Robots
Cookies

Ustawienia cookies

Strona Teraz Środowisko wykorzystuje cookies. Część z nich jest niezbędna do funkcjonowania strony. Inne służą poprawianiu jakości naszych usług.
Więcej  ›
28.03.2024 28 marca 2024

Budowanie strategii konkurencyjności klimatycznej

Każdy z nas w pewnym stopniu przyczynia się do zmian klimatu. Jednak to biznes odpowiada za większość emisji, wobec czego może on odegrać kluczową rolę w drodze do ograniczenia tych zmian. Jak tworzyć strategię konkurencyjności klimatycznej?

   Powrót       28 grudnia 2022       Zrównoważony rozwój       Artykuł promocyjny   

Na konieczność definiowania i realizacji strategii konkurencyjności klimatycznej wskazuje wiele czynników. Wśród nich są zarówno wytyczne i regulacje prawne, ale też realne inicjatywy biznesowe na poziomie międzynarodowym i krajowym oraz doświadczenia najbardziej zaangażowanych w minimalizowaniu wpływu na klimat, czy osiągnięcie neutralności klimatycznej firm.

Długotrwały proces wymagający rzetelnego przemyślenia

Jak podkreśla Anna Gallus, Zastępca dyrektora obszaru Biznes w Atmoterm SA, należy mieć świadomość, iż zbudowanie konkurencyjności klimatycznej to zadanie, na które należy patrzeć jak na ciągły, długotrwały proces, który należy dobrze zaplanować. Poszczególne zadania i elementy powinny się ze sobą zazębiać i łączyć, dzięki czemu wyciągane będą właściwe wnioski prowadzące wprost do celu. Część działań będzie mogła się toczyć równolegle, jednak bez ich właściwego skoordynowania efekty mogą nie prowadzić w sposób optymalny do osiągnięcia neutralności klimatycznej. Strategia konkurencyjności klimatycznej musi być ściśle powiązana ze strategią biznesową, raportowaniem i wieloma innymi aspektami. Obejmuje swoim zakresem wszystkie szczeble organizacji oraz cały łańcuch dostaw. Doświadczenia części firm podejmujących już działania w tym zakresie pokazują, iż realizacja poszczególnych zadań w sposób mniej lub bardziej przypadkowy, brak spojrzenia na całość generuje niepotrzebne koszty, a czasem zniechęca do dalszego działania, gdyż daje niskie efekty. Warto te zadania właściwie zaplanować, zacząć od podstaw, a stopniowo z biegiem czasu wprowadzać coraz bardziej zaawansowane działania tworząc mapę drogową budowania konkurencyjności klimatycznej.

Budowanie kompetencji i analiza potrzeb

Konieczne jest zbudowanie kompetencji w ramach całego przedsiębiorstwa na wszystkich szczeblach organizacji. Sposób ich nabywania może być różny np. szkolenia zewnętrzne otwarte lub dedykowane, samokształcenie, ogólnodostępne metodyki, webinary. Innym sposobem jest korzystanie w pierwszych latach z doradcy zewnętrznego, którego celem np. poza wykonaniem obliczeń będzie również rozpoczęcie procesu budowania i podnoszenia kompetencji zasobów firmowych. Pomoże przejść przez proces inwentaryzacji danych, analizy, opracuje metodykę obliczeń adekwatną do sytuacji w przedsiębiorstwie, wykona pierwsze obliczenia, a po realizacji przekaże wyniki. Jednocześnie na każdym z tych etapów będzie udzielał odpowiedzi na nurtujące pytania, może pomóc w poukładaniu procesu obliczeń w firmie. - W pierwszym kroku przedsiębiorstwo powinno wyznaczyć osoby odpowiedzialne za konkurencyjność klimatyczną na poziomie decydentów oraz wskazać lidera wraz z osobami należącymi do jego zespołu roboczego odpowiedzialnego za tworzenie i wdrażanie strategii w przedsiębiorstwie, a także koordynującego obliczenia śladu węglowego oraz raportującego dane do zarządu. Przystępując do działania warto odpowiedzieć sobie na wiele ważnych pytań, m.in.: gdzie jesteśmy i dokąd chcemy zmierzać? Odpowiedzi te są istotne, gdyż kształtują zarówno czas, w jakim strategia konkurencyjności klimatycznej będzie tworzona, a także wpływają na sposób realizacji dalszych zadań. Oddziałuje to na zakres inwentaryzacji i sposób zbierania danych do obliczeń śladu węglowego, opracowania strategii klimatycznej oraz ma wpływ na zaangażowanie osób w organizacji i poza nią w kolejne etapy działań – podkreśla Anna Gallus.

