Robots
Cookies

Ustawienia cookies

Strona Teraz Środowisko wykorzystuje cookies. Część z nich jest niezbędna do funkcjonowania strony. Inne służą poprawianiu jakości naszych usług.
Więcej  ›
28.03.2024 28 marca 2024

Popyt na recyklat w dużym stopniu kształtuje branża odzieżowa

Recykling odpadów z tworzyw sztucznych w Polsce sięga poziomu niespełna 30%, to mniej niż w większości krajów UE. Recyklerzy potrzebują dużego strumienia czystych odpadów, o co w Polsce trudno. O rynkowym status quo opowiada Robert Szyman z Polskiego Związku Przetwórców Tworzyw Sztucznych.

   Powrót       26 stycznia 2023       Odpady       Artykuł promocyjny   
Robert Szyman
Dyrektor Generalny Polskiego Związku Przetwórców Tworzyw Sztucznych

Teraz Środowisko: Jak ocenia Pan kondycję polskiego przemysłu tworzyw sztucznych, z puntu widzenia ekonomii oraz legislacji? Stan na styczeń 2023 r.

RSz: W oczywisty sposób inflacja nie traktuje sektora tworzyw sztucznych lepiej niż pozostałych branż składających się na krajową gospodarkę. Polscy przedsiębiorcy wyraźnie odczuwają zarówno skutki wydarzeń sprzed trzech lat, kiedy mieliśmy do czynienia z początkiem pandemii koronawirusa, jak również bardziej aktualne negatywne czynniki, jak wojna na Wschodzie, czy kryzys energetyczny.

W kontekście Polski nie można jednak odnieść się do trudności w branży bez uwzględnienia wyraźnych opóźnień we wprowadzeniu do krajowych przepisów ustaleń zawartych w unijnych dyrektywach. W tym aspekcie nasz kraj jest jednym z radzących sobie najgorzej. Dotyczy to zarówno skutecznego systemu ROP, jak również systemu kaucyjnego. To właśnie dobrze działające mechanizmy w ramach tych regulacji powodują zwiększony strumień czystych odpadów, tak pożądanych w recyklingu. Póki co, brakuje wyraźnych znaków mogących świadczyć, że w najbliższym czasie coś w tej kwestii się zmieni. Niemniej jednak polscy przedsiębiorcy pozostają aktywni i z mniejszym lub większym zaangażowaniem starają się rozwijać swoje biznesy oraz utrzymać ich konkurencyjność.

TŚ: Na jakim poziomie jest odzyskiwanie odpadów z tworzyw sztucznych? Jaką wartość przedstawiają obecnie surowce wtórne względem pierwotnych?

RSz: Jeżeli chodzi o Polskę, to nadal mamy wiele do nadrobienia. Recykling odpadów z tworzyw sztucznych sięga poziomu 27% (2020 r.), to mniej niż w większości krajów UE. Przede wszystkim musimy poprawić selekcję odpadów w gospodarstwach domowych, ponieważ możliwości odzysku do recyklingu z frakcji zmieszanej są znikome (80 razy niższe niż z selekcji wg PlasticsEurope). Takie odpady nadają się prawie wyłącznie do odzysku energetycznego, który nie jest preferowaną formą w gospodarce zrównoważonej. Tracimy możliwość ich wykorzystania jako surowców. Dodatkowo, wpływa na tę sytuację brak niezbędnych przepisów takich, jak ROP i DRS. Choćby w systemie kaucyjnym moglibyśmy podwyższyć selektywną zbiórkę butelek PET z obecnych ok. 50% do ok. 90%.

Poziom cen surowców wtórnych często przekracza poziomy surowców pierwotnych. Takie przypadki są częste, zwłaszcza dla PET, gdzie popyt na recyklat nie tylko wypływa od przetwórców tworzyw sztucznych, ale także branży odzieżowej. Otóż ponad połowa recyklatu PET trafia właśnie tam. Koszty skokowe wzrostu energii elektrycznej dość istotnie wpłynęły na ceny surowców wtórnych, ponieważ energia elektryczna zwłaszcza tu stanowi jeden z głównych elementów kosztu. Z pewnością niższe ceny recyklatów zachęciłyby do ich szerszego wykorzystania. Niestety, obecnie wysokie koszty recyklingu na to nie pozwalają. Może presja unijnych regulacji i wsparcie recyklingu poprawią w dłuższym okresie sytuację.

