© VarnakovR
[AKTUALIZACJA]: 29 listopada Komisja ENVI przyjęła rozporządzenie Nature Restoration Law 53 głosami przy 28 przeciwnych.
Przygotowane z myślą o odbudowie europejskiej dzikiej przyrody rozporządzenie Nature Restoration Law stanie jutro przed kolejnym testem. Komisja ENVI Parlamentu Europejskiego zagłosuje nad przyjętym 9 listopada projektem. Organizacje pozarządowe mówią o „być albo nie być” przełomowej legislacji i apelują do polskich eurodeputowanych o jej poparcie.
O Nature Restoration Law pisaliśmy w Teraz Środowisko kilkakrotnie. Przedstawiona w czerwcu 2022 r. propozycja Komisji Europejskiej zakładała odtworzenie zdegradowanych ekosystemów lądowych i morskich, tak aby skutecznie odpowiedzieć na kryzys bioróżnorodności oraz zmiany klimatu. Ambitne cele zostały osłabione podczas lipcowego głosowania w Europarlamencie, kiedy projekt niemal przepadł pod naciskiem grup twierdzących m.in., że zagraża on rozwojowi europejskiego rolnictwa. Prowadzone w listopadzie "rozmowy ostatniej szansy" miały wypracować finalne porozumienie między stronami unijnego procesu legislacyjnego – Parlamentem Europejskim i Radą UE. W wyniku rozmów zachowano kluczowe cele odbudowy o co najmniej 20% wszystkich obszarów morskich i lądowych UE do 2030 roku, a do 2050 roku wszystkich ekosystemów wymagających działań naprawczych. Odbudowa obejmie lasy, rzeki, mokradła, ekosystemy morskie, tereny rolnicze i miasta, a dla poszczególnych typów siedlisk określono konkretne wymagania. Do 2030 roku należy odbudować 30% siedlisk znajdujących się w złym stanie, do 2040 natomiast 60% z nich, a do 2050 – 90%. Wypracowanie porozumienia zostało przyjęte z ulgą przez europejskie ruchy prośrodowiskowe, twierdzące przy tym jednak, że rozporządzenie powinno być śmielsze i m.in. nie dopuszczać do elastyczności w realizowaniu wymogu odbudowy mokradeł.
Czytaj także: Więcej lepszych danych o lasach. KE proponuje Forest Monitoring Law
Głosować zgodnie z umową koalicyjną
Zaplanowane na 29 listopada głosowanie w Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności (komisji ENVI) to moment kolejnej weryfikacji dla rozporządzenia Nature Restoration Law. Jeżeli projekt zostanie przyjęty, następne głosowanie odbędzie się na sesji plenarnej Parlamentu Europejskiego prawdopodobnie w lutym 2024 r. Jeśli jednak zostanie odrzucony, historia chroniącej dziką przyrodę regulacji zakończy się jeszcze przed jej wejściem w życie. Od wyników zależy zatem wiele. W związku z tym strona społeczna – podmioty takie jak Fundacja WWF Polska, Fundacja ClientEarth Prawnicy dla Ziemi, Pracownia na Rzecz Wszystkich Istot, Fundacja Dzika Polska czy Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Ptaków – zwraca się do europosłów i europosłanek z Polski. Jak zauważają organizacje, w komisji ENVI zasiadają osoby należące do partii, które zapowiadając utworzenie rządu zobowiązały się w umowie koalicyjnej do otoczenia przyrody większą ochroną. Głosowanie nad Nature Restoration Law ma być dla tych ugrupowań pierwszym poważnym testem wiarygodności w tej sprawie.
Jak ocenia doradczyni ds. nauki i polityk w Fundacji ClientEarth Prawnicy dla Ziemi Marta Klimkiewicz, rozporządzenie w swoich celach i wymogach powinno pójść kilka kroków dalej (zgodnie z pierwotnymi propozycjami KE), ale nawet w osłabionej wersji pozostaje bardzo potrzebne. - Po niezwykle burzliwym procesie legislacyjnym, w którym reprezentanci naszego kraju w Parlamencie i Radzie UE brali czynny i nie zawsze konstruktywny udział, otrzymaliśmy tekst osłabiony. Wciąż jednak daje on podstawę do konkretnych działań, dzięki którym mamy szansę na odbudowę przyrody i ochronę jakości życia na naszym kontynencie. Głosowanie przeciwko aktualnemu, kompromisowemu brzmieniu rozporządzenia byłoby zwyczajnie nieodpowiedzialne – mówi ekspertka. O pokrywających się z celami NRL prośrodowiskowych zapisach umowy koalicyjnej przypomina Augustyn Mikos z Pracowni na Rzecz Wszystkich Istot. - Ugrupowania, które już niedługo będą tworzyć nowy rząd w umowie koalicyjnej zadeklarowały bardzo korzystne dla polskiej przyrody działania, w tym wyłączenie 20% lasów z wycinek, renaturyzację rzek czy odnowę bagien i torfowisk. Deklaracje te są spójne z zapisami Nature Restoration Law. Liczymy, że reprezentanci tych samych partii zasiadający w ławach Parlamentu Europejskiego wezmą te obietnice na poważnie i zagłosują za poprawą kondycji przyrody nie tylko w Polsce, ale całej Unii Europejskiej – stwierdza Mikos.
Rozwój niemożliwy bez przyrody
Przedstawiciele NGO polemizują z przeciwnikami ochrony dzikiej przyrody, których zdaniem przeszkadza ona w rozwoju gospodarczym. Jest całkowicie przeciwnie i to warunki naturalne umożliwiają wszelki rozwój, przekonują działacze. - Bez inwestycji w zasoby przyrody rozwój gospodarczy będzie utrudniony lub wręcz niemożliwy. Trudno wyobrazić sobie produkcję żywności bez podstawowych zasobów potrzebnych dla rolnictwa: gleby, wody, zapylaczy i szerzej – różnorodności biologicznej. Odbudowa przyrody to jedna z najlepszych inwestycji. Korzyści z niej płynące znacząco przewyższają koszty – mówi doradca zarządu ds. różnorodności biologicznej w WWF Polska, Dariusz Gatkowski. Liderka zespołu zmian systemowych i rzecznictwa w OTOP Justyna Oroś wskazuje, że za Nature Restoration Law opowiadają się organizacje pozarządowe z całej Europy. - Mamy bowiem świadomość, że ustanowienie zapisów Nature Restoration Law jest konieczne, by móc sprostać wyzwaniom związanym z utratą różnorodności biologicznej i zmianami klimatu, które dotykają nas wszystkich. Ważny jest każdy krok przybliżający nas do zapewnienia bezpieczniejszej przyszłości – stwierdza działaczka.
Szymon MajewskiDziennikarz
