Ile z 682 mld zł na ochronę środowiska? Kilka liczb z projektu ustawy budżetowej na 2024 r.

© Zerbor

Rządowy projekt ustawy budżetowej na rok 2024 został przedstawiony sejmowi 19 grudnia br. wraz z towarzyszącą mu Strategią zarządzania długiem sektora finansów publicznych w latach 2024-2027 i jej aktualizacją. Najważniejsze liczby wymienione w projekcie mówią o łącznej kwocie podatkowych i niepodatkowych dochodów budżetu państwa w wysokości ponad 682 mln zł (682 375 747 tys. zł), łącznej kwocie wydatków ponad 866 mln zł (375 747 tys. zł), deficycie nieprzekraczającym 184 mln zł oraz o 120,6 mln zł (120 660 069 tys. zł) wydanych środków europejskich. Szczegółowe wyliczenia dla poszczególnych obszarów aktywności państwa przedstawione zostały w załącznikach do projektu, które zajmują 683 na 700 stron druku złożonego przez premiera Donalda Tuska marszałkowi sejmu Szymonowi Hołowni⁽¹⁾.

Czytaj też: Energetyka prosumencka i parki narodowe. Co o klimacie i środowisku mówi umowa koalicyjna?

Dochody

Podział oraz struktura dochodów i wydatków przedstawionych w projekcie opiera się o tzw. klasyfikację budżetową, ustalaną przez Ministerstwo Finansów i dzielącą się na klasyfikację części budżetowych oraz szczegółową klasyfikację dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów ze źródeł zagranicznych i szczegółową klasyfikację wydatków strukturalnych⁽²⁾. Części budżetowe dzielą się na wyodrębnione według kryteriów funkcjonalnych działy, które z kolei składają się z pogłębiających klasyfikację działową rozdziałów⁽³⁾. Załącznik nr 1 do projektu ustawy przedstawia dochody budżetu państwa w 2024 r. Dochody z części „Środowisko” mają wynieść nieco ponad 188 mln zł (188 001 tys. zł), z czego niecałe 8 mln zł (7 817 tys. zł) przypada na dział „Leśnictwo”,ponad 179 mln zł (179 194 tys. zł) na dział „Działalność usługowa”, 29 tys. zł na dział „Administracja publiczna”, 96 tys. na dział „Oświata i wychowanie”, 27 tys. na dział „Edukacyjna opieka wychowawcza”, 648 tys. zł na dział „Gospodarka komunalna i ochrona środowiska”, a 190 tys. na dział „Ogrody botaniczne i zoologiczne oraz naturalne obszary i obiekty chronionej przyrody”. Budżet w kwocie niecałych 23,5 mln zł (23 409 754 tys. zł) zasili również część „Klimat” – 556 tys. zł z tej sumy pochodzić będzie z działu „administracja publiczna”, a 23 409 198 tys. zł z działu „Gospodarka komunalna i ochrona środowiska”. 256 000 tys. zł wniesie część „Urząd Regulacji Energetyki”, 25 344 tys. zł część „Gospodarka wodna”, a 625 tys. zł – część „Energia”. Działy „Gospodarka komunalna i ochrona środowiska” przypadają także na części odpowiadające poszczególnym województwom; przykładowo, w województwie pomorskim dział ten wniesie do dochodów budżetu 534 tys. zł.

Ponad 204 mln zł na RDOŚ

Załącznik nr 2 przedstawia wydatki, wraz z ich szczegółowym podziałem na dotacje i subwencje, świadczenia na rzecz osób fizycznych, wydatki bieżące jednostek budżetowych, wydatki majątkowe, wydatki na obsługę długu Skarbu Państwa, środki własne Unii Europejskiej oraz współfinansowanie projektów z udziałem środków z UE. Na część „Środowisko” ma trafić nieco ponad 631 mln zł (631 203 tys. zł). Trochę więcej niż 196 mln zł z tej sumy (196 147 tys. zł) to dotacje i subwencje, niecałe dwa mln zł (1971 tys. zł) – świadczenia na rzecz osób fizycznych, nieco mniej od 380 mln zł (379 102 tys. zł) – wydatki bieżące jednostek budżetowych, ponad 23 mln zł (23 117 tys. zł) – wydatki majątkowe, a niecałe 31 mln zł (30 866 tys. zł) współfinansowanie projektów z udziałem środków UE. Wydatki na dział „Gospodarka komunalna i ochrona środowiska” wyniosą niecałe 255 mln zł (244 907 tys. zł), z czego 204 279 tys. zł na rozdział „Regionalne dyrekcje ochrony środowiska”, a trochę ponad 40,5 mln zł (40 552 tys. zł) na Generalną Dyrekcję Ochrony Środowiska. Parki narodowe (rozdział działu „Ogrody botaniczne i zoologiczne oraz naturalne obszary i obiekty chronionej przyrody”, z planowanymi 166 mln zł (166 039 tys. zł) ) wydatków budżetu otrzymają ok. 165,5 mln zł (165 545 tys. zł). Wydatki na dział „administracja publiczna”, mieszczący w sobie „urzędy naczelnych i centralnych organów administracji rządowej” oraz działalność badawczo-rozwojową to z kolei niecałe 65 mln zł (64 893 tys. zł). Dział „Leśnictwo” został objęty kwotą prawie 3 mln zł (2 935 tys. zł).

