Gaz składowiskowy, czyli energia z oparów

© panaramka

Powstający na składowiskach odpadów komunalnych gaz składowiskowy to produkt uboczny dekompozycji materii organicznej. Zarówno ze względów bezpieczeństwa eksploatacji, jak i ochrony środowiska odgazowywanie składowisk jest obowiązkiem wynikającym z przepisów rozporządzenia Ministra Środowiska w sprawie składowisk odpadów (Dz.U. z 2013 r., poz. 523).

Przyjmuje się, że z jednej tony składowanych odpadów można pozyskać do 250 metrów sześciennych gazu o około 45-65 proc. zawartości metanu⁽¹⁾, od udziału którego z kolei zależna jest wartość energetyczna biogazu. W zależności od proporcji gazów wchodzących w skład gazu składowiskowego, jego wartość energetyczna wahać się będzie w granicach od 19 do 23 MJ/m3⁽²⁾. Dlaczego więc miejskie zakłady utylizacji odpadów komunalnych nie miałyby wykorzystać tego potencjału energetycznego?

Jakie ilości gazu odzyskuje się ze składowisk odpadów?

- W 2018 roku udało się wydobyć i wykorzystać 7,2 mln metrów sześciennych biogazu, co stanowi bardzo dobry wynik w historii Zakładu i świadczy o wysokiej efektywności całego systemu. Wynik ten jest lepszy w porównaniu do zeszłorocznego, który - co warto zaznaczyć - był dotychczasowym rekordem odzysku i wyniósł 7,055 mln metrów sześciennych – podaje w komunikacie prasowym Zakład Utylizacyjny w Gdańsku. Łącznie w latach 2011-2018 na terenie Zakładu odzyskano blisko 42 mln metrów sześciennych biogazu. Jedynie w latach 2017 i 2018 ze zdeponowanych na składowisku odpadów wytworzono 16,6 tys. MWh energii elektrycznej i 15,6 tys. GJ ciepła.

Zgodnie z danymi Głównego Urzędu Statystycznego w Polsce w 2018 r. działało 286 składowisk odpadów komunalnych. Z czego 258 było wyposażonych w instalację odgazowywania, a w tym 23 wyposażono w instalacje odgazowywania z odzyskiem energii cieplnej i 68 w instalacje odgazowywania z odzyskiem energii elektrycznej (w pozostałych zastosowano instalacje odgazowywania bez odzysku energii). W ciągu roku w wyniku unieszkodliwiania gazu składowiskowego w instalacjach odgazowywania wyprodukowano 84 800 021,3 MJ energii cieplnej oraz 105 356 970,1 kWh energii elektrycznej.

Potencjał produkcji biogazu składowiskowego

Produkcja biogazu w hałdzie składowiskowej może trwać do 25-30 lat od momentu zdeponowania odpadów na składowisku odpadów. Potencjał ten, jak również jakość i ilość powstałego biogazu, zależna jest jednak od wielu czynników, spośród których najważniejsza jest jakość składowanej frakcji organicznej. - Warto pamiętać jednak, że produkcja biogazu w złożonej masie odpadów stopniowo maleje, co jest związane z naturalnymi procesami biochemicznymi i stopniowo malejącym potencjałem wytwarzania biogazu w tych miejscach. To z kolei związane jest także z faktem, że nie składuje się już odpadów biodegradowalnych – czytamy w komunikacie ZU w Gdańsku.

Kolejną kwestią są nakłady inwestycyjne. Jak czytamy na stronie Unii Producentów i Pracodawców Biogazu, „nakłady inwestycyjne związane z budową i eksploatacją instalacji odgazowywania składowisk są wysokie w porównaniu do wyników związanych z produkcją energii. Pod wieloma względami jest to bardziej ekologiczne niż biznesowe przedsięwzięcie”.

Joanna Spiller
Dziennikarz, inżynier środowiska

Więcej treści dotyczących samorządów w zakładce Teraz Samorząd.