Obliczanie śladu węglowego

Najważniejszym wskaźnikiem do szczegółowego zmierzenia i monitorowania w odniesieniu do wyzwań klimatycznych jest ślad węglowy. Dotyczy on organizacji i jej emisji bezpośrednich, pośrednich, jak również produktów, usług, procesów itp. Dlatego strategia jego obliczania też może być różna. Większość organizacji decyduje się w pierwszej kolejności na obliczenie podstawowego zakresu 1 i 2 oraz wykonania analizy w zakresie 3 pod kątem określenia, które kategorie dotyczą organizacji, jakimi danymi dysponują. Czasem decydują się na wykonanie obliczeń z wykorzystaniem danych dostępnych w danym momencie po to, aby zaplanować harmonogram dalszych działań. W kolejnych latach stopniowo i sukcesywnie wdrażają obliczenia w zakresie 3, uwzględniając dane pochodzące również od dostawców i odbiorców, obejmując cały łańcuch wartości. Poznanie śladu węglowego produktu najczęściej również bywa odsuwane w czasie. Często jest też etapowane – jako priorytetowe traktowane są obliczenia dla tych produktów, dla których organizacja spodziewa się lub ma zapytania od kontrahentów o podanie wartości śladu węglowego produktu, a obliczenia dla mniej znaczących produktów są przenoszone na później.

- Warto pamiętać, że nie będą to zadania jednorazowe. W przypadku śladu węglowego organizacji będzie to zadanie cykliczne realizowane w odniesieniu do raportowania minimum raz w roku, natomiast na potrzeby monitoringu realizacji celów określonych w polityce dekarbonizacyjnej dane powinny być monitorowane częściej np. z częstotliwością kwartalną lub miesięczną. W odniesieniu do produktu ta częstotliwość obliczeń jest inna. Dlatego ważnym elementem planowania tych prac jest przemyślenie całego procesu, sposobu regularnego i rzetelnego zbierania danych, ich agregacji, wykonania obliczeń, aktualizacji danych o śladzie węglowym – podkreśla Anna Gallus.

Z pomocą mogą przyjść narzędzia w postaci plików Excel, gotowych e-usług czy dedykowanych narzędzi IT, które przy odpowiedniej wiedzy zespołu roboczego w przedsiębiorstwie będą znacząco ułatwiały prace i optymalizowały koszty realizacji tych zadań. Ostatnim ważnym krokiem jest również przemyślenie potrzeby audytu i niezależnej weryfikacji danych o śladzie węglowym – jeśli usługę wykonuje się samodzielnie, ale również jeśli wykonuje ją podmiot zewnętrzny. Zapewni to właściwą jakość danych. Szczególnie warto zwrócić na to uwagę, jeśli mamy wątpliwości co do szczegółowości, sposobu wykonywanej analizy, wybranego wykonawcy. Podejmując się budowy strategii konkurencyjności klimatycznej należy mieć świadomość, że inwentaryzacja danych i obliczony ślad węglowy stanowi podstawę do planowania dalszych działań i podejmowania często bardzo kosztownych inwestycji. Jeśli zostanie policzony w sposób uproszczony i mało wnikliwy, niezgodny z metodyką, np. będzie on oparty tylko na emisji CO2, nie wszystkie dane zostaną właściwie zinwentaryzowane, to istnieje duże ryzyko, że kolejne etapy działań będą prowadzone w oparciu o niepełne i nieprawidłowe dane.

Strategie, polityki, realizacja i monitoring

W zależności od branży, rodzaju działalności, postawionych celów oraz realizowanych strategii biznesowych i polityk wewnętrznych obserwuje się różne podejścia do opracowywania takich dokumentów. Najczęściej pojawiające się potrzeby rynku to opracowanie polityki dekarbonizacyjnej. Natomiast zdarzają się też potrzeby szersze np. strategii środowiskowo-klimatycznej, a także planu transformacji energetycznej przedsiębiorstwa, co wynika z indywidualnych uwarunkowań organizacji. Mimo iż potrzeby te są różne, to każdorazowo uwzględniają konieczność wyznaczenia mierzalnych, ambitnych celów redukcji emisji dążących do osiągnięcia neutralności klimatycznej. Cele długoterminowe i krótkoterminowe najczęściej wyznaczane są w zakresach 1 i 2 organizacji, a także w zakresie 3 z uwzględnieniem poszczególnych kategorii zakresu 3. Koniecznym jest również określenie mierników, które pomogą weryfikować, czy cele te są realizowane, a także oceniać, jakie osiągamy efekty. Pozwala to na podejmowanie dalszych działań adekwatnie do sytuacji. Na bazie zaplanowanych działań wstępnie szacowane są koszty oraz korzyści biznesowe, które będą osiągane w związku z redukcją emisji. Bardzo ważnym aspektem jest weryfikacja celów w odniesieniu do zgodności ze ścieżką Porozumienia Paryskiego, uwzględniając scenariusz 1,5 oC lub 2 oC. Cele oparte na nauce pokazują organizacjom, jak bardzo i jak szybko muszą zredukować emisje gazów cieplarnianych (GHG), aby zapobiec najgorszym skutkom zmian klimatu. Pozwalają również osiągać wymierne korzyści biznesowe. Warto zainteresować się oceną celów według metodyki Science Based Targets Initiative (SBTi) oraz przystąpieniem do inicjatywy.

