© artjazz
Komisja Środowiska Parlamentu Europejskiego (Komisja ENVI) pochyliła się wczoraj (27 czerwca br.) nad kilkoma projektami zmian przepisów zaproponowanych przez Komisję Europejską w zeszłym roku. Chodzi m.in. o zmianę ramowej dyrektywy wodnej, dyrektywy w sprawie jakości powietrza i czystszego powietrza dla Europy oraz Nature Restoration Law, czyli unijnego rozporządzenia ws. odtwarzania przyrody.
Bardziej rygorystyczne monitorowanie substancji zanieczyszczających wody
Aby lepiej chronić zasoby wodne, posłowie proponują regularne aktualizowanie tzw. listy obserwacyjnej, czyli wykazu substancji stanowiących zagrożenie dla zdrowia ludzkiego i środowiska. - Komisja chce, aby szereg substancji zostało dodanych do listy obserwacyjnej, gdy tylko zostaną zidentyfikowane odpowiednie metody monitorowania, w tym mikrodrobiny plastiku, mikroorganizmy oporne na środki przeciwdrobnoustrojowe, a także ewentualnie siarczany i ksantany – czytamy w komunikacie PE.
Dodatkowo, w celu ochrony wód gruntowych, europosłowie wskazują, że wartości progowe zanieczyszczeń, mające zastosowanie do wód podziemnych były dziesięciokrotnie niższe niż dla wód powierzchniowych.
- Posłowie chcą również, aby podzbiór określonych PFAS (substancji per- i polifluoroalkilowych), a także PFAS ogółem (parametr obejmujący całość PFAS o maksymalnym stężeniu) został dodany do listy substancji zanieczyszczających wody gruntowe, ponieważ substancje te wykryto w ponad 70% punktów pomiarowych wód gruntowych w UE. Podobnie, posłowie chcą bardziej rygorystycznych norm dla glifosatu, bisfenolu, atrazyny, farmaceutyków i nieistotnych metabolitów pestycydów – dodano.
Jak dodano w komunikacie, z uwagi na zmianę przepisów prawdopodobnie wzrosną koszty monitoringu jakości wód. - Posłowie chcą zatem, aby producenci produktów zawierających substancje zanieczyszczające przyczynili się do tego i zwrócili się do Komisji o ocenę stworzenia mechanizmu rozszerzonej odpowiedzialności producenta – czytamy.
Stanowisko Komisji w tej sprawie przyjęto 69 głosami za, przy 4 przeciw i 15 wstrzymujących się. Posłuży ono do opracowania mandatu negocjacyjnego PE, który pochyli się nad sprawą w trakcie sesji plenarnej we wrześniu br.
Ujednolicenie wskaźników jakości powietrza w całej Europie
W dalszym toku prac Komisja przyjęła także stanowisko dotyczące zmian unijnych przepisów w zakresie jakości powietrza, tj. dyrektywy w sprawie jakości powietrza i czystszego powietrza dla Europy. W stanowisku przyjętym 46 głosami za, 41 przeciw i 1 głosie wstrzymującym się, posłowie podkreślili potrzebę ustanowienia bardziej restrykcyjnych wartości dopuszczalnych dla kluczowych zanieczyszczeń powietrza do 2030 r., w tym pyłów zawieszonych PM2,5 i PM10, NO2, SO2 i O3.
W stanowisku opowiedziano się ponadto za zwiększeniem liczby punktów poboru próbek powietrza. - W miejscach, w których mogą wystąpić wysokie stężenia ultradrobnych cząstek (UFP), sadzy, rtęci i amoniaku, powinien znajdować się jeden punkt poboru próbek na milion mieszkańców. To więcej niż pierwotnie proponowany przez Komisję jeden na pięć milionów mieszkańców – wskazuje PE.
Czytaj też: UE dostosuje normy jakości powietrza do zaleceń WHO… dopiero po 2028 r.
Posłowie opowiedzieli się ponadto za ujednoliceniem wskaźników jakości powietrza w całej UE. - Wskaźniki muszą być jasne, publicznie dostępne i aktualizowane co godzinę, aby obywatele mogli chronić się przed wysokimi poziomami zanieczyszczenia powietrza (i przed osiągnięciem progów alarmowych). Powinny im towarzyszyć informacje o objawach związanych ze szczytowymi poziomami zanieczyszczenia powietrza i związanym z nimi zagrożeniem dla zdrowia dla każdego zanieczyszczenia, w tym informacje dostosowane do grup szczególnie wrażliwych – wskazano.
Zaproponowano ponadto, by oprócz wymaganych obecnie planów dotyczących jakości powietrza, wszystkie państwa członkowskie obligatoryjnie opracowywały mapy dotyczące jakości powietrza, które określają krótko- i długoterminowe środki niezbędne w celu osiągnięcia zgodności z nowymi wartościami granicznymi.
Oficjalne stanowisko negocjacyjne PE w tej sprawie przyjęte zostanie podczas sesji plenarnej, która odbędzie się w dniach 10–13 lipca 2023 r. Po przyjęciu stanowiska przez PE i Radę UE rozpoczną się negocjacje nad ostatecznym kształtem przepisów.
Nature Restoration Law
W trakcie głosowań członkowie Komisji Środowiska nie doszli jednak do porozumienia ws. Nature Restoration Law, czyli unijnego rozporządzenia ws. odtwarzania przyrody. Chodzi o propozycję Komisji Europejskiej z czerwca 2022 r. mającą na celu odtworzenie przyrody na co najmniej 20% obszarów lądowych i morskich w UE do 2030 r. oraz wszystkich zdegradowanych ekosystemów do 2050 r. Ten akt prawny określa prawnie wiążące cele dla państw członkowskich.
Czytaj też: Unijni ministrowie dają zielone światło dla odtwarzania przyrody
Prace nad poprawkami do wniosku Komisji ENVI odbyły się 15 czerwca i były kontynuowane we wtorek 27 czerwca. W ostatecznym głosowaniu nie uzyskano jednak wymaganej większości głosów. Uzyskano 44 głosów za, 44 przeciw i 0 wstrzymujących się, oznacza to, że do przegłosowania wspólnego stanowiska Komisji zabrakło jednego głosu.
Jak poinformowano, Komisja Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności przedstawi na posiedzeniu plenarnym propozycję odrzucenia wniosku KE w tej sprawie.
To jednak nie koniec prac nad zmianą rozporządzenia. W połowie lipca ostateczny głos w sprawie Nature Restoration Law zabierze Parlament Europejski. PE będzie mógł wówczas zdecydować, czy prace nad wprowadzeniem rozporządzenia w życie będą kontynuowane.
Joanna SpillerDziennikarz, inżynier środowiska
