Kryzys migracyjny a gospodarka komunalna

© yaalan

Jak podaje ONZ, dotychczas Ukrainę opuściło około 2,32 mln mieszkańców. Krajem, do którego udaje się najwięcej ukraińskich uchodźców jest Polska. Od 24 lutego br. do dziś funkcjonariusze Straży Granicznej odprawili na przejściach granicznych 1,43 mln osób wjeżdżających do naszego kraju. W związku z zaistniałą sytuacją miejskie przedsiębiorstwa komunalne udzielają uchodźcom pomocy. Większość działań podejmowanych przez spółki komunalne dotyczy organizacji zbiórek darów, niektóre z nich wprowadzają jednak dodatkowe świadczenia.

Czytaj też: Jak bardzo Europa jest uzależniona od rosyjskiej ropy? Analiza T&E

Chełm zwolni z opłat za wodę i ścieki, w Opolskiem nie wymagają zmian deklaracji odpadowej

Na wniosek prezydenta Chełma, tamtejsze Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej wprowadziło tzw. bon komunalny, w ramach którego możliwe jest „umorzenie bieżących należności za usługi dostarczenia wody i odprowadzenia ścieków w wysokości proporcjonalnej do okresu, w którym udostępniono lokal na potrzeby mieszkaniowe obywateli Ukrainy”. - Warunkiem skorzystania ze wsparcia jest złożenie w biurze obsługi klienta wniosku o zwolnienie z opłat z tytułu dostarczenia wody i odprowadzenia ścieków oraz podpisanie stosownej umowy – wskazuje MPGK Chełm w komunikacie.

Jak z kolei donosi Radio Opole, Związek Międzygminny „Czysty Region”, który zrzesza kilkanaście gmin z województwa opolskiego, zdecydował, że mieszkańcy przyjmujący do swoich domów Ukraińców nie muszą zmieniać deklaracji odpadowych. Związek odbierać ma także odpady z miejsc spoza gminnego systemu, w których przybywają uchodźcy.

Wyzwania w zakresie gospodarki odpadami

- Należy zaznaczyć, że dziś najważniejsze jest niesienie pomocy osobom, które zostały zmuszone do opuszczenia swoich domów. To jest zadanie priorytetowe. Natomiast równolegle z niesieniem pomocy musimy mieć z tyłu głowy odpowiedzi na pytania dotyczące tego, jak sytuacja ta wpłynie na funkcjonowanie gospodarki odpadami komunalnymi – mówił w środę podczas webinaru Maciej Kiełbus, partner w Kancelarii Dr Krystian Ziemski & Partners w Poznaniu. Celem spotkania było omówienie kluczowych zagadnień związanych ze stosowaniem przepisów m.in. ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach w kontekście kryzysu migracyjnego. Wyzwania, jakie rysują się w tym zakresie przed samorządami oraz spółkami zajmującymi się gospodarowaniem odpadami komunalnymi – jak wskazywał Maciej Kiełbus - obejmują przede wszystkim zmiany w deklaracjach odpadowych, nowe nieruchomości, które dotychczas wyłączone były z systemu gospodarowania odpadami czy ewentualne zwolnienia z opłat. Wyzwania dotyczyć mogą także kwestii związanych z selektywna zbiórką czy zamówieniami publicznymi.

Zdaniem eksperta, fala uchodźcza spotęguje problemy i niedostatki ustawowe widoczne dotychczas w gospodarce odpadami komunalnymi. - Mamy gminy, w których problem fali uchodźczej jest minimalny, są jednak regiony, w których już dziś fala uchodźcza stanowi istotny problem. Ważne jest zatem, by już dziś przygotować scenariusze działania – wskazał. Dodał, że urzędy gmin, związki międzygminne i spółki komunalne już teraz powinny uważnie monitorować zaistniałą sytuację.

Opłaty za odpady i deklaracje odpadowe

W przyjętej wczoraj przez Sejm specustawie o pomocy obywatelom Ukrainy, kwestie gospodarki odpadami zostały przez prawodawcę pominięte. Nie można jednak wykluczyć, że w przyszłości przepisy zostaną doprecyzowane i swoim zasięgiem obejmą także gospodarkę odpadami komunalnymi. W chwili obecnej natomiast przepisy te wskazują, że pobyt obywateli Ukrainy w Polsce uznawany będzie za legalny przez 18 miesięcy. Regulacja przewiduje ponadto, że osoby, które zapewnią zakwaterowanie i wyżywienie uchodźcom otrzymywać będą świadczenia pieniężne w kwocie 40 zł dziennie (świadczenia te wypłacane mają być maksymalnie przez 60 dni). - W teorii z funduszy tych powinny być pokrywane opłaty czynszowe, w tym także opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi – wskazywał Maciej Kiełbus. Jak jednak dodał, nie należy spodziewać się, że wszystkie osoby, które przyjęły lub w najbliższym czasie przyjmą uchodźców pod swój dach, zadeklarują zmiany w deklaracjach odpadowych.

Czytaj też: Algorytm wyłapie niepłacących za odpady. Sprawdził się już w Świdniku

Wyzwania w zakresie deklaracji odpadowych dotyczyć mogą m.in. gmin, w których przyjętą metodą rozliczania jest tzw. metoda wodna. Bowiem obecne zwiększone zużycie wody, wynikające z pobytu w lokalach mieszkalnych nowych osób, przełoży się na wysokość stawek uiszczanych w przyszłości.

Innym zagadnieniem, z którym mogą w przyszłości mierzyć się gminy, to nierównomierna proporcja między wzrostem kosztów, jakie ponoszą w związku z gospodarką odpadami komunalnymi oraz dochodami z tytułu opłat wnoszonych przez mieszkańców. Już dziś bowiem, jak wynika z przedstawionego przez Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów raportu, liczba mieszkańców wynikająca ze złożonych deklaracji odpadowych jest przeciętnie (według mediany) niższa o 17 proc. od tej wynikającej ze statystyk Głównego Urzędu Statystycznego (szczegóły na temat raportu dostępne tutaj). Sytuacja ta może skutkować koniecznością podjęcia uchwał ws. dopłat do systemu.

Joanna Spiller
Dziennikarz, inżynier środowiska

Więcej treści dotyczących samorządów w zakładce Teraz Samorząd.