Nowe zasady monitorowania i raportowania emisji. Dotyczą spalarni, biomasy i biogazu

© Tasha Vector

Zmieniają się unijne regulacje na temat monitorowania i raportowania w zakresie emisji gazów cieplarnianych. 17 października Komisja Europejska przyjęła rozporządzenie wykonawcze 2023/2122 zmieniające rozporządzenie 2018/2066 na podstawie dyrektywy z 13 października 2003 roku ustanawiającej system handlu przydziałami emisji gazów cieplarnianych.

Rozporządzenie ukazało się w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej 18 października. Jego zapisy odnoszą się do całego Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Jak dowiadujemy się ze wstępu, zmiana rozporządzenia 2018/2066 jest konieczna w celu uwzględnienia przepisów mających zastosowanie do instalacji spalania odpadów komunalnych, określenia przepisów na temat biomasy i biogazu oraz monitorowania emisji z procesów technologicznych z materiałów węglanowych i niewęglanowych. Ponadto potrzebny był przegląd przepisów na temat lotnictwa oraz innych sektorów (np. sektor budowlany), a także rozszerzenie zasad monitorowania i raportowania na nowe sektory. Na mocy zmian (zmiana rt. 2) monitorowanie i raportowanie w zakresie emisji gazów cieplarnianych ma dotyczyć działań wymienionych w załącznikach I i II dyrektywy o systemie handlu przydziałami emisji gazów cieplarnianych oraz danych dotyczących działalności pochodzących z instalacji stacjonarnych, działań lotniczych oraz paliwa dopuszczonego do konsumpcji w ramach działań wymienionych w III załączniku do dyrektywy. Monitorowanie i raportowanie mają być stosowane do emisji oraz paliwa dopuszczonego do konsumpcji od 1 stycznia 2021 r.

Nowe definicje

W następnych zmianach rozporządzenie definiuje takie pojęcia, jak współczynniki obliczeniowe, poziom dokładności, ryzyko nieodłączne czy współczynnik emisji. Rozporządzenie dodaje punkty definiujące odpady komunalne, kwalifikujące się paliwo lotnicze, paliwo lotnicze mieszane czy „kwalifikującą się frakcję". Pojawiają się także definicje strumieni paliwa, krajowych strumieni paliwa, współczynnika konwersji jednostki czy konsumenta końcowego. Zmiany w art. 18 mówią o nieracjonalnych kosztach. Jeśli prowadzący instalacje lub operator statku powietrznego stwierdzi, że takie koszty są ponoszone przy stosowaniu określonej metodyki monitorowania, rozstrzygać na ten temat będzie właściwy organ. Koszty zostaną uznane za „nieracjonalne”, jeśli ich szacowana wielkość przewyższy korzyści, obliczane na podstawie ceny referencyjnej 80 euro za jedno uprawnienie. Zmieniony art. 39 decyduje o zasadach przekazywania danych o frakcjach biomasy w węglu zawartym w strumieniach wyjściowych. Odniesiono się też do liczenia emisji przy wykorzystaniu biogazu - art. 43 mówi o odejmowaniu ilości CO₂ z biogazu zawartego w gazie ziemnym od całkowitych zmierzonych emisji CO₂.

Plany monitorowania

Rozporządzenie dodaje artykuł 54a, mówiący o szczegółowych przepisach dotyczących kwalifikujących się paliw lotniczych. Ważną nowością są także dopisane do wcześniejszego rozporządzenia rozdziały VIIa i VII b o monitorowaniu emisji generowanych przez podmioty objęte regulacją. Zawarty w tej części art. 75b mówi o planie monitorowania – podmiot objęty regulacją musi przedstawić go do zatwierdzenia właściwemu organowi co najmniej cztery miesiące przed rozpoczęciem działań objętych załącznikiem III do dyrektywy 2003/87. Plan ma obejmować szczegółową i przejrzystą dokumentację metodyki monitorowania konkretnej instalacji lub podmiotu. Kategoryzację podmiotów objętych regulacją oraz strumieni paliwa wprowadza art. 75 e. Podmioty kategorii A to te, których (w okresie 2027-2030) średnia zweryfikowana roczna wielkość emisji w okresie dwóch lat poprzedzających okres sprawozdawczy, z wyłączeniem CO₂ z biomasy, nie przekroczy 50 tys. ton CO₂, natomiast kategorii B – te, gdzie przekroczy. Art. 75f mówi o metodyce monitorowania; współczynnik emisji ma wyrażać się w tonach CO₂ na teradżul.

Dalsze zapisy dotyczą poziomów dokładności mających zastosowanie do ilości paliwa dopuszczonego do konsumpcji i współczynników obliczeniowych czy dopuszczeniu do konsumpcji strumieni paliwa z biomasy. Według artykułu 75n, regulacją mogą zostać również objęte podmioty o niskim poziomie emisji, jeśli spełnią określone warunki. Raporty na temat wielkości emisji w okresie sprawozdawczym od 2026 r. będą składane do 30 kwietnia każdego roku. Raporty mają być spójne z innymi sprawozdaniami, a państwa członkowskie mają współpracować w celu zapobiegania oszustwom.

Rozporządzenie wejdzie w życie 20 dni po opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym UE i będzie stosowane od 1 stycznia 2024 r.

Szymon Majewski
Dziennikarz