Zielone światło dla zrównoważonego rynku żywności

© oticki

Uwzględnienie zasad zrównoważonego rozwoju w produkcji, konsumpcji i handlu żywnością w Europie jest możliwe. Niemniej jednak zarządzanie rynkiem żywności z prawdziwym poszanowania dla środowiska stanie się faktem, kiedy dojdzie do istotnej zmiany nie tylko w podejściu opinii publicznej, lecz także w ustalaniu standardów i edukacji przedstawicieli branży. Takie wnioski płyną z opracowania Europejskiej Agencji Środowiska (EEA) pt. “Food in a green light”. Raport ten jest pierwszą oceną EEA dotycząca rynku żywności w Europie.

Wartość europejskiej produkcji żywności, włączając w to rolnictwo, hodowlę ryb, technologie oraz przetwarzanie żywności, wynosiła w 2013 roku około 3,9 bln euro.

Czy dojdzie do zajęcia znacznych obszarów Afryki?

Na europejski system mają wpływ nie tylko działania na terenie Unii Europejskiej, ale również czynniki wynikające z importu produktów spożywczych z innych kontynentów. Zmiana na europejskim rynku żywności nie powinna być planowana w oderwaniu od globalnych perspektyw. Zgodnie z szacunkami ekspertów - wzrost globalnej liczby ludności o około 2,38 miliarda osób do 2050 roku będzie skutkował wzrostem zapotrzebowania na produkcję mięsa o 60 proc., natomiast produkcję zbóż o 40 proc. Mimo zwiększonego zapotrzebowania na produkcję żywności, powierzchnie gospodarstw rolnych będą coraz bardziej limitowane. Może to prowadzić do przejmowania znacznych obszarów Afryki przez inwestorów z Europy, Ameryki Północnej, Chin czy Bliskiego Wschodu.

Zmiana diety i ograniczenie nawadniania

Zmiany idące w kierunku zrównoważonego gospodarowania żywnością powinny się rozpoczynać już na poziomie pojedynczych gospodarstw rolnych i farm. Jednym z ważnych aspektów jest tworzenie technologii produkcji żywności w coraz większym uniezależnieniu od żyznej gleby i dużych zasobów wody. Skutki zmiany klimatu przewidują poprawę przydatności północnej Europy do uprawy zbóż, przy jednoczesnym zmniejszeniu produktywności upraw w dużych regionach południowej Europy.

Ponadto na ograniczenie negatywnego wpływu zwiększonej produkcji żywności na środowisko może mieć wpływ promocja diety opartej na roślinach, zamiast na mięsie, nabiale i innych produktach pochodzenia zwierzęcego. Kolejną ważną kwestią jest zapewnienie przystępnych cen i zachęcanie kupujących do zaopatrywania się bezpośrednio u producentów żywności. Istotnym aspektem jest też zwiększanie bezpieczeństwa żywności poprzez ograniczanie zanieczyszczeń związanych z jej produkcją. Obejmuje to stopniowe wycofywanie stosowania szkodliwych substancji chemicznych w całym procesie produkcyjnym.

Pożywienie czy energia?

W kontekście zmian w sektorze produkcji żywności warto także wspomnieć o uprawie zbóż w celach energetycznych. Jest ona bowiem konkurencją dla uprawy roślin alimentacyjnych. Znaczenie roślin energetycznych wzrasta zwłaszcza w dobie odchodzenia od paliw kopalnych na rzecz źródeł odnawialnych, w tym biomasy, w celu wypełnienia celów porozumienia klimatycznego.

Natalia Rytelewska-Chilczuk
Dziennikarz, specjalista ds. ochrony środowiska