Rada UE zachęca do dobrowolnego zmniejszania zapotrzebowania na gaz ziemny. Zgodnie z przedstawionym zaleceniem, do 31 marca 2025 r. zużycie błękitnego paliwa w państwach członkowskich powinno być o co najmniej 15% niższe w porównaniu ze średnim zużyciem w okresie od 1 kwietnia 2017 r. do 31 marca 2022 r.
Rekomendacja Rady traktuje o przedłużeniu stosowania środków, które Unia Europejska przyjęła w ramach odpowiedzi na kryzys energetyczny wywołany rosyjską napaścią na Ukrainę. Chodzi o rozporządzenie z 5 sierpnia 2022 r. w sprawie skoordynowanych środków zmniejszających zapotrzebowanie na gaz, wzywające m.in. państwa członkowskie do „dołożenia wszelkich starań” na rzecz zmniejszenia zużycia gazu o co najmniej 15% do 31 marca 2023 r. Przedłużone w 2023 r. rozporządzenie przestanie obowiązywać 31 marca br. Jak w przedstawionym komunikacie informuje Rada, wdrożenie środków (dobieranych swobodnie na poziomie krajowym przy zachowaniu pewnych określonych zasad, takich jak wymóg niezakłócania konkurencji i funkcjonowania rynku wewnętrznego gazu czy brak zagrożenia dla bezpieczeństwa dostaw do innych państw członkowskich i UE) w 2023 r. Unia zrezygnowała z ok. 65 mld m3 rosyjskiego gazu, przede wszystkim w przemyśle oraz w gospodarstwach domowych. Dalsze wdrażanie rekomendacji ma przydać się państwom członkowskim w oczekiwaniu na transpozycję w 2025 r. dyrektywy o efektywności energetycznej oraz dyrektywy RED III. – Oba akty przyczynią się do strukturalnego zmniejszenia zapotrzebowania w najbliższej przyszłości, a jednocześnie do osiągnięcia unijnych celów rekomendacyjnych – obwieszcza Rada UE.
Czytaj też: Paulina Hennig-Kloska: jesteśmy zdeterminowani w tym, żeby nie rozwijać sektora gazu
15% zamiast 45%
Tekst rekomendacji mówi o utrzymaniu działań „w duchu solidarności”, które będą polegać na ulepszonej koordynacji, monitorowaniu i raportowaniu wdrażania środków zmniejszających zapotrzebowanie na gaz. Wskazany okres redukcji, w porównaniu do okresu referencyjnego, potrwa od 1 kwietnia br. do 31 marca 2025 r. Rada zastrzega, że rekomendacja nie jest skierowana do tych państw członkowskich, których system elektroenergetyczny pozostaje zsynchronizowany wyłącznie z systemem państwa trzeciego, a synchronizacja została właśnie przerwana, ani do państw, które nie posiadają wzajemnego połączenia z systemem gazowym innego państwa członkowskiego. Jak pisaliśmy w drugą rocznicę wybuchu wojny w Ukrainie, zgodnie z danymi Polskiego Instytutu Ekonomicznego, w 2023 r. import rosyjskiego gazu gazociągami w porównaniu z rokiem 2022 zmniejszył się z 67 mld m3 do 30 mld m3 (przy dużo niższym spadku importu gazu LNG, zmniejszonym w latach 2022-2023 o 3% z 19,8 mld m3 do 19,2 mld m3). Według informacji przytoczonych w zaleceniu Rady, w 2023 r. rosyjskie dostawy gazu stanowiły 15% całkowitego importu do UE, w porównaniu z 45% w roku 2021.
Szymon MajewskiDziennikarz