Najnowszy raport Lancet Countdown dotyczący społecznych skutków zmian klimatycznych ma pesymistyczny wydźwięk: wysokie temperatury na świecie doprowadziły do częściowego zagrożenia bezpieczeństwa żywnościowego i wzrostu ryzyka epidemicznego chorób wektorowych. Co więcej, około 570 mln ludzi na świecie żyje na obszarach, którym grozi zalanie. Publikacja została przygotowana przez grupę 120 specjalistów z kilkudziesięciu ośrodków naukowych.
Społeczne skutki zmian klimatu ukazał raport Lancet Countdown z października br. (ang. The 2021 report of the Lancet Countdown on health and climate change: code red for a healthy future). Jak wynika z analiz ekspertów, istnieją 44 wskaźniki wpływu zmieniającego się klimatu na ludzkie zdrowie. Co gorsza, główne tendencje opisane w raporcie systematycznie pogłębiają istniejące już nierówności społeczne.
- Raport jest więc kolejnym głośnym, opartym na solidnych danych, wezwaniem do natychmiastowego podjęcia energicznych działań hamujących zmianę klimatu oraz zmian chroniących ludzi przed konsekwencjami już następujących zmian - mówi prof. dr hab. Michał Krzyżanowski, związany ze Szkołą Zdrowia Publicznego Imperial College London.
Ostatni moment na podjęcie decyzji
W raporcie Lancet Countdown czytamy, że 569,6 miliona ludzi żyjących na wysokościach poniżej pięciu metrów nad obecnym poziomem morza może stanąć w obliczu rosnącego ryzyka powodzi, intensywniejszych sztormów oraz zasolenia gleby i wody. Ekstremalną suszą w każdym miesiącu w 2020 r. było dotkniętych do 19 proc. powierzchni lądów na świecie. Dla porównania - w latach 1950-1999 wartość ta wynosiła maksymalnie 13 proc. W 2020 roku pojawił się problem zagrożenia bezpieczeństwa żywnościowego w kwestii podstawowych upraw - w porównaniu do lat 1981-2010 odnotowano spadek plonów kukurydzy o 6,0 proc., pszenicy ozimej o 3,0 proc., soi o 5,4 proc. i ryżu o 1,8 proc. Warto dodać, że przy obecnych zobowiązaniach klimatycznych (najpewniej chodzi o NDC [ang. National Determined Contributions], czyli o krajowe plany redukcyjne) temperatura na świecie do końca stulecia wzrośnie o 2,4°C. W tym samym czasie rośnie globalny potencjał epidemiczny wirusów takich jak denga, Zika i chikungunya.
- Raport Lancet Countdown słusznie ostrzega, że jeśli nie powstrzymamy spowodowanej przez człowieka zmiany klimatu, to nie będzie możliwe zapewnienie bezpieczeństwa żywnościowego, zarówno w skali globalnej, jak regionalnej i lokalnej. A bez tego nie będzie możliwe zapewnienie bezpieczeństwa zdrowotnego - twierdzi prof. Zbigniew Karaczun ze Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego, ekspert Koalicji Klimatycznej. Naukowiec zaznaczył, że nadchodząca konferencja klimatyczna w Glasgow jest prawdopodobnie ostatnim momentem na podjęcie decyzji, które powstrzymają zmianę klimatu i zapewnią bezpieczeństwo żywnościowe i zdrowotne kolejnym pokoleniom.
Magdalena WięckowskaDziennikarz