TŚ: Na czym polega Platforma: More (MOnitoring Recyclates For Europe). Jaką definicję polimerów z recyklingu zastosowano na potrzeby platformy?

RSz: Platforma MORE umożliwia monitorowanie polimerów z recyklingu w produkcji nowych wyrobów, co odgrywa kluczową rolę w dążeniu do GOZ w branży tworzyw sztucznych. Platforma dostarcza wiarygodne dane, które są potrzebne, aby zademonstrować administracji i opinii publicznej postępy branży. Użytkownicy, którzy dołączają do platformy, wpierają tym samym wysiłki branży tworzyw sztucznych w Europie w realizacji idei GOZ.

MORE to platforma online, która zbiera dane za pomocą krótkiej ankiety online i gromadzi je w systemie anonimowym. Platforma jest bezpłatna i dostępna dla wszystkich przetwórców tworzyw sztucznych, którzy stosują polimery z recyklingu w produkcji. Platforma została stworzona przez Europejskie Stowarzyszenie Przetwórców Tworzyw Sztucznych (EuPC) w celu zwiększenia cyrkularności i transparentności przemysłu tworzyw sztucznych. W skrócie, platforma MORE jest prosta i przyjazna w obsłudze, posiada aplikację mobilną do pobrania, jest bezpieczna, poddana testom i certyfikowana, dostępna w wielu językach, w tym po polsku, umożliwiająca firmom audytowanym pobranie certyfikatów.

TŚ: Jak można przeciwdziałać utracie surowców podczas produkcji tworzyw sztucznych wewnątrz przedsiębiorstwa (kontekst ekonomiczny) oraz na czym polega Program Operation Clean Sweep, czyli zero strat mikro plastików (kontekst środowiskowy)?

RSz: Program Operation Clean Sweep jest skutecznym narzędziem ograniczenia przenikania mikrodrobin tworzyw sztucznych do środowiska. Podczas gdy konsumenci powinni ograniczyć przy wsparciu administracji przenikanie odpadów do środowiska, przedsiębiorcy mają taką możliwość w odniesieniu do kontroli przepływu surowców.

Program zawiera gotowe listy kontrolne dla pracowników przedsiębiorstwa począwszy od zarządu, a skończywszy na szeregowych pracownikach fizycznych w firmach zajmujących się  przetwórstwem, produkcją i transportem surowców tworzyw sztucznych, czyli w całym łańcuchu dostaw. Globalnie, ograniczenie strat granulek, płatków i proszku zostało uwzględnione w „Deklaracji rozwiązań dla odpadów morskich”, aby wesprzeć przemysł w rozpoznaniu problemu odpadów morskich. Unia Europejska w dokumencie „Strategia dla tworzyw sztucznych” zauważa problem rozprzestrzeniania się mikrodrobin, wzywając przemysł do dobrowolnych działań wpływających na ograniczenie strat surowca i wpływu tego zjawiska na środowisko.

Rozprzestrzenianie mikrodrobin ma istotne znaczenie zwłaszcza dla fauny morskiej, czyli ptactwa morskiego, ryb oraz żółwi, które je połykają, co może mieć negatywny wpływ na ich zdrowie i życie. Pomimo niewielkiego udziału surowców z tworzyw sztucznych w całości odpadów trafiających do akwenów morskich (ok. 0,3%) tu właśnie  przemysł ma bezpośredni wpływ na ich wyeliminowanie.

TŚ: Jakie są największe wyzwania dla branży przetwórczej, patrząc z punktu widzenia wartości odpadów? Czy np. da się zauważyć rosnący trend w produkcji tworzyw biodegradowalnych lub biopochodnych?

RSz: Segment biotworzyw szybko się rozwija. Zgodnie z prognozami masa oferowanych surowców do 2030 r. podwoi się. Obecnie jednak biotworzywa - zarówno biopochodne, jak i biodegradowalne – stanowią znikomy odsetek całościowego kształtu rynku tworzyw (poniżej 1%). Ich udział, co prawda, dynamicznie wzrasta, natomiast materiały te wciąż nie zastąpią tradycyjnych tworzyw sztucznych w większości zastosowań. Wydaje się, że Komisja Europejska także dostrzega zagrożenia związane z wprowadzaniem niekontrolowanym tworzyw biodegradowalnych. Dała temu wyraz w dyrektywie SUP, gdzie biotworzywa nie mają pozycji uprzywilejowanej, a także w nowym projekcie regulacji dotyczącej opakowań oraz odpadów opakowaniowych (PPWR). Przede wszystkim niewielki udział tych materiałów w strumieniu odpadów tworzyw konwencjonalnych (pow. 2%) powoduje, że cały strumień nie jest przydatny do recyklingu. Poza tym proces ich degradacji w środowisku wodnym jest bardzo powolny i niewiele różni się od tworzyw tradycyjnych.

