Łukasz Semeniukdyrektor generalny Polskiej Grupy Biogazowej © Prawa zastrzeżone
TŚ: Polska Grupa Biogazowa (PGB) jest częścią globalnej firmy TotalEnergies będącej największym producentem biometanu we Francji i liderem w dziedzinie wytwarzania biogazu w Europie. Jak się mają te wartości do polskiego potencjału biogazowego?
Łukasz Semeniuk: Biogaz stanowi lokalne, łatwo dostępne źródło energii odnawialnej, które powinniśmy w Polsce wykorzystywać w znacznie większym stopniu. Tak się dzieje w innych krajach, szczególnie we Francji i w Danii, gdzie obserwujemy prawdziwy boom inwestycyjny. W tych państwach kluczem do rozwoju są jasna strategia rozwoju z wyznaczonymi celami oraz konsekwentnie podejmowane działania w zakresie finansowania instalacji, jak również ułatwień w zakresie przyłączania źródeł biogazu i biometanu do sieci. Oczekujemy, że w Polsce w najbliższym czasie także zostaną podjęte działania pozwalające na przyspieszenie rozwoju sektora biogazu. Liczymy też na wprowadzenie uproszczeń w procedurach lokalizacji instalacji, które nawet dla małych instalacji trwają 3-4 lata, co znacznie spowalnia proces inwestycyjny. 
Warto to zrobić, ponieważ Polska dysponuje czwartym co do wielkości potencjałem biomasy do produkcji biogazu rolniczego wśród państw członkowskich UE. W rolnictwie i przemyśle rolno-spożywczym powstaje biomasa oraz produkty uboczne i odpady stanowiące doskonały substrat dla biogazowni. Szacuje się, że z dostępnych na rynku substratów można w wyniku fermentacji metanowej pozyskiwać nawet 8 miliardów m3 biogazu rocznie. Ten potencjał jest jednak wykorzystywany w znikomym stopniu.
Na razie, w Polsce funkcjonuje 165 biogazowni rolniczych, które wytwarzają około 370 mln m3 biogazu rocznie, co stanowi zaledwie kilka procent potencjału substratowego kraju. Liderem rynku jest Polska Grupa Biogazowa będąca właścicielem i operatorem 18 biogazowni rolniczych, kolejne dwie są budowane. W kolejnych latach zamierzamy wybudować co najmniej kilkadziesiąt kolejnych obiektów.
TŚ: Czy wytwarzanie biogazu przekłada się na optymalizację gospodarki odpadami i wzmacnianie ochrony środowiska?
ŁS: Idea biogazowni opiera się na efektywnym przetwarzaniu odpadów biodegradowalnych wykorzystywanych do produkcji biogazu, stanowiącego ekologiczne źródło energii. Beztlenowa fermentacja odpadów organicznych umożliwia wychwytywanie wszystkich emisji gazów cieplarnianych, w szczególności metanu, które w innym wypadku przedostałyby się do atmosfery w procesie naturalnej biodegradacji tych odpadów. Pamiętajmy, że metan ma 25 razy większy potencjał globalnego ocieplenia niż CO2, jednak znacznie krótszy czas życia w atmosferze (około 12 lat w porównaniu do stuleci w przypadku CO2), zatem zatrzymanie uwalniania go do atmosfery stanowi bardzo efektywną metodę ograniczania efektu cieplarnianego.
W wyniku procesu fermentacji powstaje także masa pofermentacyjna, która jest stosowana w rolnictwie jako nawóz, co pozwala na zamknięcie procesu wykorzystania produktów i odpadów, zgodnie z zasadami gospodarki cyrkularnej.
Wytwarzanie biogazu, jeśli jest prowadzone właściwie, nie powoduje znaczących oddziaływań na środowisko i ludzi, natomiast potencjalne ryzyka środowiskowe inwestycji są eliminowane przez restrykcyjne wymogi prawne i surowe wewnętrzne standardy TotalEnergies. Przed przystąpieniem do realizacji inwestycji, jakim jest budowa biogazowni, przeprowadzamy ocenę oddziaływania na środowisko wraz ze sporządzeniem stosownego raportu. Inwestor otrzymuje decyzję środowiskową określającą warunki korzystania ze środowiska, dotyczące m.in. zastosowania urządzeń o parametrach spełniających wymagania środowiskowe (np. moce akustyczne, emisje zanieczyszczeń do atmosfery) czy konieczności hermetyzacji procesu produkcji. Stosowanie takich procedur i środków zabezpieczających pozwala na ograniczanie ewentualnych uciążliwości do minimum.
TŚ: PGB specjalizuje się w skojarzonej produkcji ciepła i energii elektrycznej z biogazu, ale jest gotowa na biometan. Jakie widzi Pan tu perspektywy?
ŁS: Biometan jest jedynym odnawialnym zamiennikiem dla gazu ziemnego, do produkcji którego mamy gotowe sprawdzone technologie. Nasze doświadczenia zdobyte w Polsce podczas realizacji i eksploatacji biogazowni (począwszy od 2007 r.) zaowocowały stworzeniem kompleksowych rozwiązań opartych na własnej, unikalnej technologii wytwarzania biogazu. Dysponujemy szeroką gamą inteligentnych systemów zarządzania biogazowniami, które gwarantują maksymalną wydajność przy optymalnych kosztach produkcji. Jeśli dodamy do tego silne zaplecze w postaci know-how i kapitału koncernu multienergetycznego TotalEnergies, możemy odpowiedzialnie stwierdzić, że jesteśmy gotowi rozpocząć produkcję biometanu niemal od ręki i w przyszłości planujemy realizować przede wszystkim projekty biometanowe.
Strategię rozwoju biometanu ma już UE, która postawiła sobie za cel produkcję 35 mld m3 biometanu w 2030 roku. Jeśli powstałyby korzystne uwarunkowania prawne, Polska mogłaby dołożyć swoją cegiełkę do rozwoju tego sektora i produkować nawet 2 mld m3 biometanu rocznie do 2030 roku. Polska Grupa Biogazowa już teraz deklaruje zaangażowanie swojego potencjału w realizację tego celu.
Artykuł powstał we współpracy z Polską Grupą Biogazową będącą częścią TotalEnergies.
Tekst jest częścią publikacji Biogaz i Biometan w Polsce 2024. Insight
