© Daniel Jędzura
Środowe (17 stycznia 2024 r.) głosowanie w Strasburgu dotyczyło regulacji zaproponowanej przez Komisję Europejską w marcu 2022 r. Projekt dyrektywy w sprawie wzmocnienia pozycji konsumentów na rzecz zielonej transformacji, zmieniający dyrektywę 2005/29 o nieuczciwych praktykach handlowych oraz dyrektywę 2011/83 w sprawie praw konsumentów, zakładał wyeliminowanie twierdzeń wprowadzających konsumentów w błąd i celowego postarzania produktów. Na mocy nowych przepisów producenci mieli informować o trwałości sprzedawanych towarów oraz możliwości ich naprawy, a oznakowania zrównoważonego rozwoju mogłyby być stosowane tylko przy udziale w systemie certyfikacji lub zatwierdzeniu przez władze. 19 września 2023 r. zostało zawarte wstępne porozumienie Rady UE oraz Parlamentu Europejskiego na temat projektu KE. Dzisiejsza decyzja Izby stanowi zatwierdzenie porozumienia, które oczekuje jeszcze na analogiczny ruch po stronie kierowanej obecnie przez Belgię Rady.
Etykieta tylko po zatwierdzeniu
Jak stwierdziła sprawozdawczyni, europosłanka Biljana Borzan z grupy S&D, „nowe prawo zmieni życie codzienne wszystkich Europejczyków”. – Odejdziemy od kultury wyrzucania, zwalczymy przedwczesne starzenie się dóbr i uczynimy marketing bardziej przejrzystym. Dzięki wiarygodnym oznaczeniom i reklamom ludzie będą mogli wybierać trwalsze, naprawialne i zrównoważone produkty. Przede wszystkim firmy nie będą mogły dłużej zwodzić klientów, twierdząc np., że plastikowe butelki są neutralne dla środowiska, ponieważ gdzieś posadzono las, lub, że coś jest zrównoważone bez wytłumaczenia w jaki sposób. To wielkie zwycięstwo dla nas wszystkich – powiedziała polityczka.
Co zmieni dyrektywa? Z umieszczanych na produktach etykiet będą musiały zniknąć pozbawione dowodów ogólnikowe stwierdzenia mówiące przykładowo o „przyjaznym charakterze dla środowiska”, „biodegradowalności”, „naturalności”, „neutralności klimatycznej” czy „ekologiczności”. Użycie oznaczeń wskazujących na zrównoważone cechy będzie ściśle regulowane, docelowo zaś – tak jak planowała KE - dozwolone mają się stać wyłącznie te z „eko” etykiet zatwierdzoną w systemie certyfikacji lub przez instytucje publiczne. Jak wskazała Borzan, zakazane staną się również informacje o pozytywnym, neutralnym lub ograniczonym wpływie na środowisko, gdy firma stosuje programy offsetu węglowego. – Nie istnieje coś takiego jak neutralna klimatycznie butelka plastikowa, neutralny klimatycznie lot, czy neutralnie klimatyczny ser i mówiące o tym stwierdzenia stanowią dezinformację – dodała europosłanka podczas zorganizowanej w środę 17 stycznia br. konferencji prasowej.
Czytaj też: Oszustwa w sprawie recyklingu? Organizacje konsumenckie vs. Coca-Cola, Nestle i Danone
Wydłużona gwarancja? Będzie premiowana
Na produktach znajdą się także informacje o obejmujących je gwarancjach, a planowane jest wprowadzenie nowego, wspólnego wzoru widocznej etykiety, która będzie wizualnie faworyzować towary z wydłużonym okresem gwarancji. Zakazane zostaną „bezpodstawne twierdzenia o trwałości” czy zachęty do wymiany części, o ile nie jest to konieczne, czy niezgodnego z prawdą przedstawiania produktów jako nadających się do naprawy.
Po zatwierdzeniu przez Radę UE dyrektywa zostanie opublikowana w Dzienniku Urzędowym UE. Państwa członkowskie będą miały 24 miesiące na wprowadzenie jej zapisów do krajowych systemów prawnych. Jak w przedstawionym komunikacie informuje Europarlament, nowe prawo ma „działać” wspólnie z tzw. dyrektywą Green Claims, która ma potraktować problem greenwashingu bardziej detalicznie. – Firmy, których dotknie dyrektywa nie są dziś szczęśliwe – zauważyla Biljana Borzan podczas konferencji – naszym zadaniem jest jednak skłanianie do prowadzenia biznesu w lepszy, zrównoważony sposób – wskazała europosłanka.
Szymon MajewskiDziennikarz
