poszanowania Energii oraz Ministerstwa Infrastruktury i Budownictwa.
Zaprezentowano polskie i francuskie działania w zakresie rewitalizacji przestrzeni miejskich, dostrzegając podobieństwa między Łodzią a Lyonem.
Aktywizacja mieszkańców i odnowa starych kamienic
Władze Lyonu od 2001 roku w ramach rewitalizacji miasta rozwijają tzw. gospodarkę społeczno-solidarną, starając się integrować i pomagać osobom mającym trudność ze znalezieniem pracy. Działania miasta polegają na stopniowym wprowadzaniu gospodarki o obiegu zamkniętym, współpracy regionalnej, angażowaniu przedsiębiorstw oraz koncernów międzynarodowych, a także na realizacji licznych projektów społecznych.
W 2015 roku rozpoczęto w Lyonie pierwszy we Francji pilotażowy projekt rewitalizacji budynków. Odnowiono kilka obiektów, utrzymując przy tym ich jakość architektoniczną oraz stosując najnowsze technologie izolacji, co podniosło klasę energetyczną obiektów do energooszczędnych lub niskoenergetycznych. Lyon jest miastem o bardzo gęstej siatce starych zabudowań, szczególnie w centralnej części, stąd ważna była dbałość o zachowanie starej elewacji w oryginalnym wyglądzie i nacisk na ocieplanie budynków głównie od wewnątrz.
GIS pozwoli przewidzieć zapotrzebowanie na energię
Łódź, podobnie jak Lyon, jest miastem pofabrycznym z licznymi kamienicami i pałacami wybudowanymi przez bogatych fabrykantów. Znaczna część tych budynków niszczała do 2009 roku - degradacji uległo prawie 4000 obiektów. Dzięki utworzeniu Biura Architekta Miasta w Urzędzie Miasta Łódź kilkaset budynków poddano renowacji, przy zachowaniu nowoczesnych norm termomodernizacji. Ułatwieniem dla miasta okazała się zabudowa szeregowa kamienic frontowych – w takich przypadkach „sąsiad dogrzewa sąsiada”, co oznacza potrzebę ocieplenia zabudowy wyłącznie od frontu oraz podwórek.
W kolejnych latach w zrównoważonym rozwoju i rewitalizacji obszarów zurbanizowanych mają pomóc technologie GIS, a w szczególności tzw. energy mapping – prognozowanie zapotrzebowania na energię, także w ujęciu przestrzennym.
Brak zachęt do budowy domów niskoenergetycznych
Podczas seminarium rozmawiano także o barierach termomodernizacji budynków w skali całego kraju. Jak mówiła przedstawicielka KAPE Ilona Wojdyła, mimo znacznych postępów w tej dziedzinie, brakuje programów dofinansowania dla osób prywatnych zainteresowanych termomodernizacją. Brak jest też zachęt do budowy nowych domów nisko- lub zeroenergetycznych.
Szansą rozwoju dla Łodzi bałaby organizacja światowego wydarzenia Expo 2022. Potencjalni łódzcy organizatorzy Expo zaplanowali już liczne projekty w tematyce rewitalizacji obszarów miejskich, które po zakończeniu wystawy zostaną skomercjalizowane i oddane miastu.
Katarzyna Olczak
Tekst powstał w ramach projektu Eco-Miasto, którego celem jest rozpowszechnienie i wdrażanie w polskich gminach dobrych praktyk w zrównoważonym rozwoju. Projekt organizowany jest przez Ambasadę Francji w Polsce i Centrum UNEP/GRID-Warszawa. Teraz Środowisko jest wieloletnim patronem medialnym projektu.