- Po opracowaniu strategii konieczne jest szczegółowe zaplanowanie działań na poziomie polityk wewnętrznych i ich wdrożenie. Przykładem może być opracowanie planów redukcji emisji, zaplanowanie dokładnych innych działań, określenie planów i harmonogramów ich realizacji. Ważne jest też opracowanie narzędzi, które pozwolą mierzyć efekty, a także określenie dokładnych kosztów na zaplanowane działania inwestycyjne, sposobów pozyskania funduszy - wskazuje ekspertka. Część zadań będzie mogła być realizowana samodzielnie, wewnątrz organizacji i nie będzie wymagała dużych kosztów. Przykładem mogą być zmiany wewnątrz organizacji takie jak edukacja pracowników w kierunku zmian behawioralnych, które mogą się przekładać na ograniczanie zużycia mediów, paliw, produktów itp. Warto edukować, motywować i angażować pracowników do planowania i realizacji działań, gdyż często to oni będą w stanie wskazać na niskokosztowe lub niewymagające dużego wysiłku rozwiązania redukcyjne. Konieczne będzie też zaangażowanie łańcucha dostaw w realizację celów redukcji, gdyż w większości organizacji to zakres 3 i emisje wynikające z łańcucha dostaw mają największy udział w emisji organizacji. Planując działania nie można pomijać inwestycji w klimatyczne projekty innowacyjne, jak również korzystania z mechanizmów kompensacji.

Wdrażając zmiany ważna jest obserwacja wyników. To dzięki monitoringowi postępów organizacja stwierdza, czy podejmowane działania przynoszą pożądane efekty, jakie osiąga postępy w realizacji celów oraz czy w zaplanowanej perspektywie czasowej są one możliwe do osiągnięcia, czy też należy zaplanować działania korygujące pozwalające osiągnąć zamierzone cele. Analiza postępów jest niezwykle ważna w odniesieniu do zdefiniowania kolejnych celów podczas aktualizacji strategii, dzięki którym będzie możliwe osiągnięcie neutralności klimatycznej.

Raportowanie, komunikacja z interesariuszami

Zamierzone cele, osiągane wyniki mogą zostać przedstawione w raporcie rocznym czy raportach ESG. Mogą być one również wykorzystane na potrzeby udziału w dobrowolnych inicjatywach takich jak wspomniane SBTi czy CDP lub innych. Informacje te można wykorzystać również jako przejaw transparentności firmy przedstawiając je pracownikom, społeczeństwu, potencjalnym inwestorom, kontrahentom, partnerom biznesowym czy bankom.

- Opracowanie zintegrowanej biznesowo strategii konkurencyjności klimatycznej firmy czy mapy drogowej dekarbonizacji nie jest zadaniem łatwym. Wymaga dużego zaangażowania całej organizacji, zaplanowania działań, konsekwentnego wprowadzania zmian oraz monitorowania osiąganych efektów. Przez wielu jest to postrzegane jako ryzyko, jednak jeśli holistycznie podejdziemy do tematu, może to być ogromna szansa na rozwój. Przemyślana i skoordynowana realizacja działań pozwoli zapewnić możliwie wysoki i szybki zwrot z inwestycji w podążaniu do neutralności klimatycznej - konkluduje Anna Gallus.

AtmotermArtykuł powstał we współpracy z firmą Atmoterm SA

Polecamy inne artykuły o podobnej tematyce:

ESG jest immanentnie związane z biznesem i ma być źródłem zysków (28 listopada 2023)ESG w praktyce - środowisko. Cykl webinarów dla MŚP (20 października 2023)Wpływ regulacji ESG na funkcjonowanie sektora energetycznego w Polsce (14 września 2022)Przygotowania do raportowania niefinansowego. Od czego zacząć? (20 lipca 2022)Ślad węglowy bazą do dekarbonizacji i transformacji energetycznej przedsiębiorstwa (03 grudnia 2021)
©Teraz Środowisko - Wszystkie prawa zastrzeżone.
Kopiowanie i publikacja tekstów, zdjęć, infografik i innych elementów strony bez zgody Wydawcy są zabronione.
▲  Do góry strony