Ponad 466,5 mln zł (466 531 tys. zł) wydatków budżetu w 2024 r. przypadnie na część „Klimat”, z prawie 323 mln zł (322 816 tys. zł) na dział „Gospodarka komunalna i ochrona środowiska” (z czego prawie 94 mln zł (93 931 tys. zł) na rozdział „Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej” i niecałymi 228 mln zł (228 885 tys. zł) na Inspekcję Ochrony Środowiska). Część „Energia” zostanie objęta sumą niecałych 174 mln zł (173 983 tys. zł), w tym prawie 26 mln zł (25 740 tys. zł) na „Gospodarkę komunalną i ochronę środowiska”. 89,5 mln zł (89 542 tys. zł) to z kolei wydatki na Urząd Regulacji Energetyki.  Wydatki na część „Gospodarka wodna” wyniosą ponad 1,6 mld zł (1 649 864 tys. zł) – w ramach tej sumy ponad 1,5 mld zł (1 552 032 tys. zł) na Gospodarkę komunalną i ochronę środowiska, z której z kolei ponad 1,4 mld zł (1 439 980 tys. zł) trafi na rozdział „Działalność Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie”.

Województwa

Załącznik nr 2 wymienia również wydatki na część mówiącą o budżetach wojewodów. Dowiadujemy się z niej, że całość wchodzących do tej puli środków na gospodarkę komunalną i ochronę środowiska wyniesie ok. 261,4 mld zł (261 446 tys. zł) - w tym 243 419 tys. zł na Inspekcję Ochrony Środowiska i ponad 4,4 mln zł (4 433 tys. zł) na ochronę powietrza i klimatu. Dział „Leśnictwo” w budżetach województw obejmą wydatki ponad 5 mln zł (5 142 tys. zł). W załączniku nr 3 poznajemy dochody budżetu ze środków europejskich. W ramach Perspektywy finansowej UE 2014-2020 znajduje się tam Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko 2014-2020 w kwocie ponad 4 mld zł (4 255 631 tys. zł). Z puli Programów Regionalnych 2021-2027 polski budżet otrzyma w 2024 r. nieco ponad 6 mld zł (6 04 715 tys. zł), a Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat i Środowisko 2021-2027 wyniosą trochę więcej niż 4,4 mld zł (4 408 862 tys. zł) (w ramach Perspektywy Finansowej UE 2021-2027 – prawie 15 mld zł (14 749 110 tys. zł) ). Załącznik nr 4 mówi o wydatkowaniu tych środków. Poszczególne unijne fundusze są przypisane do różnych działów – i tak, przykładowo, Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat i Środowisko 2021-2027 przeznaczą ponad 15 mld zł (15 195 tys. zł) na administrację publiczną w ramach części „Kancelaria Prezesa Rady Ministrów”, ponad 51 mln zł (51 046 tys. zł) na dział „Transport i łączność” wchodzący w zakres Gospodarki morskiej, czy 398 tys. zł na administrację publiczną w ramach części „Gospodarka wodna”. Ponad 21,5 mln zł (21 545 tys. zł) z tych samych Funduszy trafi na Gospodarkę komunalną i ochronę środowiska z budżetowej części „Środowisko”.

Dotacje

W załączniku nr 8 do projektu ustawy znajduje się wykaz jednostek, dla których zaplanowano dotacje podmiotowe i celowe. Dotacją podmiotową w 2024 r. będzie mogło cieszyć się Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie, które otrzyma ponad 736,5 mln zł (736 509 tys. zł); cała część „Gospodarka wodna” dostanie także dotację celową w kwocie ponad 763 mln zł (763 135 tys. zł). Niecałe 211 mln zł (210 817 tys. zł) to suma dotacji celowych na część „Środowisko”. 800 tys. zł z tej sumy trafi do Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe, a 57 215 tys. zł do Państwowego Instytutu Geologicznego – Państwowego Instytutu Badawczego. Dotacje w ramach tej części są przeznaczone również dla parków narodowych - przykładowo, w wysokości niecałych 10 mln zł (9 719 tys. zł) dla Biebrzańskiego Parku Narodowego, ponad 7 mln zł (7 313 tys. zł) dla Słowińskiego Parku Narodowego i nieco ponad 5,6 mln zł (5 694 tys. zł) dla Tatrzańskiego Parku Narodowego. Ponad 1 mln zł (1 292 tys. zł) otrzyma Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych w ramach części „Klimat”.

Szymon Majewski
Dziennikarz