Z pewnością znajdą swoje miejsce, choćby  w takich wyrobach jak torebki do herbaty, kapsułki jednorazowe do kawy, czy worki na odpady kompostowalne. Do takich także należą na przykład biodegradowalne folie, które wykorzystywane są do ściółkowania, a po zbiorach ulegają biodegradacji i wzbogacają glebę.

Jakkolwiek  najbardziej odpady tworzyw sztucznych są nam potrzebne do tego, aby realizować zadania GOZ i surowce wtórne zastępować surowcami pierwotnymi.

TŚ: Jakie są korzyści ze zrzeszania w PZPTS? Czy w dobie niepewności prawnej, rekordowych cen energii i inflacji, posiadanie reprezentacji ma szczególne znaczenie? Jak wygląda gotowość polskich przedsiębiorców do zrzeszania się i solidaryzowania w porównaniu z innymi krajami europejskimi w sektorze przetwórców tworzyw sztucznych?

RSz: Prowadząc przedsiębiorstwo należy pamiętać o tym, że siłą rzeczy nie jesteśmy jedynie właścicielami firm, ale również uczestnikami szerzej pojętego rynku, zwłaszcza w ramach określonej branży. Odpowiednie warunki regulacyjne i gospodarcze bezpośrednio wpływają na naszą działalność. Zrzeszając się z pozostałymi podmiotami reprezentującymi dany sektor gospodarki nie tylko możemy bardziej zaangażować się w tworzenie optymalnie funkcjonującego dla nas otoczenia, ale zyskujemy także pewność że nasz głos, jako pojedynczego przedsiębiorstwa, zdecydowanie zyskuje na znaczeniu i pod wieloma aspektami staje się interesem całej grupy przedsiębiorców, których reprezentantem jest PZPTS.

Dodatkowo mamy możliwość ustalania wspólnego stanowiska oraz podejmowania działań na arenie krajowej wspólnie z innymi przedstawicielami całego łańcucha wartości. Umożliwia stowarzyszeniu to członkostwo w strukturach Lewiatana.

Warto zauważyć, że działalność stowarzyszenia nie ogranicza się tylko do „krajowego podwórka”. PZPTS jest także aktywnym członkiem EuPC w Brukseli. Mamy nie tylko bieżące informacje na temat planów i projektów UE w obszarach dotyczących branży, ale także ustalamy strategie i działania z innymi stowarzyszeniami przetwórców z UE. Wobec tego skuteczność wielowymiarowej aktywności w kraju i za granicą daje zdecydowanie większe szanse na sukces, a członkowie organizacji mają bieżące informacje i możliwość współdziałania.

Polski Związek Przetwórców Tworzyw SztucznychArtykuł powstał ze współpracy z Polskim Związkiem Przetwórców Tworzyw Sztucznych

Polecamy inne artykuły o podobnej tematyce:

Recykling nawet 15,6 razy większy przy zbiórce selektywnej. Dane z Europy i Polski o tworzywach sztucznych (27 marca 2024)ROP na dwa tempa, segregacja BiR i mapa drogowa dla porzuconych odpadów niebezpiecznych (06 marca 2024)Bioodpady a recykling. Interpelacja Anny Sobolak i odpowiedź Anity Sowińskiej (05 marca 2024)Potencjał, który trzeba wyzwolić. Przyszłość recyklingu aluminium według Fundacji RECAL (01 marca 2024)Recykler galernikiem GOZ-u? Dobre praktyki w recyklingu tworzyw sztucznych (15 lutego 2024)
©Teraz Środowisko - Wszystkie prawa zastrzeżone.
Kopiowanie i publikacja tekstów, zdjęć, infografik i innych elementów strony bez zgody Wydawcy są zabronione.
▲  Do góry strony